“Trợ thủ ảo”: Người bạn đồng hành cùng các sĩ tử

(Sóng trẻ) - Hiện nay, hơn 50% học sinh Việt Nam vận dụng A.I giống như một “gia sư ảo”. Trong đó, nhiều sĩ tử chuẩn bị bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT cũng đang tận dụng công nghệ này để ôn thi hiệu quả. 

Khi A.I trở thành “trợ lý” đắc lực trong học tập

Hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo đang tạo ra những thay đổi rõ rệt trong môi trường học đường. Không chỉ hỗ trợ tra cứu thông tin hay giải bài tập, A.I ngày càng trở thành một “trợ thủ đắc lực” trong quá trình học tập và ôn luyện của học sinh. 

Theo nghiên cứu từ Tạp chí Quản lý nhà nước (tháng 5/2025) và Báo Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh (tháng 3/2025), hiện nay có 31,39% học sinh dùng A.I để học ở trường và 54,12% sử dụng AI để tự học thêm ngoài giờ. Điều đó có thể thấy tỉ lệ học sinh sử dụng A.I trong học tập ngày càng gia tăng. 

Với bạn Trung Quân - học sinh lớp 12 trường THPT Lý Thường Kiệt (Long Biên, Hà Nội), môn Ngữ Văn từng là nỗi ám ảnh. “Mỗi lần viết bài là mình lại ngồi nhìn trang giấy trắng cả tiếng đồng hồ, mình không biết bắt đầu từ đâu và sắp xếp ý như thế nào cho hợp lý”, Quân nhớ lại. Chỉ khi biết sử dụng A.I như một công cụ hỗ trợ, Quân mới dần tháo gỡ được nút thắt: “Mình thường nhờ A.I gợi ý dàn ý trước, sau đó sẽ tự triển khai theo ý hiểu của riêng mình. Nhờ vậy, mình thấy môn Văn không còn đáng sợ nữa”.

Không chỉ với môn Ngữ Văn, Quân còn vận dụng trí tuệ nhân tạo trong quá trình ôn luyện IELTS, đặc biệt là kỹ năng nói. “Mỗi ngày mình đều luyện nói với giáo viên A.I vào lúc rảnh, mình sẽ được chấm, sửa lỗi và thậm chí còn được gợi ý những cách diễn đạt tự nhiên hơn ngay sau khi thực hành”, Quân chia sẻ. 

Theo Quân, việc học cùng A.I mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là trong việc rèn luyện tính tự lập. “A.I giúp mình tiết kiệm thời gian, học chủ động hơn và không bị phụ thuộc vào thầy cô giáo. Nhờ vậy mà mình cũng dần hình thành được ý thức tự học, biết cách tự sắp xếp và điều chỉnh quá trình ôn thi của mình,” Quân nói thêm. 

Bên cạnh những khả năng vượt trội, người dùng còn có thể huấn luyện và sử dụng các trí tuệ nhân tạo đúng với học lực và nhu cầu riêng của bản thân mình. Đặc biệt hơn, A.I còn có thể hệ thống kiến thức qua bảng biểu, sơ đồ tư duy… từ đó giúp các bạn học sinh có thể củng cố lại kiến thức, đặc biệt là trong giai đoạn kỳ thi tốt nghiệp THPT đang cận kề. 

Bạn Phương Thảo - học sinh trường THPT Hoàng Văn Thụ (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết bạn đã vận dụng hiệu quả các công dụng của trí tuệ nhân tạo. “Mình cảm thấy A.I giúp mình học hiệu quả hơn rất nhiều. Đối với môn Toán và Ngoại ngữ, mình sẽ nhờ A.I giải thích lại công thức một cách dễ hiểu nhất, phần này trên lớp thầy cô rất ít khi có thời gian để giải thích kỹ lưỡng”, Phương Thảo chia sẻ thêm. 

Có thể nói, các bạn học sinh ngày nay đã được hưởng lợi rất nhiều từ sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo. Nhờ A.I, các bạn có thể chủ động hơn trong việc học của bản thân. Đặc biệt, đối với những sĩ tử đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút”, các bạn có thể dễ dàng tổng ôn lại toàn bộ kiến thức một cách nhanh chóng nếu như sử dụng hiệu quả các công cụ từ A.I. 

A.I cũng có thể trở thành “con dao hai lưỡi” 

Không thể phủ nhận sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều lợi ích cho học sinh, giúp các bạn chủ động hơn trong học tập và tìm kiếm thông tin. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng những công cụ tìm kiếm thông tin trực tuyến dựa trên mô hình A.I không có tỷ lệ chính xác hoàn toàn. Theo OpenAI Technical Report (2023), GPT-4 đạt khoảng 86,4% đúng, nhưng vẫn có 13,6% sai sót trên các câu hỏi học thuật. 

Thêm vào đó, việc sử dụng A.I cũng mang đến lo ngại về tình trạng học sinh phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ mà không hiểu bản chất kiến thức. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng học tập và khả năng phát triển tư duy độc lập của các em trong dài hạn.

Bạn Phương Khanh - học sinh trường THPT Trần Phú (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cũng cho rằng A.I chỉ nên được xem là công cụ hỗ trợ chứ không thể thay thế hoàn toàn quá trình tự học và tư duy của học sinh. “Mình nghĩ A.I mang lại rất nhiều lợi ích cho việc học, nhưng đồng thời cũng là ‘con dao hai lưỡi’. Vì thế, mình chỉ dùng A.I khi thật sự cần thiết. Nếu quá phụ thuộc, mình sợ bản thân sẽ dần lười suy nghĩ, mất động lực tự tìm hiểu và tiếp cận các kiến thức khó”, Khanh chia sẻ.

A.I chính là trợ thủ đắc lực để giải quyết các vấn đề trong học tập. Song, nếu như trong suốt cả quá trình học tập, học sinh chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào A.I mà không chịu tư duy, suy nghĩ hay lắng nghe bài giảng của các thầy cô, điều đó có thể khiến cho kiến thức của các bạn bị rỗng và mất đi sự tự tin, chủ động của bản thân mình trước mỗi kỳ thi. 

Từng hỗ trợ học sinh ôn thi môn Tiếng Anh, bạn Minh Hiền (sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho biết đã gặp không ít bài làm sử dụng AI để tra đáp án, nhưng lại đưa ra thông tin sai lệch so với nội dung đã học. “Điều đó khiến mình thấy khá bực. Không phải vì các bạn dùng AI, mà là vì chưa biết cách dùng đúng. Nếu chỉ phụ thuộc vào công cụ mà không hiểu bản chất kiến thức thì việc học sẽ kém hiệu quả”, Minh Hiền nói thêm.

A.I sẽ còn phát triển mạnh mẽ, nhưng việc học là hành trình không thể phó mặc cho máy móc. Với kỳ thi sắp tới, điều quan trọng nhất không phải là học nhanh, học nhiều, mà là học chắc và hiểu sâu. Một sĩ tử thông minh là người biết làm chủ công nghệ, không để công nghệ dẫn dắt tư duy của mình.