(Sóng trẻ) - Giữa triền núi phủ sương của bản làng tỉnh Lào Cai, nữ phóng viên Tràng Thị Chủ vẫn kiên trì vượt qua những cung đường sỏi đá, mang theo tình yêu nghề báo và khát vọng lan tỏa nét đẹp quê hương. Mỗi khung hình hiện lên như một lát cắt đời sống và văn hóa nơi vùng cao, minh chứng hành trình miệt mài cống hiến của cô gái người Mông nhỏ bé.

Sinh ra ở bản làng xã Sín Chéng (Lào Cai), nữ phóng viên Tráng Thị Chủ mang trong mình nét điềm đạm, chân chất của người vùng cao cùng lối dẫn gần gũi, giàu cảm xúc mỗi lần lên sóng. Tuy nhiên, ít ai biết phía sau cô gái trẻ người Mông ấy là cả hành trình không ngừng nỗ lực và vượt lên nghịch cảnh.

Bố mẹ mất trong một tai nạn từ khi Tráng Thị Chủ vừa lên 5 tuổi, để lại 5 chị em sống nương tựa vào nhau. Sau đó một năm, nữ phóng viên cùng anh trai và chị gái được gửi đến Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Lào Cai. Tại đây, 3 anh em được các mẹ chăm sóc và nuôi dạy như những người con ruột, được cảm nhận hơi ấm tình thân.

Nhớ lại những ngày bé được sống trong tình yêu thương, phóng viên Tráng Chủ vẫn còn nghẹn ngào: “Mình thấy bản thân còn may mắn hơn rất nhiều bạn khác khi được nuôi dưỡng tại trung tâm, được đi học và có các bố mẹ hỗ trợ, ủng hộ cho những quyết định của mình”.

Tình yêu báo chí của Tráng Thị Chủ cũng được bồi đắp từ những điều giản dị ngày bé. Khi còn đi học, nữ phóng viên thường tham gia dẫn các chương trình của trường, lớp. Cô bé người Mông khi ấy rất ngưỡng mộ các phát thanh viên của Đài Phát thanh - Truyền hình Lào Cai khi xem qua màn hình tivi. Trong một lần tham gia chương trình “Nắng hát”, được trực tiếp vào đài truyền hình và chứng kiến không gian cùng cách làm việc của các cô chú, Tráng Thị Chủ càng khâm phục những người làm báo.

Năm 2019, trong lúc phân vân giữa các nguyện vọng đại học, Tráng Thị Chủ đã quyết định theo học báo chí khi nhớ lại ấn tượng ngày bé. “Báo chí không hẳn là ước mơ từ nhỏ của mình vì nó quá lớn lao so với thế giới đứa trẻ khi ấy. Thế nhưng chính những điều bình dị trong quá trình mình lớn lên đã nhen nhóm cho quyết định theo học báo của mình sau này” - nữ phóng viên bộc bạch.

Nhiều bạn bè sau khi tốt nghiệp sẽ lựa chọn ở lại Hà Nội để phát triển sự nghiệp. Nhưng Tráng Thị Chủ đã quyết định trở về quê nhà, nơi có thanh âm quen thuộc mỗi sớm thức dậy. Trước đó, nữ phóng viên cũng từng có ý định ở lại Hà Nội khi một đài truyền hình nhận vào làm sau khi thực tập. Tuy nhiên, một lần nữa, chính những điều bình dị tại Lào Cai đã thôi thúc Tráng Chủ quay về.

Trong quá trình tác nghiệp, được đi đến nhiều nơi tại Lào Cai, nữ phóng viên càng kiên định hơn về lựa chọn của mình. Tráng Thị Chủ vẫn nhớ mãi lần đi quay phóng sự về nhạc cụ Khèn của người Mông. Khi gặp gỡ và trò chuyện cùng nghệ nhân gần 30 năm tuổi nghề, nữ phóng viên có hỏi về chiếc khèn môi. “Khèn môi thì người Mông đều phải biết cháu ạ”, câu nói in sâu trong trí nhớ của Tráng Chủ. Thế nhưng người nghệ nhân ấy đã không còn chế tác loại khèn đó do ít người cần đến.

Tráng Thị Chủ được nghệ nhân giới thiệu đến gặp một người có đam mê và vẫn còn làm về nhạc cụ ấy. Hơn 8 giờ tối, nữ phóng viên mới tìm được đến nhà ông và ngay lập tức ấn tượng về một người nghệ nhân tâm huyết với nghề truyền thống. Ánh mắt khao khát giữ nghề của ông khi không còn người kế nghiệp đã chạm đến trái tim của chính Tráng Chủ, cũng là đứa con người Mông. Nữ phóng viên quyết tâm làm thật xuất sắc phóng sự ấy.

Không chỉ lan tỏa nét đẹp truyền thống, báo chí còn góp phần nâng cao đời sống người dân. Trong các bản tin, Tráng Thị Chủ vẫn luôn đưa cả những mô hình kinh tế hay, hay tấm gương giỏi hay các thông tin về vụ mùa, phương pháp bảo vệ cây trồng để người dân kịp thời nắm bắt. Báo chí bắt đầu đi sâu vào đời sống thường nhật của bà con dân tộc thiểu số sau nỗ lực của nhiều thế hệ nhà báo, phóng viên vùng cao.

Ngoài nét đẹp văn hóa, các phóng sự, bản tin của nữ phóng viên còn thường phản ánh những điều còn lạc hậu của người dân. Tráng Thị Chủ không thể nhớ được số lần đưa tin về hủ tục tảo hôn. Báo Lào Cai cùng cán bộ địa phương cũng thường xuyên đi tuyên truyền, thành lập các tổ truyền thông và câu lạc bộ để người dân hiểu và dần loại bỏ các hủ tục đã kéo dài nhiều năm.

Thế nhưng, tác nghiệp nơi vùng cao không chỉ có văn hóa mà còn nhiều thử thách khác. Hình ảnh nữ phóng viên chỉ cao 1m47, vẫn băng băng trên những cung đường gập ghềnh sỏi đá đã trở nên quen thuộc với người dân và đồng nghiệp. Trong dịp Tết 2025, khi đang tác nghiệp ở xã A Mú Sung trước đây, nữ phóng viên được phân công tham gia chương trình “Tết biên cương” tại A Lù, cách đó 70km.

Ngày bình thường rong ruổi trên rẻo cao đã là thách thức lớn, những ngày mưa bão, sự khó khăn càng tăng thêm gấp nhiều lần. Trong hình dung của Tráng Chủ vẫn còn nguyên vẹn sự khắc nghiệt của bão Yagi năm 2024. Trước ngày bão, nữ phóng viên có dự định làm một số chương trình ở huyện Si Ma Cai cũ. Thế nhưng, ngày hôm đó, trời bắt đầu đổ mưa tầm tã không có dấu hiệu ngừng lại. Chương trình tạm lùi lịch nên Tráng Thị Chủ ở lại nhà bà. 

Đúng vào ngày thứ 3 của bão, Si Ma Cai có một vụ sạt lở làm 4 người tử vong. Không đắn đo nghĩ ngợi, nữ phóng viên quyết định một mình lên đó để cập nhật tình hình. Quãng đường từ nhà bà đến điểm sạt lở vẫn còn ám ảnh Tráng Thị Chủ khi sỏi đá chất chồng và mặt đường trơn trượt. Nữ phóng viên trẻ phải nhờ người trong thôn giúp kéo xe qua một con suối chảy xiết do nước lũ tràn về, còn bản thân lội nước qua.

“Yêu nghề một nửa, còn một nửa để hờn”, nữ phóng viên vẫn hay đùa với mọi người như thế. Bởi có những lúc Tráng Thị Chủ cũng cảm thấy tủi thân khi làm mọi thứ một mình trước áp lực thông tin, “phải nghĩ đến nghề trước khi nghĩ đến mình”. Thế nhưng, bằng sức trẻ và đam mê cống hiến, nữ phóng viên vẫn hết mình, nhiệt huyết trong từng bản tin. Ở tuổi 25, các giải thưởng như Giải Nhì Liên hoàn Phát thanh - Truyền hình tỉnh Lào Cai 2024, Giải Khuyến khích Liên hoan truyền hình toàn quốc 2025 đã công nhận hành trình đầy nỗ lực của cô gái người Mông.

Gửi lời đến những bạn trẻ vùng cao có niềm đam mê báo chí, nữ phóng viên nhắn nhủ: “Học báo chí nói riêng, hay học điều gì cũng thế, khi các bạn đã có ước mơ thì hãy cố gắng theo đuổi đến cùng. Báo chí là một nghề không khó nhưng cũng không phải dễ. Các bạn hoàn toàn có thể chạm đến ước mơ của mình nếu cố gắng và nỗ lực. Nếu nản chí, hãy nhớ tới lý do mình bắt đầu”.