Học hộ, thi hộ: Nan giải tìm giải pháp - Kì 1: Tràn lan dịch vụ học hộ, thi hộ trong sinh viên

(Sóng trẻ) - Chỉ cần gõ từ khoá “Học hộ, thi hộ” trên Facebook, hàng loạt hội nhóm hiện lên. Một ngày, hàng chục, thậm chí hàng trăm “giao dịch tri thức” kiểu này diễn ra vô cùng “nhộn nhịp”. 

Chỉ cần có cầu, ắt sẽ có cung

Truy cập vào một hội nhóm có tên “Học thuê, học hộ & Hỗ trợ học tập - Uy tín, trách nhiệm, giá rẻ” với hơn 84 nghìn thành viên, tại đây cứ mỗi phút lại có một dòng trạng thái tìm người học hộ. Ngay lập tức, hàng loạt bình luận nhận dịch vụ được gửi đến người cần thuê: “Inbox, check in, check out đầy đủ”, “Ib tớ nhận ạ, check in, check out, điểm danh, tớ ghi âm lại ạ”,... 

Chỉ trong vòng 3 phút, bài viết “thuê học hộ” mà phóng viên đăng tải đã nhận về 10 bình luận. Con số này ngày càng tăng lên với 62 bình luận trong 7 giờ tiếp theo. 

Vào vai người có nhu cầu thuê học hộ để tìm hiểu về quy trình giao dịch, phóng viên đã tiếp cận một sinh viên nhận dịch vụ ở dưới bài viết. Theo đó, người thuê cần cung cấp thông tin cụ thể bao gồm: họ và tên, mã sinh viên, trường học, phòng học. 

Người này cam kết sẽ chụp ảnh, ghi chép bài vở, điểm danh đầy đủ. Bạn N.T.M.A, sinh viên một trường kinh tế tại Hà Nội đã nhiều lần sử dụng “dịch vụ” học hộ cho biết do lịch làm việc quá nhiều, đôi lúc không thể sắp xếp thời gian đến lớp nên phải thuê người: “Một tháng mình kiếm được khoảng 10 triệu, mình làm sale ô tô nên lịch trình phụ thuộc vào yêu cầu của khách. Có những hôm khách hẹn mình vào đúng ngày phải đi học, mình cũng định không đi. Nhưng vì hợp đồng mua bán ô tô đó tiền hoa hồng của mình cũng được kha khá nên mình quyết định nghỉ rồi thuê người học hộ để vẫn đảm bảo đủ điều kiện thi”. 

Muốn gì cũng có, muôn kiểu muôn hình từ: học hộ, làm bài tập hộ,...và đến cả thi hộ. Thậm chí, người thuê muốn bao nhiêu điểm, chỉ cần yêu cầu, người được chọn thi hộ “chắc chắn” sẽ đạt được, chỉ cần cọc trước tiền. Một tài khoản Facebook có tên V.H chuyên nhận làm bài tập hộ và thi hộ đã yêu cầu người sử dụng dịch vụ của mình cọc trước 50% với số tiền là 300 nghìn với số điểm yêu cầu là 7-8 điểm. 

Những hội nhóm học hộ, thi hộ này còn có những box chat kín. Tại đây, các hoạt động thuê, nhận học hộ, thi hộ thậm chí là “trao đổi kinh nghiệm” đi học hộ, thi hộ tại các trường đại học cho nhau diễn ra sôi nổi cả đêm lẫn ngày. 

Thậm chí trong box chat chung, nhiều sinh viên còn tạo các hộp thoại riêng để tiện trao đổi. Tại đây, người thuê và người được thuê trao đổi về lịch học, nhu cầu rồi đến thương lượng giá cả. 

Thành viên của các hội nhóm này đa số là sinh viên của các trường đại học từ Bắc vào Nam, khắp mọi khối ngành, mọi trình độ, mọi môn học chỉ cần có nhu cầu, ngay lập tức sẽ được đáp ứng. Sở dĩ, chỉ với một vài thao tác cơ bản qua điện thoại thông minh và các hội nhóm, người thuê có thể nhanh chóng tìm được người đi học hộ, còn người “học hộ” có thể kiếm thêm thu nhập từ vài trăm đến vài triệu đồng. 

Học thật, thi thật không còn là sự ưu tiên

Không cần đi học, không cần lên lớp nhưng vẫn muốn đủ điều kiện thi đó là một trong nhiều lý do khiến sinh viên tìm đến dịch vụ học hộ, thi hộ. Bạn B.K.L, sinh viên năm 3 chia sẻ trong học kì vừa qua, bạn đã thuê học hộ 1 môn từ đầu đến cuối chỉ vì rất lười đi học: “Môn đó là 3 tín, mỗi tuần mình học 1 buổi trong khoảng 2 tháng. Vì đã học thầy cô đó từ môn trước và mình thấy không thích cách dạy nên mình không muốn lên trường, vì thế mình thuê học hộ với gần 3 triệu đồng”. 

Cũng như nhân vật trên, bạn N.T.Đ vừa làm công việc livestream kiếm tiền, vừa đi học. Công việc livestream bắt đầu từ tối cho đến 2-3h sáng còn lịch học bắt đầu từ 6h45. Ngủ không đủ giấc, sức khỏe bị ảnh hưởng khiến sinh viên này đi thuê người học hộ: “Làm livestream mình thấy rất mệt, sau 1 buổi live mình gần như kiệt sức, không thể làm gì nữa. Mình chỉ muốn đi ngủ, không muốn đi học vào ngày hôm sau”. 

Gặng hỏi bạn tại sao không tập trung vào học mà lại chọn làm, Đ. nói: “Vì cần tiền. Tiền này vừa để mình đóng học phí, vừa phụ cấp cho mẹ một chút ở nhà. Nhà mình làm nông, ở nhà không có đủ tiền, mình lên đây đi học thì muốn phụ mẹ một chút”. 

Ru mình vào “ảo giác” của sự thoải mái hay phải kiếm tiền để trang trải cuộc sống là lý do khiến nhiều sinh viên tìm đến dịch vụ học hộ, thi hộ. Trong khi vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường, việc học phải được ưu tiên thì nay phải “nhường chỗ” cho những công việc cá nhân. 

Phó mặc tất cả cho đồng tiền, tri thức giờ đây được sinh viên trao đổi như món hàng hấp dẫn. Bạn N.T.T hàng năm chỉ chờ đến mùa thi của sinh viên để kiếm tiền chia sẻ: “Trong năm mình nhận đi chạy xe, còn đến mùa thi của sinh viên thì mình chỉ ở nhà thi hộ. Có hôm mình thi hộ 1 bạn và được trả cho 5 triệu, bằng nửa tháng chạy xe của mình rồi. Cứ làm việc loanh quanh rồi chờ đến mùa thi thì làm nhiều, kiếm nhiều”.

Không sợ thầy cô bắt được vì chưa vào đại học, nhiều sinh viên trong thời gian đợi điểm chuẩn muốn kiếm thêm thu nhập cũng tham gia vào “đường dây” học hộ, thi hộ này. Bạn N.M.C, sinh viên năm nhất chia sẻ: “Mình được 1 người bạn giới thiệu qua hội nhóm trên Facebook, sau đó mình nhận lớp đi học, 1 buổi học bình thường là 100 nghìn, có làm bài kiểm tra thì 200 nghìn. Tiền này mình để tiêu hằng ngày”. 

Cứ tạo ra thu nhập với số tiền không hề nhỏ so với đại đa số sinh viên, nhiều người đã coi đây là một “nghề”. Theo Gary Becker trong nghiên cứu Human Capital (Vốn con người) đã bàn về kỹ năng và đào tạo trong làm việc. Nghĩa là, để một “việc” trở thành một “nghề”, cần phải trải qua quá trình đào tạo và rèn luyện, từ đó tạo ra giá trị kinh tế có ích. Thế nhưng, việc học hộ, thi hộ rõ ràng là việc làm chui, bất hợp pháp, không thể coi là một nghề.

PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho rằng, việc học hộ, thi hộ không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức nghiêm trọng mà còn là sự coi thường giá trị học tập chân chính. Sinh viên sẽ không có được kiến thức thực tế và khi ra trường, họ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu công việc. 

Thông tư số 32 năm 2020 của Bộ GD&ĐT và Điều 22 Luật Giáo dục, nghiêm cấm các hành vi gian lận trong học tập như: quay cóp, mang tài liệu vào phòng thi, xin điểm; học, thi, thực tập, trực hộ người khác hoặc nhờ người khác học, thi, thực tập, trực hộ; sao chép, nhờ hoặc làm hộ tiểu luận, đồ án, khóa luận tốt nghiệp; tổ chức hoặc tham gia tổ chức thi hộ hoặc các hành vi gian lận khác là một trong những hành vi học sinh sinh viên không được thực hiện.

Nếu thực hiện hành vi thi, kiểm tra hộ hoặc nhờ thi, kiểm tra hộ lần đầu có thể bị áp dụng hình thức xử lý đình chỉ học tập 1 năm học, lần 2 có thể bị áp dụng hình thức buộc thôi học hoặc các hình thức kỷ luật khác theo nội quy của nhà trường.

Với hành vi tổ chức học, thi, kiểm tra hộ thì có thể bị áp dụng hình thức buộc thôi học hoặc tùy theo mức độ có thể giao cho cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật.