Đi chùa đầu năm - Hiểu đúng giá trị

2013-02-16 18:27:07

(Sóng Trẻ) - Bên cạnh những người đến chùa với đúng nghĩa lễ Phật, học chánh pháp, hành thiện tích đức thì cũng không ít người đến chốn cửa thiền làm những điều trái giáo lý nhà Phật, đi ngược thuần phong mỹ tục. Sự thiếu hiểu biết về đạo Phật đang làm méo mó, biến dạng các lễ hội gắn với chùa chiền.

Để hoạt động tín ngưỡng diễn ra đúng với bản chất, góp phần tiết kiệm thời gian, tiền bạc, bài trừ mê tín dị đoan thì cần có cái nhìn đúng đắn về chùa chiền và giáo lý đạo Phật.

Chùa chiền là nơi cơ sở hoạt động và truyền bá Phật giáo. Ở một khía cạnh nào đó, có thể nói chùa là một ngôi trường dạy về đạo Phật. Ở đó diễn ra hoạt động thờ Phật tổ và các vị bồ tát, thánh tăng…, những vị này khi còn tại thế là những người có lòng từ bi tràn trề, trí giác ngộ viên mãn. Bên cạnh đó, chùa là nơi các đệ tử của Phật gìn giữ và truyền bá tư tưởng của Đức Phật thông qua hoạt động truyền pháp.

Vậy đến chùa làm gì? Thứ nhất, đối với những người có hiểu biết về phật giáo, tự nguyện phát tâm hướng Phật, thì đến chùa trước hết là lễ Phật. Lễ Phật không vì van xin tha tội, không vì cầu mong ban ân, mà chỉ vì quí kính công đức, trí tuệ của Phật. Khi lễ Phật, người làm lễ cúi lạy Phật để thấy mình còn thấp kém, còn nhiều dục vọng, tham lam…

Sau lễ Phật là học hỏi chánh pháp, tập tu đức hạnh. Phật giáo với tám vạn bốn nghìn pháp uẩn nên không thể một một sớm một chiều mà lĩnh hội được. Do vậy phải thường xuyên tới lui cửa thiền để thưa hỏi học tập. Trong trường hợp này, hễ có thời gian thì người ta có thể đi chùa, không cứ phải ngày lễ, ngày tết.

Thứ hai, những người không vì hỏi đạo mà vẫn đi chùa. Đây là trường hợp vì mưu sinh, đua chen trong cuộc sống thần kinh bị căng thẳng, nên tìm đến thiền môn. Khung cảnh tịch mịch của ngôi chùa khiến tâm hồn lắng xuống, thần kinh dịu lại. Không cần gặp ai, chẳng màng học hỏi, chỉ cần ngắm cảnh núi non hùng vĩ, hít căng lồng ngực không khí trong lành dịu nhẹ hương hoa hay ngồi đặt lưng tựa bên vách chùa, cảm nghe lòng nhẹ nhàng khoan khoái… những giây phút đó gánh nợ đời oằn oại đôi vai như vợi đi.

(ảnh: internet)

Đức Phật là một nhà tư tưởng, không phải là một vị thần có nhiều quyền năng để có thể ban phúc, hay giáng họa cho bất kỳ ai. Phật chỉ dạy chúng ta về nhân quả, nghĩa là các hành động qua tâm, khẩu và ý của con người tạo ra. Con người tạo nhân tốt lành thì quả tốt lành nhất định đến.

Từ những vấn đề trên, chúng ta thấy các hành động như: chen chúc, giẫm đạp để giành giật nhau đồ lễ; cúng đồ lễ gồm tiền âm phủ, vàng mã, đồ ăn mặn; quăng tiền thật bừa bãi ở gốc cây, tượng Phật, thú đá; xếp hàng rồng rắn, sắm lễ vật tiền triệu để cầu an, giải hạn… thật vô nghĩa và lãng phí.

Đến cửa chùa phải tâm lành, ý thiện. Cúi đầu lạy Phật là đã tự nhận mình còn nhiều tham, sân, si và có ý hối hận, muốn tu tỉnh. Vậy cầu tài, cầu lộc, cầu danh vọng phải chăng là những điều xa lạ trước thiền môn?

Công cuộc đổi mới mà Đảng khởi xướng và lãnh đạo đã đem lại ấm no, hạnh phúc cho đại đa số nhân dân ta. Tuy nhiên, mở cửa, hội nhập, mặt trái kinh tế thị trường không khỏi làm cho một bộ phận nhân dân bị ảnh hưởng. Tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng. Kỷ cương xã hội có lúc, có nơi bị buông lỏng. Tham nhũng, cửa quyền của một bộ phận cán bộ đang làm cho xã hội nhức nhối, bức xúc… Tuy nhiên không phải vì thế mà chúng ta đánh mất niềm tin vào thực tại, phải đổ xô tìm kiếm ở một thế giới ảo, siêu thực.

Đến chùa không thể xin được sự bình an, hạnh phúc. Muốn bình an, chúng ta phải biết rõ giá trị cuộc sống, biết rõ vị trí của mình trong xã hội. Thường ngày sống, làm việc phải theo hiến pháp, pháp luật, đúng đạo lý. Muốn ấm no, hạnh phúc không có gì khác nài việc phải làm việc, lao động chân chính. Mọi tư tưởng sống gấp, sống hưởng thụ, lười lao động, thiếu tu dưỡng đạo đức đều dẫn đến bất hạnh không cần phải do thần linh hay số phận an bài.

Tự do tín ngưỡng là một quyền của công dân được Nhà nước bảo vệ. Tuy nhiên người dân cũng cần phải trang bị cho mình kiến thức về tôn giáo mà mình tín ngưỡng. Có như vậy mới không rơi vào mê tín dị đoan. Hiểu và trân trọng các giá trị văn hóa của việc đi chùa lễ Phật góp phần nâng tầm văn hóa, giá trị của các lễ hội gắn với chùa chiền. Đó cũng là cách mà mỗi người dân Việt Nam giữ gìn và phát huy nền văn hóa đặc sắc, đa dạng của mình trong xu thế hội nhập hiện nay.

Thiện Duyên