Nhà báo Nguyễn Phú Trọng: Cầm bút để phụng sự Quốc gia

(Sóng trẻ) - Trong suốt 30 năm làm báo, nhà báo Nguyễn Phú Trọng được biết đến như một trong những cây bút sắc sảo, bền bỉ và có sức ảnh hưởng lớn nhất làng báo Việt Nam. Không ồn ào, không phô trương, ông xây dựng con đường báo chí của mình bằng sự lặng lẽ lao động, sự tỉ mỉ trong từng câu chữ và một nền tảng kiến thức sâu sắc hiếm thấy.

Sinh ra trong một gia đình truyền thống hiếu học, cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sớm bộc lộ niềm yêu thích đặc biệt với sách và các vấn đề xã hội. Những năm đầu đi học, ông đã say mê với các bài nghị luận, các cuộc tranh luận về lịch sử, chính trị và văn hóa. Chính sự tò mò với những “mạch ngầm” trong đời sống xã hội đã đưa ông đến với nghề báo. 

Trong một bài chia sẻ với báo Quân đội Nhân dân, đồng chí Nguyễn Phú Trọng kể rằng, ngay từ hồi học phổ thông, đồng chí đã có sự yêu thích nghề làm báo. Khi ấy, cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ nghĩ đơn giản là nghề báo "được bay nhảy", "được đi đây đi đó", nhưng càng về sau này, qua thực tế công việc, đồng chí càng hiểu nghề báo đầy đủ hơn, sâu sắc hơn và càng yêu nghề báo hơn.

Hiến ai biết, công việc ban đầu của đồng chí Nguyễn Phú Trọng không phải là viết báo, biên tập các bài báo mà làm công tác tư liệu. Từ đó, cùng với việc làm tư liệu, tích lũy thêm kiến thức và đồng chí đặt cho mình nhiệm vụ tập viết báo.

Trong 29 năm công tác tại Tạp chí Cộng sản, bắt đầu từ vị trí cán bộ Phòng Tư liệu của Tạp chí Học tập (tiền thân của Tạp chí Cộng sản) vào tháng 12-1967 đến khi giữ cương vị Tổng Biên tập (8-1991 đến 8-1996), đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã viết 58 bài báo.

Ông Hà Xuân Trường, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản (nhiệm kỳ 1986-1991) trao kỷ niệm chương cho nhà báo Nguyễn Phú Trọng. Ảnh: Tư liệu

 Các bài viết chủ yếu xuất hiện trên những chuyên mục như Xã luận, Xây dựng Đảng, Trao đổi kinh nghiệm, Sinh hoạt tư tưởng, Chính trị, Quân sự, Triết học, Văn hóa – Giáo dục – Khoa học… Những mảng nội dung tạo nên dấu ấn của ông là phân tích về công tác xây dựng Đảng và định hướng chính sách; các vấn đề lý luận quan trọng trong bối cảnh hội nhập; các bài nghiên cứu, bình luận về phát triển bền vững, cải cách thể chế. Nhiều loạt bài của ông được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ và các cơ sở nghiên cứu chính trị và truyền thông.  

Có thể kể đến nhiều bài viết tiêu biểu như: “Mấy kinh nghiệm lãnh đạo hợp tác xã của Đảng bộ xã Hồng Hưng” (Tạp chí Học tập, số 1-1971), “Nâng cao phẩm chất cách mạng và năng lực của cán bộ” (Tạp chí Cộng sản, số 8-1975), “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng” (Tạp chí Cộng sản, số 8-1986), “Tổng kết tốt kinh nghiệm để tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới” (Tạp chí Cộng sản, số 2-1989), “Đưa sự nghiệp đổi mới tiến lên giành thắng lợi to lớn hơn nữa” (Tạp chí Cộng sản, số 2-1995), “Xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa thực sự của dân, do dân và vì dân” (Tạp chí Cộng sản, số 3-1995)…

Đặc biệt, nhiều bài viết đăng trên chuyên mục “Sinh hoạt tư tưởng” cho đến nay vẫn giữ nguyên giá trị thời sự và tính gợi mở sâu sắc. Có thể kể đến: “Bệnh sợ trách nhiệm” (Tạp chí Cộng sản, số 11-1973), “Nói và làm” (Tạp chí Cộng sản, số 4-1977), “Tình đồng chí” (Tạp chí Cộng sản, số 10-1979), “Chức vụ và uy tín” (Tạp chí Cộng sản, số 2-1984), “Làm xiếc” (Tạp chí Cộng sản, số 6-1985), “Cơ chế nói ngược” (Tạp chí Cộng sản, số 3-1992)…

Bài báo đầu tiên, tựa đề “Phong vị ca dao dân ca trong thơ Tố Hữu” của nhà báo trẻ Nguyễn Phú Trọng đăng trên Tạp chí Văn học, số 11 năm 1968, từ trang 13 đến trang 21. Ảnh: Tư liệu

Những bài viết này không chỉ phản ánh tư duy sắc sảo và tinh thần trách nhiệm của tác giả mà còn góp phần định hướng, soi sáng nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác xây dựng Đảng qua từng giai đoạn lịch sử.

Trong quá trình công tác, đồng chí sử dụng nhiều bút danh khác nhau như: Trọng Nguyễn, Phú Trọng, Hà Phương, Tùng Lương, Người Xây Dựng, Văn Trọng, Trọng Nghĩa, Phan Chính, Ngọc Kim, Phan Đăng Phú…

Ở cương vị quản lý, ông không chỉ là người định hướng nội dung mà còn là “người truyền lửa” cho các phóng viên trẻ. Sự tận tâm và tinh thần dìu dắt đó giúp nhiều phóng viên trưởng thành nhanh chóng và giữ được tính cẩn trọng trong nghề. 

Có lần phát biểu trước các nhà báo của Tạp chí Cộng sản, đồng chí nhấn mạnh: “Nghề báo là một nghề cao quý, nhưng cũng vô cùng gian khổ và nhiều thử thách. Người làm báo phải hiểu đúng và nắm vững chức năng, nhiệm vụ của tờ báo mà mình phục vụ, cộng tác. Đối với những người làm việc tại một tạp chí lý luận chính trị như Tạp chí Cộng sản, điều đó càng đòi hỏi sự cố gắng lớn hơn, quyết tâm cao hơn, cùng niềm say mê nghề nghiệp, tinh thần ham học hỏi và đặc biệt là một phương pháp làm việc thật sự khoa học, đúng đắn.”

Hơn 30 năm gắn bó với nghề, nhà báo Nguyễn Phú Trọng không chỉ để lại dấu ấn qua những bài viết sâu sắc, chuẩn mực, mà còn qua tầm vóc của một người làm báo luôn giữ trọn bản lĩnh, nhân cách và trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân. Từ một biên tập viên tận tụy đến người đứng đầu Tạp chí Cộng sản, ông đã góp phần vun đắp nền tảng tư tưởng, định hướng dư luận và lan tỏa những giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng Việt Nam. Di sản quan trọng nhất mà ông để lại chính là tấm gương của một người làm báo suốt đời kiên định, liêm chính và hết lòng vì nghề, một chuẩn mực để nhiều thế hệ người làm báo hôm nay và mai sau tiếp tục noi theo.