Sáng 30/4, lễ diễu binh diễn ra trên đại lộ Thống Nhất. Trong số những gương mặt vui tươi, phấn khởi của đội ngũ đó, chúng tôi bắt gặp Thượng úy Nguyễn Thùy Dung (Trung đoàn 250). Trong dòng cảm xúc bồi hồi, Thượng úy chia sẻ: “Mỗi lần nhớ lại những ngày tập luyện giữa nắng mưa, tôi lại thấy tình yêu Tổ quốc như trỗi dậy trong lồng ngực. Khoảnh khắc được đi qua lễ đài là điều thiêng liêng và tự hào mà không lời nào diễn tả hết”.

Sau lễ diễu binh, nữ Thượng úy cùng hàng nghìn chiến sĩ khác lập tức trở về vị trí công tác thường nhật. Với chị Thùy Dung, đó là bàn làm việc tại Ban Chính trị - nơi chị phụ trách thống kê hồ sơ Đảng, đồng thời là Hội phó Hội Phụ nữ Trung đoàn. Dù “mặt trận” ấy không có tiếng súng đạn, không đối đầu trực tiếp với hiểm nguy, nhưng cương vị này vẫn đòi hỏi sự chính xác, áp lực, sự tận tâm từng ngày.

Họ có thể là sĩ quan chỉ huy, lính đặc công hay bộ đội biên phòng; cũng có thể là nhân viên hậu cần, kỹ sư quân sự hay văn công. Nhưng dù đứng ở vị trí nào, đảm nhận nhiệm vụ gì, thì sự bền bỉ, cống hiến và âm thầm của họ vẫn đang mỗi ngày khiến thế giới nhìn nhận khác về hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ thời bình, đồng thời trả lời cho một câu hỏi mà trong nhịp sống yên bình, nhiều người đã thôi nhắc đến. 

Quân đội Nhân dân Việt Nam trong thời bình vẫn thực hiện đầy đủ ba chức năng: chiến đấu, công tác, và lao động sản xuất - như một lực lượng toàn diện phục vụ cả quốc phòng lẫn phát triển đất nước.

Không chỉ sẵn sàng bảo vệ chủ quyền, người lính hôm nay còn là những người dựng trường, cứu dân, trồng rừng, giữ biên giới, tham gia sản xuất, làm công tác dân vận, đối ngoại, và gìn giữ hòa bình ở các điểm nóng quốc tế. Những mặt trận thầm lặng ấy, dù không có tiếng súng, vẫn đòi hỏi ý chí thép, tinh thần kỷ luật, và tấm lòng hướng về nhân dân của mỗi người lính.

Trong thời bình, "mặt trận" đầu tiên của người lính không còn là chiến hào hay thao trường nữa, mà là những bản làng xa xôi, nơi họ âm thầm chiến đấu bằng tấm lòng và hành động cụ thể để xây dựng niềm tin nơi nhân dân. Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công", các đơn vị quân đội trên biên cương đã làm tốt công tác dân vận, giúp đồng bào xóa đói giảm nghèo, giữ vững an ninh, bảo tồn văn hóa và củng cố lòng tin với Đảng, Nhà nước.

Các hoạt động dân vận nổi bật như "Tết Quân - Dân", "Bộ đội nâng bước em tới trường", "Mái ấm biên cương", "Nhà đồng đội", "Bò giống cho người nghèo"… không chỉ góp phần hỗ trợ an sinh xã hội mà còn củng cố thế trận lòng dân - thành trì vững chắc nhất bảo vệ Tổ quốc.

Riêng chương trình "Nâng bước em tới trường", đến năm học 2025-2026 đã hỗ trợ trực tiếp cho hơn 700 em học sinh dân tộc thiểu số ở các tỉnh miền núi và biên giới. Tại Thừa Thiên Huế, Bộ CHQS đã nhận nuôi 9 em và hỗ trợ dài hạn cho 18 học sinh đến khi đủ 18 tuổi. Tại Gia Lai, Lữ đoàn Pháo phòng không 234 trao kinh phí hỗ trợ cho 100 học sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng giá trị lên tới 740 triệu đồng.

Tiêu biểu là câu chuyện của Thiếu tá Bùi Đức Sử - cán bộ vận động quần chúng tại Đồn Biên phòng Cà Xèng (Quảng Bình). Năm năm bám bản, bám dân giữa vùng đất khó của đồng bào dân tộc Rục, người lính ấy chưa từng rời tay khỏi cuốn sổ ghi chép nguyện vọng của bà con. "Muốn dân nghe, dân tin thì phải gần dân, sát dân, nói cho dân hiểu, làm cho dân thấy", ông Sử tâm niệm.

Thiếu tá Sử kiên trì "cầm tay chỉ việc", dạy bà con trồng lúa nước, nuôi gia súc, bỏ dần lối sống du canh du cư. Nhờ sự tận tụy ấy, những nếp nhà sàn dần sáng đèn, có lúa trong kho, có dê gà ngoài sân. "Đồng chí Sử đã giúp bà con làm ruộng lúa, kéo điện, phát triển chăn nuôi… Bà con rất phấn khởi và ghi nhận sự đóng góp của đồng chí" - Trưởng bản Cao Xuân Long kể về người lính tận tụy.

Từ những bước chân âm thầm ấy, biên giới giờ đây không chỉ có cột mốc chủ quyền, mà có thêm những cánh đồng xanh, những bản làng sáng điện, và những đứa trẻ lớn lên trong lớp học mái ngói đỏ. Trong thời bình, câu nói "mỗi tấc đất, ngọn cỏ đều thiêng liêng" hiện hữu trong từng bước chân tuần tra, trong những giọt mồ hôi đổ xuống giữa rừng mù, trong sự hiện diện để bà con tin rằng: dù xa xôi đến đâu, cũng không ai bị bỏ lại phía sau.

Nếu mỗi bước chân tuần tra, mỗi tấm áo bạc màu gió núi là minh chứng cho cuộc chiến thầm lặng nơi biên cương, thì ở một mặt trận khác - mặt trận thông tin - những người lính mang trên mình màu áo báo chí cũng đang ngày đêm miệt mài giữ vững trận địa. Họ không mang súng, nhưng cầm máy quay, bút viết, để kể lại sự thật, truyền đi cảm xúc, và góp phần vun đắp niềm tin. Trong hành trình đi tìm lời đáp cho câu hỏi “Quân đội làm gì trong thời bình?”, chúng tôi gặp Thiếu tá Ngọc Hà - Biên tập viên Truyền hình Quốc Phòng Việt Nam, người đã có hơn 13 năm gắn bó với nghề báo và bộ quân phục.

Một trong những trải nghiệm để lại dấu ấn sâu sắc trong quá trình tác nghiệp của chị là chuyến công tác tại Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 356, Quân khu 2, đóng quân tại xã Pa Vây Sử, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Tại đây, chị chứng kiến hoạt động hỗ trợ bữa ăn cho học sinh mầm non ở các điểm trường vùng cao.

Là người làm báo - và cũng là một sĩ quan từng đi qua nhiều vùng biên giới xa xôi, từng sống giữa gian khó cùng bộ đội nơi rừng sâu, hải đảo, và từng chứng kiến những cuộc chiến thầm lặng của người lính giữa đời thường - Thiếu tá Ngọc Hà không chỉ kể chuyện, mà còn mang theo mình một góc nhìn sâu rộng về Quân đội Nhân dân Việt Nam trong thời bình.

Trong thời bình, khái niệm "tuyến đầu" đã mở rộng. Không còn là chiến hào, rừng sâu, mà là những lớp học thiếu thốn, con đường sạt lở, những điểm nóng thiên tai, dịch bệnh, hay không gian mạng với những thông tin sai lệch. Ở đó, người lính vẫn âm thầm có mặt, và người làm báo quân đội cũng định vị mình là "người lính nơi tuyến đầu thông tin" - một mặt trận không tiếng súng nhưng không kém phần cam go.

"Những đề tài về quân sự, quốc phòng, về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng là một mỏ vàng về đề tài sáng tác. Để khai thác mỏ vàng này cần phải hiểu sâu sắc và đủ cảm nhận về đặc thù lao động quân sự, về môi trường quân sự, am tường về những vấn đề lịch sử, truyền thống, văn hóa dân tộc. Nếu biết cuốc sâu thì chúng ta sẽ tìm được những thỏi vàng lấp lánh", Đại tá Phạm Văn Tú, Giám đốc Trung tâm PT - TH Quân đội từng nói.

Vai trò của báo chí quân đội trong thời bình có sự thay đổi đáng kể so với thời chiến. Thay vì tập trung vào tuyên truyền chiến đấu, báo chí quân đội chuyển sang nhiệm vụ nâng cao nhận thức về quốc phòng, bảo vệ chủ quyền, giáo dục tinh thần yêu nước và ý thức trách nhiệm của công dân. Đồng thời, báo chí quân đội cũng trở thành công cụ quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, phản ánh những đóng góp của quân đội trong các hoạt động cứu hộ, cứu nạn, phát triển kinh tế - xã hội và hợp tác quốc tế.

Người làm báo quân đội trong thời bình vẫn giữ tinh thần xông pha, tập trung tuyên truyền giáo dục quốc phòng, củng cố lòng yêu nước và chủ động đấu tranh chống thông tin sai lệch. Sứ mệnh ưu tiên là tuyên truyền nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, kết nối nhân dân với quân đội.

Những người lính - nhà báo như Thiếu Tá Ngọc Hà đang góp phần kể lại những cuộc chiến thầm lặng của đồng đội mình bằng thứ ngôn ngữ của cảm xúc và sự thật. Và trong chính những câu chuyện đó, hình ảnh người lính thời bình được hiện lên rõ ràng, xúc động và thuyết phục hơn bao giờ hết. Để mỗi người dân - dù ở nơi đô thị nhộn nhịp hay bản làng xa xôi - đều có thể hiểu rằng: quân đội vẫn đang ở đó, lặng lẽ nhưng không vắng mặt, giữ từng tấc đất, từng niềm tin, và cả sự thật.

Trên khắp dải đất Việt Nam, trong mọi ngõ xóm, từ miền núi hẻo lánh đến đô thị sầm uất, từ biển cả mênh mông đến biên cương xa xôi - người lính hôm nay vẫn đang hành quân, chỉ là không còn tiếng súng đạn của quá khứ.

Đó là những cuộc chiến không có hào quang, không có phông nền. Nhưng chính những cuộc chiến này đang quyết định vận mệnh của đất nước trong thời đại mới. Bởi sức mạnh thực sự của quân đội không nằm ở vũ khí hay trang bị, mà ở sự gắn bó máu thịt với nhân dân, ở niềm tin mà người dân dành cho người lính.

Trong dòng người tấp nập, có thể chẳng mấy ai nhận ra những người lính quanh mình. Nhưng chính họ - với những công việc tưởng như rất đời thường - lại đang giữ cho đất nước này một thứ quý giá hơn cả: niềm tin, và sự bền vững của hòa bình.

Đó chính là câu trả lời cho câu hỏi "Quân đội làm gì trong thời bình?". Họ đang làm điều quan trọng nhất: giữ vững đất nước, giữ vững niềm tin, và giữ vững tương lai - bằng tất cả trái tim và khối óc của mình.