Thanh Vũ (tên thật là Vũ Phương Thanh) được nhiều người hâm mộ thể thao đặt cho danh xưng mỹ miều: “Người phụ nữ bền bỉ nhất Việt Nam”, khi cô lần lượt phá vỡ các kỷ lục cự ly marathon tại các giải đấu khắc nghiệt nhất hành tinh. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình cơ bản tại Thủ đô Hà Nội, Thanh Vũ bắt đầu đam mê với những bước chạy đầu tiên trên một đôi giày thể thao cũ kỹ. Không có nền tảng thi đấu, không huấn luyện viên, nghị lực phi thường của bản thân là thứ duy nhất giúp Thanh Vũ lần lượt phá bỏ các giới hạn.

PV: Chị được nhiều người biết đến với danh hiệu “cô gái sa mạc”, nhà vô địch Swiss Ultra 2022 cùng nhiều thành tích “vô tiền khoáng hậu” khác. Cho đến hiện tại, có thời khắc nào khiến chị vẫn còn ấn tượng đặc biệt?

Thanh Vũ: Từng giải đấu đều để lại trong tôi những ấn tượng sâu đậm. Được đặt chân đến Nam Cực trở thành khoảnh khắc vô cùng tự hào. Tôi cũng rất yêu thích sa mạc Atacama, nơi tôi cảm tưởng như đứng trên Mặt Trăng. Sau đó, tôi trải nghiệm những giải thách thức trong vòng Bắc Cực, nơi nhiệt độ có thể rơi xuống âm 35 độ C. Khi nghĩ lại những đường chạy dưới ánh cực quang, tôi biết đây là trải nghiệm vô cùng thú vị. 

Tôi coi việc được trải nghiệm tại những nơi như vậy là một đặc ân rất lớn trong đời. Và những con người tôi gặp trong giải chạy cũng đều là các cá nhân đặc biệt ấn tượng. Những cô, chú đã ngoài 60 tuổi nhưng vẫn có thể chạy qua sa mạc với 1 chiếc chân giả hay trở thành người thứ 2 hoàn thành giải Swiss Ultra 2022. Tôi nhận ra “Không gì là không thể trong cuộc sống”. Và độ tuổi chỉ đơn thuần là những con số, điều quan trọng nằm ở việc sống một cách thoải mái và tự hào, trân trọng từng phút giây.

PV: Trên những cung đường mà đàn ông cũng phải dè chừng, giữa ranh giới bỏ cuộc và tiến lên phía trước, động lực nào thôi thúc chị tiếp tục hành trình của mình?

Thanh Vũ: Tôi luôn nghĩ trong đầu về niềm tự hào khi sẽ trở thành người phụ nữ Việt Nam hay người châu Á đầu tiên hoàn thành cung đường cần chinh phục. Tôi không khẳng định phụ nữ sẽ khó khăn hơn đàn ông nhưng cũng sẽ có những khó khăn mà rất ít được nói đến. Bởi vì có thể đó là những vấn đề khiến mọi người không thoải mái. Chẳng hạn, có những cung đường khắc nghiệt và kéo dài đến mức tôi trải qua 2 lần chu kỳ kinh nguyệt. 

Tuy nhiên, qua khó khăn, tôi lại càng tự hào và thôi thúc bản thân cứng rắn, kiên cường hơn. Trước hết, tôi muốn khẳng định mình làm được và từ đó, động viên những bạn nữ khác vươn tới những ước mơ. Tôi mong khi nghe câu chuyện của Thanh Vũ, các bạn cũng sẽ đồng cảm và tự tin đặt những bước chân đầu tiên trên hành trình của mình.

PV: Theo chị, để vươn tới đỉnh cao vinh quang, một vận động viên cần miệt mài tiến bước hay cần có những khoảng nghỉ lấy đà?

Thanh Vũ: Tôi nghĩ một người cần cân bằng giữa cả hai yếu tố. Chúng ta cần phải không ngừng cố gắng để vươn lên. Nhưng một người cố gắng giả vờ quên đi những khó khăn cũng là một điều độc hại. Và việc phục hồi sau quá trình dài cũng có tác dụng như cách tôi luyện bản thân. Vì khi vận động viên phục hồi tốt, họ mới có thể tiến lên mạnh mẽ hơn về cả thể chất và tinh thần.

Thể chất và tinh thần có những liên kết và nếu một trong hai yếu tố bị ảnh hưởng, cơ thể sẽ sản sinh ra những chất độc hại. Một người không cho bản thân nghỉ ngơi, cố quên đi những dấu hiệu cơ thể cũng sẽ giống một cỗ máy chạy mà không bảo trì, bảo dưỡng. Có thể nó sẽ chạy trong một thời gian nhưng sau đó dần dần bị ăn mòn, bị gỉ và hỏng hóc.

PV: Sau mỗi giải đấu, chị thường làm gì để tái tạo năng lượng? Khoảng thời gian đó kéo dài trong bao lâu?

Thanh Vũ: Sau mỗi giải đấu, vận động viên sẽ có một khoảng thời gian cảm thấy hơi u ám và mất hứng khi đã đạt được mục tiêu đã đề ra. Thời gian đầu, tôi thường không để ý đến những thay đổi nhưng càng về các giải đấu sau, tác động của nó càng trở nên rõ ràng hơn. Sau nhiều trải nghiệm như thế, tôi luôn đặt bản thân trở thành ưu tiên hàng đầu sau mỗi giải đấu. 

Có những lúc chúng ta sẽ không muốn bỏ lỡ những cơ hội. Nhưng thời gian để ý bản thân, quay trở lại chăm sóc chính mình cũng vô cùng quan trọng. Vì nếu để bản thân kiệt sức, quá trình phục hồi còn lâu dài và khó khăn hơn. Thời gian dành cho việc tái tạo năng lượng sẽ không có định mức là bao nhiêu ngày, bao nhiêu tuần. Phải xem điều này giống như trong một giải chạy, chúng ta cần quan sát và cảm nhận những tín hiệu cơ thể để điều chỉnh sao cho phù hợp. 

PV: Được biết, chị từng là chuyên viên phân tích tài chính trước khi theo đuổi đam mê thể thao. Tại thời điểm đó, điều gì đã thôi thúc chị thực hiện hóa đam mê của mình?

Thanh Vũ: Tôi nghĩ có rất nhiều bạn trẻ ở độ tuổi 20 vào thời điểm đó cũng sẽ hiểu được quyết định này. Bởi vì khi đã làm tất cả những định hướng sẵn có, tôi cảm giác mình rơi vào khoảng thời gian thả trôi bản thân. Khi có cơ hội để khám phá ra những điều mới, tôi nghĩ đó là những gì bản thân cần làm ngay lập tức.

“Đây là thời điểm tối ưu nhất”, với suy nghĩ như vậy, tôi nhìn vào khả năng tài chính và đưa ra một kế hoạch thay đổi. Tôi cũng đã cân nhắc trong trường hợp thất bại, bản thân vẫn có thể đối mặt được và làm lại từ đầu.

PV: Nhiều người cho rằng việc từ bỏ một công việc tài chính ổn định để lựa chọn chạy bộ qua những vùng đất khắc nghiệt nhất hành tinh là một quyết định liều lĩnh, có phần “điên”. Chị nghĩ sao về quan điểm này?

Thanh Vũ: Quả thực đây là một quyết định có phần “điên”. Và bạn bè của tôi bên Singapore lúc đó cũng rất lo lắng và nghĩ đến trường hợp tôi bị ảnh hưởng về tâm lý hay gặp phải cú sốc nào đó. Với mọi người, đó là một quyết định lạ lùng và có phần quá đột ngột.

Tuy nhiên, tôi cũng đã suy nghĩ đến tất cả những hoàn cảnh bản thân có thể phải đối mặt và chấp nhận điều đó. Việc đo lường rủi ro khiến mình cảm thấy quyết định ấy xứng đáng dù với nhiều người, đây là một quyết định khó hiểu.

PV: Nếu không theo đuổi con đường thể thao, chị nghĩ Thanh Vũ của hiện tại sẽ là ai?

Thanh Vũ: Thật ra, tôi không xem mình là một vận động viên chuyên nghiệp. Sự nghiệp thể thao chỉ chiếm khoảng một phần ba trong cuộc sống của tôi. Với tôi, cuộc sống là một bức tranh nhiều màu sắc. Nếu không chọn con đường thể thao, tôi vẫn sẽ tìm kiếm một cuộc sống độc đáo, táo bạo và đáng sống. Tôi khá yêu thích viết lách, thích khám phá và luôn muốn thử thách bản thân. Vì thế, nếu không làm những công việc hiện tại, tôi tin rằng bản thân vẫn sẽ tìm thấy nhiều hành trình thú vị khác.

PV: Sau 10 năm chinh phục những đường chạy khắc nghiệt nhất thế giới, liệu động lực hiện tại của chị có thay đổi so với ngày đầu?

Thanh Vũ: Gần như là không. Từ những ngày đầu tiên đi chạy cho đến bây giờ, tôi vẫn giữ nguyên một tinh thần: khám phá và thử thách chính mình.

Nếu có sự khác biệt thì đó có thể là việc tôi đã mở rộng phạm vi “dấn thân” vào thể thao của mình, từ chạy bộ đến ba môn phối hợp, và sắp tới tôi có thể sẽ thử sức ở các thử thách bơi biển. Nhưng nếu xét về về định hướng cốt lõi của bản thân thì tôi không thấy có sự thay đổi. Cho đến hiện tại, tôi vẫn luôn khao khát được đối mặt với giới hạn bản thân, vượt qua nỗi sợ và sự tự ti để trưởng thành hơn theo từng ngày.

PV: Có bao giờ chị nghĩ sẽ tạm gác sự nghiệp thể thao để ưu tiên cho cuộc sống cá nhân, ví dụ như xây dựng tổ ấm?

Thanh Vũ: Thể thao hiện đang là ưu tiên lớn của tôi ở thời điểm hiện tại, nhưng không phải là duy nhất và sẽ mãi là như vậy.

Không chỉ riêng thể thao, tôi tin rằng chỉ cần bất kỳ một điều gì đó nếu khiến tôi cảm thấy vui, sống trọn vẹn và có giá trị, thì dù đó có là việc xây dựng tổ ấm hay chinh phục một mục tiêu thể thao mới, tôi vẫn sẽ toàn tâm theo đuổi. Hai hành trình ấy luôn có thể song hành, miễn là bản thân tôi cảm thấy hạnh phúc trên con đường mình chọn.

PV: Theo chị, đỉnh cao trong sự nghiệp vận động viên là thành tích hay điều gì khác?

Thanh Vũ: Tất nhiên, thành tích hay đỉnh cao sự nghiệp là điều tôi hy vọng có được, nhưng đó không phải là điều tôi muốn theo đuổi và chinh phục nhất. Với tôi, giá trị lớn nhất tôi có được chính là những trải nghiệm quý giá trên hành trình này.

Đó là những cơ hội cho tôi được gặp gỡ những con người mới, là những bài học tôi học được và đặc biệt là sự thấu hiểu sâu sắc hơn về chính mình. Thể thao giúp tôi biết mình là ai, muốn trở thành người như thế nào và nhìn cuộc sống dưới một góc nhìn rất khác.

PV: Đích đến tiếp theo trong sự nghiệp của chị là gì? Có mục tiêu nào chị ấp ủ mà chưa thực hiện được không?

Thanh Vũ: Nếu gọi là “đích đến” thì hơi khoa trương, nhưng mục tiêu gần nhất của tôi là bơi qua những eo biển khó nhằn trên thế giới. Đây không phải cuộc đua thành tích mà là một thử thách giữa tôi và thiên nhiên.

Tôi đang chuẩn bị kỹ càng các khâu hậu cần, kỹ thuật và tinh thần cho hành trình này. Chắc chắn tôi sẽ cần một đội ngũ hỗ trợ đáng tin cậy để đảm bảo an toàn cho bản thân trên đại dương rộng lớn.

PV: Nếu được gặp lại Thanh Vũ của những ngày đầu theo đuổi giấc mơ thể thao, chị sẽ nói gì? Và chị có lời nhắn nhủ nào dành cho thế hệ trẻ đam mê thể thao hôm nay?

Thanh Vũ: Nếu được gặp lại Thanh Vũ của 10 năm trước, tôi sẽ nói với chính mình rằng: “Hãy cứ cố gắng hết sức. Hãy sống và làm những gì mình tin là xứng đáng. Đừng để những thất bại hay sự từ chối từ người khác dập tắt đam mê của mình”.

Với các bạn trẻ, tôi muốn nhắn nhủ rằng cơ hội dành cho các bạn để chinh phục đam mê thể thao đang rộng mở hơn bao giờ hết. Trước đây, mọi người thường nghĩ rằng sân chơi cho những người yêu thể thao khá hẹp. Nhưng giờ đây cơ hội đã rộng mở hơn rất nhiều, tất cả chúng ta nếu có đam mê thì đều có thể theo đuổi con đường thể thao.

Thể thao không chỉ là hành trình để chinh phục thứ hạng hay danh hiệu. Việc chúng ta phải là người giỏi nhất hay siêu nhất không quan trọng. Quan trọng hơn cả là trong quá trình đi tới mục tiêu, dù ở bất kỳ việc gì, chúng ta đều tạo ra được giá trị tích cực gì cho những người xung quanh, cho cộng đồng. Đó chính là cách bạn sống, cách bạn truyền cảm hứng và tạo giá trị cho cộng đồng xung quanh mình.