(Sóng trẻ) - Tiết trời ngày thu êm dịu, những vệt nắng như nhạt màu hơn. Đúng hẹn. Tôi đến Trung tâm Tâm lý Giáo dục Hải Đăng, số 15, ngõ Yên Ninh, phường Ba Đình, Hà Nội, để có cuộc trao đổi với anh Bùi Văn Khánh (Giám đốc trung tâm) về công việc đặc biệt của anh.

“Con chào cô! Cô tên là gì ạ?”, một cậu bé với ánh mắt hồn nhiên, nhanh nhảu nói với tôi khi tôi vừa đến trung tâm. Vậy là, một ngày vốn dĩ không đặc biệt, đã trở nên “đặc biệt”! Cứ thế, chúng tôi đi vào bài phỏng vấn với tâm trạng thật thoải mái, cởi mở.

PV: Vì sao anh lại quyết định gắn bó với lĩnh vực giáo dục đặc biệt cho trẻ em kém may mắn?

Ngay từ thời sinh viên, tôi là một người rất thích các hoạt động xã hội, đoàn thể. Trước kia, khi học ở trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, tôi có tham gia vào câu lạc bộ Hoa Đá - một câu lạc bộ dành cho các bạn khuyết tật, thường xuyên tổ chức các chương trình hỗ trợ cho các sinh viên khuyết tật trong trường và ngoài trường.

Nhờ tham gia nhiều dự án cộng đồng, tôi có cơ hội gặp gỡ những người đặc biệt, ngoài những bạn khuyết tật thể chất, còn có nhiều bạn tự kỷ, bại não,... Cơ duyên đến với lĩnh vực giáo dục đặc biệt cho trẻ em và quyết định gắn bó với công việc này cũng bắt nguồn từ những lần gặp gỡ đó. 

Hơn nữa, bản thân tôi cũng là một người có khiếm khuyết nhất định, vì vậy, đối với những đứa trẻ thiệt thòi ấy, tôi luôn có một sự đồng cảm sâu sắc.

PV: Thử thách lớn nhất trong những ngày đầu tiên anh phải đối mặt khi dấn thân vào công việc đặc biệt này là gì? 

Tôi cho rằng, ai đến với công việc này cũng sẽ gặp phải những khó khăn nhất định. Với tôi, khó khăn lớn nhất trong giai đoạn đầu là mình chưa đủ sự thấu hiểu với những đứa trẻ đặc biệt ấy. Mỗi đứa trẻ có cho riêng mình một thế giới khác nhau, cùng là trẻ tự kỷ nhưng vấn đề, mức độ và hành vi của mỗi người không giống nhau. Do đó, để có chương trình dạy phù hợp, cần thời gian để thấu hiểu.

Ví dụ, với các bạn đặc biệt, có những hành vi không giống các bạn bình thường, ban đầu khi chưa đủ kiến thức và kinh nghiệm, sẽ rất khó để lý giải hành vi đó là gì, mình cần phải làm gì với hành vi đó. Chính vì vậy, thử thách lớn nhất khi dạy dỗ những đứa trẻ tự kỷ, bại não, chậm phát triển,... là chưa đủ thấu hiểu các bạn ấy để tìm ra phương pháp phù hợp.

PV: Đã có lúc nào anh muốn bỏ cuộc chưa, điều gì đã giúp anh tiếp tục kiên trì?

Lắm lúc, tôi cảm thấy bị “tụt mood” nhưng chưa bao giờ có ý nghĩ sẽ bỏ cuộc. Bởi để gắn bó lâu dài với công việc này đòi hỏi hai yếu tố vô cùng quan trọng là cái tâm với nghề và sự kiên nhẫn.

Từng có một bạn rất đáng thương, khi được sinh ra, bố mẹ không chấp nhận vấn đề của con, bỏ lại cho ông bà đã già nuôi nấng. Hằng ngày, ông bà đều nỗ lực đưa cháu mình đến trung tâm để học tập. Những trường hợp như vậy càng thôi thúc tôi nỗ lực, cố gắng để có thể giúp đỡ thật nhiều người hơn nữa.

PV: Anh kỳ vọng trung tâm sẽ mang lại điều gì lâu dài cho các em và gia đình các em?

Thật khó để có thể đặt mục tiêu chung cho tất cả các bạn, bởi mỗi người sẽ có những đặc điểm và năng lực khác nhau. Chính vì vậy, “tối đa hóa khả năng” là kỳ vọng lớn nhất của trung tâm, giúp các bạn có thể hòa nhập cuộc sống tốt hơn, cải thiện được chất lượng cuộc sống của mình.

Đối với những đứa trẻ tự kỷ, bại não, tăng động giảm chú ý,... khi bước ra môi trường xã hội tự nhiên sẽ gặp rất nhiều khó khăn như hạn chế giao tiếp và tương tác xã hội, hành vi rập khuôn, khó khăn để duy trì các mối quan hệ xã hội bên ngoài hay tuân theo những nguyên tắc của xã hội. Việc can thiệp trị liệu sẽ giúp cải thiện các vấn đề cốt lõi trên để các em có thể gia nhập môi trường xã hội một cách tối đa.

PV: Anh có dự định mở rộng hoặc nhân rộng mô hình trung tâm ra sao để giúp đỡ được nhiều trẻ em hơn? 

Hiện tại trung tâm đã có 3 cơ sở ở các phường nội thành Hà Nội. Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều bạn phải đi rất xa đến trung tâm để học, có những bạn phải đi đến 2,3 tuyến xe buýt mới có thể đến lớp.

Với chuyên môn và kinh nghiệm của mình, tôi mong muốn có thể nhân rộng hơn nữa mô hình của trung tâm không chỉ tại Hà Nội mà còn là ở các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, dù mở rộng về cơ sở vật chất nhưng vẫn phải đảm bảo về mặt nội dung và chất lượng giảng dạy đi đúng định hướng ban đầu.

PV: Cuối cùng, lời khuyên mà anh muốn gửi gắm đến những người trẻ đang ấp ủ ý định tham gia vào các dự án xã hội hoặc giáo dục đặc biệt là gì?

Đối với tôi, công việc này không phải đơn thuần để kiếm thu nhập, mà là để tạo ra nhiều giá trị tốt đẹp cho cuộc sống.

Tôi không dám đưa ra lời khuyên lớn lao gì với ai. Nếu được đưa ra một lời khuyên chân thành nhất thì theo tôi, các bạn trẻ thực sự có niềm đam mê muốn giúp đỡ những đối tượng yêu thế, thì hãy kiên nhẫn và nâng cấp bản thân mỗi ngày về mặt kiến thức. Vì mỗi đứa trẻ đặc biệt ấy là một thế giới, như việc bước vào khu rừng, càng bước vào sâu, càng khám phá ra nhiều thứ!

Đặc biệt, hãy trau dồi cho mình một “trái tim yêu thương” để không bị khuất phục trước những khó khăn.

Cuộc trò chuyện ngắt quãng khi một cậu bé lễ phép bước vào, dõng dạc nói: “con nộp bài cho thầy chấm điểm ạ”. Căn phòng nơi chung tôi ngồi tuy nhỏ, nhưng khoảnh khắc ấy, tôi cảm nhận được tình yêu thương lớn lao mà anh Bùi Văn Khánh - giám đốc Trung tâm Tâm lý Giáo dục Hải Đăng dành cho các em nhỏ nơi đây.

Khép lại cuộc trò chuyện, tôi rời trung tâm, xin gửi lại sự ngưỡng mộ sâu sắc với những người thầy, người cô ở đây!