(Sóng trẻ) - Cô Nguyễn Thị Minh Tâm, giáo viên Toán tại trường THPT Thiên Hộ Dương, Cao Lãnh, Đồng Tháp đã có 17 năm gắn bó với sự nghiệp trồng người. Đằng sau nụ cười lạc quan và thành tích học tập ấn tượng là một câu chuyện về nghị lực phi thường.

Cô Nguyễn Thị Minh Tâm sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo khó tại TP. Cao Lãnh. Tuổi thơ của cô sớm phải đối mặt với nhiều thiệt thòi và mất mát nghiệt ngã: cha mất sớm, để lại mẹ già yếu phải gồng gánh. Cô Tâm đã mang vác trên mình gánh nặng từ khi còn nhỏ. Chính những tháng ngày cơ cực ấy có lẽ phần nào đã tôi luyện nên một ý chí sắt đá, một trái tim giàu tình thương và sự thấu cảm sâu sắc.

Lớn lên, hành trình tìm kiếm lẽ sống của cô Tâm đã được soi sáng từ một hình ảnh hết sức đặc biệt: người thầy dạy Toán cũ. Dẫu mang trong mình những khiếm khuyết thể chất, người thầy ấy vẫn hết lòng vì học trò, cống hiến trọn vẹn cho sự nghiệp trồng người, để lại một ấn tượng sâu sắc, khó phai mờ trong tâm trí cô. Chính từ nguồn cảm hứng lớn lao ấy, lựa chọn nghề giáo của cô Tâm đã vượt ra khỏi ý nghĩa của một nghề mưu sinh đơn thuần. Đó là một lời thề sắt son: trở thành con đường trực tiếp để tạo ra những người có ích, mang lại sự chuyển biến tích cực và nhân văn cho xã hội. 

Năm 2008, sau khi tốt nghiệp đại học, cô đã tình nguyện về giảng dạy tại Trường THPT Tân Thành (huyện Tân Hồng), một vùng sâu, vùng xa của tỉnh Đồng Tháp. Thế nhưng, chỉ một năm sau, vào năm 2009, khi đang trên đường đi vận động học sinh trở lại lớp, cô gặp một tai nạn giao thông nghiêm trọng. Cú va chạm kinh hoàng đã khiến chân trái của cô bị dập nát hoàn toàn, buộc phải cắt bỏ đến khớp gối.

“Thời điểm ấy, tôi gần như gục ngã. Không chỉ đau đớn về thể xác mà cả tâm hồn cũng vỡ vụn. Tôi chỉ nghĩ, mình sẽ không thể tiếp tục đứng lớp và dạy học”, cô Tâm nhớ lại. Thế nhưng, chính trong khoảnh khắc tăm tối nhất, ngọn lửa yêu nghề và tình yêu thương vô bờ bến dành cho học sinh không những không tắt mà còn bùng lên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Cô tự hứa với lòng mình, với học trò:“Dù chỉ chống nạng, cô cũng sẽ tìm cách để có thể giảng dạy cho các em học sinh”. 

Không muốn trở thành gánh nặng cho mẹ, cô xin chuyển công tác về Trường THPT Thiên Hộ Dương gần nhà để tiếp tục sứ mệnh của mình.

Hành trình trở lại bục giảng của cô Tâm sau biến cố là một chuỗi ngày đầy rẫy nước mắt và mồ hôi. Điều thử thách nhất với cô trong những ngày đầu là việc đi lại bằng chân giả khi đôi chân đó gây bất tiện và thường xuyên khiến cô té ngã. Nhưng trên con đường chông chênh ấy, cô không hề cô độc. “Cô luôn có học trò bên cạnh, các em rước cô đến trường, cõng, dìu cô nên cô vẫn hoàn thành tốt việc giảng dạy của mình”. Có lẽ, tình yêu vô tư, hồn nhiên của học trò đối với cô chính là chiếc nạng tinh thần vững chắc nhất.

Khó khăn hơn cả thể chất là rào cản tâm lý: sự e ngại sâu sắc rằng phụ huynh, học sinh có thể chưa chấp nhận một giáo viên với hình ảnh không trọn vẹn. Nhưng bằng niềm tin rằng “những gì xuất phát từ trái tim sẽ đến trái tim”, cô đã dùng toàn bộ nhiệt huyết, yêu thương của mình để dạy dỗ các em. Và điều kỳ diệu đã xảy ra: cô nhận lại được sự tôn trọng, yêu quý vô bờ bến, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh truyền đạt tri thức của một nhà giáo.

Cô chia sẻ rằng, dù có những lúc buồn tủi cho số phận, cảm nhận sự bất tiện và nhận nhiều sự phân biệt, kỳ thị dành cho người khuyết tật, cô đã chọn cách vượt qua bằng việc nhìn xuống. Cô thấy nhiều người còn có hoàn cảnh khó khăn hơn nhưng vẫn sống tốt, vẫn đóng góp cho xã hội. Cô tự nhủ: “Cô chỉ mất một chân, cô vẫn còn một chân còn lại, cô còn hai tay và còn trái tim đong đầy yêu thương… Những gì cô còn nhiều hơn đã mất”. Chính từ nhận thức sâu sắc này, cô tận dụng mọi thứ mình còn lại để chia sẻ, yêu thương và cho đi. Đây là cách cô vượt qua bóng tối, hướng đến một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn. Đáng ngưỡng mộ hơn, dẫu mang những khiếm khuyết, cô vẫn nỗ lực học tập, hoàn thành bằng thạc sĩ và thậm chí học thêm văn bằng 2 Ngôn ngữ Anh.

Cô Tâm đứng trên bục giảng không đơn thuần chỉ là một nhà giáo; cô là một Người Thắp Lửa. Hơn cả việc truyền thụ kiến thức, cô đã dùng cả trái tim mình để dạy dỗ, gieo vào tâm hồn học trò những hạt mầm quý giá về kỹ năng sống, về lẽ đối nhân xử thế, và quan trọng hơn hết, cô đã thắp lên ngọn lửa rực rỡ của thái độ sống tích cực.

Những buổi trò chuyện của cô, đặc biệt là với học sinh khối 12 trước kỳ thi tốt nghiệp đầy áp lực, không phải là bài giảng, mà là những lời tự sự đầy xúc động. Cô thường xuyên chia sẻ câu chuyện cuộc đời mình, câu chuyện của sự mất mát và vượt lên nhằm truyền hơi ấm và tinh thần thép. Phản ứng của các em luôn là sự lắng nghe nghẹn ngào, xúc động sâu sắc, nhiều em đã viết thư tay động viên cô và sau đó, như được tiếp thêm sức mạnh vô hình, các em đã có thêm động lực để thi đạt kết quả tốt hơn. Điều kỳ diệu là, không ít học sinh đã trở thành những người bạn đồng hành thân thiết, cùng cô dấn thân vào hành trình thiện nguyện sau khi được truyền cảm hứng từ chính câu chuyện phi thường từ người thầy của mình.

Phương châm giảng dạy của cô Tâm vượt lên trên mọi giáo trình: đó là dạy các em kỹ năng, cách sống và trở thành tấm gương về sự trung thực. Cô luôn chọn nụ cười để đối diện với cuộc đời và học trò, tin rằng nụ cười là cách dễ nhất để gắn kết, để yêu thương và là bài học đơn giản nhất về việc mang niềm vui đến cho người khác. Cô sống và làm việc với một tinh thần kiêu hãnh và nhân ái.

Đó là kim chỉ nam không chỉ dẫn lối cho cô, mà còn soi sáng cả một thế hệ học trò bước vào đời.

Xuất phát từ sự đồng cảm sâu sắc với những người khuyết tật và khó khăn như mình, cô đã khởi xướng và làm trưởng nhóm thiện nguyện Nhất Tâm từ tháng 3 năm 2015, ban đầu chỉ với 21 thành viên.
Nhóm Nhất Tâm đã trở thành điểm tựa vững chắc cho những hoàn cảnh kém may mắn, hoạt động theo phương châm “giúp được ai thì giúp”. 

Tính đến nay, cô đã vận động được hơn 7 tỷ đồng để hỗ trợ hàng trăm hoàn cảnh. Cô thường lặn lội tìm đến những người cùng cảnh ngộ bị tai nạn giao thông để an ủi, động viên về tinh thần và vật chất như cô giáo Thạch Thị Thanh Dung hay anh Hòa mất hai chân để giúp họ lấy lại niềm tin và vươn lên trong cuộc sống. Cô cũng là một trong những người đầu tiên ở địa phương đăng ký hiến tạng, thể hiện ý chí cống hiến ngay cả khi không còn tồn tại.

Từ năm 2023, cô chính thức triển khai chương trình Học bổng Nhất Tâm, hiện tại hỗ trợ 65 suất. Học bổng không chỉ cấp tiền mặt (5 triệu đồng/mùa 10 tháng) mà còn chú trọng phát triển nhân cách, kỹ năng, thông qua các buổi học tiếng Anh miễn phí, sinh hoạt chuyên đề, rèn tính kỷ luật và phát triển lòng biết ơn. Cô còn ấp ủ cuộc thi “Em yêu việc tử tế” để lan tỏa tinh thần tích cực trong cộng đồng.

Hành trình đầy gian nan nhưng không kém phần vinh quang của cô Tâm đã được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng cao quý như: Giải thưởng Tỏa sáng Nghị lực Việt năm 2020, Giải thưởng KOVA hạng mục “Sống đẹp” năm 2022, Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia 2022 và mới nhất là Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT (tháng 4/2025).

Cô luôn dạy học sinh bằng cả trái tim, truyền đạt không chỉ kiến thức mà còn là kỹ năng, cách sống và luôn là người gương mẫu về thái độ tích cực. Cô Tâm muốn học trò của mình luôn mạnh mẽ, kiên cường, chọn thái độ sống tích cực, sống biết chia sẻ, yêu thương và cho đi.

Nhìn về phía trước, cô Tâm có những dự định lớn, không chỉ dừng lại ở phạm vi trường lớp. Cô dự định phát triển Học bổng Nhất Tâm, kết nối thêm nhiều nhà tài trợ và nguồn lực để học bổng không chỉ mở rộng trong tỉnh mà còn ở nhiều tỉnh khác. Với vai trò là Chủ nhiệm Câu lạc bộ thanh niên khuyết tật Đồng Tháp, cô kỳ vọng mở rộng hoạt động và nhận được sự quan tâm của cộng đồng, các tổ chức, đơn vị để có thể tạo ra nhiều hoạt động hơn cho người khuyết tật, hướng đến mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Cô chia sẻ rằng sự cống hiến không có điểm dừng, cô sẽ tiếp tục phát triển bản thân, tăng cường học ngoại ngữ để có thể đăng ký các học bổng du học phù hợp và lại có thêm cơ hội để cống hiến nhiều hơn. Cô cũng hy vọng kết nối được nhiều cá nhân, tổ chức muốn cùng ươm nhiều hạt mầm tử tế cho đời.

Thông điệp cuối cùng mà cô Tâm gửi gắm đến cộng đồng là kêu gọi mọi người nhìn nhận năng lực, khả năng và sự cống hiến ý nghĩa của những người khuyết tật đang tham gia vào giáo dục. Cô tin rằng sự lắng nghe, phát hiện những tấm gương này và ghi nhận kịp thời sẽ khích lệ tinh thần, ghi nhận sự đóng góp. Điều này chắc chắn sẽ truyền thêm cảm hứng cho các đồng nghiệp lành lặn, đồng thời góp phần tạo ra những thế hệ học sinh vừa giỏi, vừa bản lĩnh, vừa nghị lực, chung tay xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh hơn.

Giữa guồng quay hối hả của cuộc sống, nơi người ta mải miết theo đuổi những giá trị trọn vẹn bề ngoài, ta vẫn tìm thấy một lẽ sống rực rỡ nơi cô giáo Nguyễn Thị Minh Tâm. Một người phụ nữ dẫu mang khiếm khuyết thể chất lại sở hữu một trái tim vẹn nguyên và tràn đầy yêu thương để sưởi ấm và soi đường cho biết bao người. Mỗi bước chân trên chiếc chân giả, mỗi nụ cười cô trao, mỗi suất học bổng cô vận động được không chỉ là sự vượt lên số phận cá nhân mà còn là lời hiệu triệu thầm lặng, nhắc nhở chúng ta rằng: Dù cuộc sống có lấy đi của ta điều gì thì tinh thần, ý chí và lòng nhân ái vẫn mãi mãi là những tài sản vô giá mà ta có thể dùng để làm đẹp cho đời.