Một buổi sáng mùa thu se lạnh cuối tháng 10, chúng tôi có dịp ghé thăm kho tàng báo quý giá của ông Nguyễn Phi Dũng — một không gian thấm đẫm ký ức và thời gian. Tại đây, giữa những chồng báo cũ được lưu giữ cẩn thận, chúng tôi được lắng nghe những câu chuyện đầy cảm xúc và ý nghĩa.

Khi chúng tôi bước vào gian phòng nhỏ, nơi ông Nguyễn Phi Dũng trưng bày những tờ báo cũ đã ngả màu theo thời gian, cảm giác như mình đang bước vào một kho lưu giữ ký ức thời chiến. Không gian tĩnh lặng, những chồng báo được xếp ngay ngắn, thoảng mùi giấy cũ và mực in phai nhạt — tất cả tạo nên một bầu không khí trầm mặc, gợi nhớ về quá khứ. Đây không chỉ là nơi cất giữ niềm đam mê sưu tầm báo chí, mà còn là điểm hẹn đặc biệt của những ký ức chiến tranh, nơi từng trang báo lưu giữ một phần tuổi trẻ, một phần cuộc đời của những con người đã đi qua năm tháng bom đạn.

Câu chuyện của cựu chiến binh Nguyễn Quốc Doanh là một minh chứng sống động cho giá trị vô giá của kho báo giấy của ông Dũng. Ông Doanh là một trong những chiến sĩ đã trực tiếp tham gia trận chiến khốc liệt trên bình độ (điểm cao) 400 ở Lạng Sơn – một địa danh đã trở thành nỗi ám ảnh và cũng là niềm tự hào của nhiều người lính. 

Theo lời kể lại của ông Nguyễn Phi Dũng, dù đã đến bảo tàng báo giấy hai lần, tìm kiếm trong vô vàn những trang báo cũ với mong muốn nhìn lại một thời huy hoàng của mình, nhưng vẫn chưa tìm thấy. Với hy vọng mong manh, ông Doanh lần thứ ba tìm đến, bày tỏ mong muốn được mượn lại một vài số báo Nhân Dân và Quân đội Nhân dân có đăng tải về trận đánh trên bình độ 400 (thường gọi tắt là B400).

Biết được tấm lòng và khát khao của người cựu chiến binh ấy, ông Nguyễn Phi Dũng đã không ngần ngại tiếp tục đích thân tìm kiếm trong kho tàng của mình. Và không phụ lòng những điều mong mỏi của ông Doanh, ông Dũng đã tìm thấy những số báo quý giá ấy, với những dòng tin, những bức ảnh ghi lại chân thực không khí của trận đánh năm xưa.

Những trang báo cũ sờn đã đưa ông trở lại chiến trường năm xưa, nơi ông và đồng đội đã đổ máu vì độc lập tự do của dân tộc. Ông như sống lại những giây phút hào hùng nhưng cũng đầy bi tráng, nhớ về những đồng đội đã ngã xuống, nhớ về từng vị trí chiến đấu - nơi thấm đẫm mồ hôi và nước mắt.

Được lắng nghe câu chuyện đầy xúc động về những trang báo cũ đã kết nối ký ức và chứng kiến kho báo giấy đồ sộ của ông Nguyễn Phi Dũng, chúng tôi không khỏi choáng ngợp. Cảm giác như được chạm vào dòng chảy của thời gian, nơi mỗi tờ báo là một mảnh hồn của lịch sử dân tộc.

Trong bối cảnh kỷ nguyên của công nghệ số,  khi các loại hình báo chí như báo truyền hình, báo mạng điện tử và các kênh truyền thông đa phương tiện đang dần dành được nhiều sự quan tâm từ độc giả. Báo in nói chung và báo giấy nói riêng dường như đang dần lùi vào dĩ vãng. Nhiều người đã đặt câu hỏi: Liệu việc sưu tầm và lưu giữ những tờ báo cũ kỹ có còn ý nghĩa trong tương lai, khi mọi thông tin đều có thể dễ dàng tìm thấy chỉ bằng một cú nhấp chuột?

Tại phòng trưng bày ở nhà, dù quỹ thời gian hạn hẹp, nhưng mỗi lời ông chia sẻ đều thấm đẫm niềm đam mê mãnh liệt. Trong từng câu chuyện, ông không chỉ kể về hành trình miệt mài sưu tầm, bảo tồn và lưu giữ những "sản vật" tưởng chừng vô tri vô giác – những tờ báo cũ kỹ – mà còn hé lộ cả một thế giới tinh thần mà ông đã dày công vun đắp cho thế hệ người làm báo nói riêng và bản sắc văn hóa dân tộc nói chung.

Ông Nguyễn Phi Dũng không giấu được niềm tự hào khi giới thiệu cho chúng tôi những tờ báo quý hiếm mà ông dày công sưu tầm suốt nhiều năm. Mỗi lần lật giở một tờ báo trong “hộp báu vật” của mình, ông lại say sưa kể về lịch sử ra đời, bối cảnh xuất bản, và giá trị đặc biệt của từng ấn phẩm. Không cần tra cứu hay ghi chú, ông nhớ vanh vách từng chi tiết như thể chúng đã in sâu vào trí nhớ.

Trong số những tờ báo được ông nâng niu như bảo vật, nổi bật là hai số báo Độc Lập - số đầu tiên ra ngày 4/9/1945 và số tiếp theo ngày 7/9/1945. Hai tờ này đều đưa tin về Lễ Quốc khánh Việt Nam, trong đó có một tờ đăng toàn văn bản Tuyên ngôn Độc lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại buổi lễ. Đây là hai tờ cực kỳ quý, gắn liền với sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Trong một thế giới mà thông tin trên mạng có thể thay đổi, thậm chí biến mất, những tờ báo giấy vật lý này đóng vai trò như những chứng cứ lịch sử không thể phủ nhận. Chúng là nguồn tư liệu gốc, mang trong mình hơi thở của thời đại, giúp các thế hệ trẻ có cái nhìn chân thực và sâu sắc nhất về những giai đoạn lịch sử quan trọng của đất nước, đặc biệt là những năm tháng chiến tranh gian khổ nhưng oanh liệt.