(Sóng trẻ) - Cách xa trung tâm thủ đô hơn 30 cây số, tại một ngôi làng yên bình mang tên Ông Hảo, thuộc xã Nguyễn Văn Linh, tỉnh Hưng Yên, gia đình ông Vũ Huy Đông vẫn miệt mài gìn giữ nghề làm đồ chơi truyền thống bằng giấy bồi suốt hơn bốn thập kỷ.
Về làng Ông Hảo những ngày này, tiếng chổi quét giấy và mùi keo bồi len lỏi trong từng ngõ nhỏ. Nghề làm mặt nạ giấy bồi, một thứ đồ chơi gợi ký ức bao thế hệ, vẫn được người đàn ông gần 80 tuổi tỉ mỉ giữ lấy như giữ một phần tuổi thơ của người Việt.
Không còn lớp trẻ nào chịu xuống tay học nghề, bởi giấy bồi không nuôi nổi một đời người. Dù “tre đã già mà măng chưa mọc”, ông Vũ Huy Đông vẫn miệt mài bồi từng lớp giấy mỏng, dán từng mảnh hồn vào gương mặt Tề Thiên, Chú Tễu, Ông Địa và các con vật ngộ nghĩnh… Ông không hy vọng mình sẽ có người nối nghiệp, nhưng sẽ không đặt dấu chấm hết, đơn giản chỉ vì lũ trẻ xứng đáng có một mùa Trung thu nguyên bản và một kí ức tuổi thơ truyền thống như ông từng có.
Nghề thủ công này đã bén rễ tại đây từ rất lâu, theo lời kể của ông Đông, nó bắt đầu nhen nhóm từ khoảng đầu những năm 60 của thế kỷ XX, gắn liền với sự ra đời của Hợp tác xã chuyên sản xuất trống và đồ chơi. (Ảnh: Bạch Dương)
Ông Đông chia sẻ:“Chúng tôi làm đủ loại mặt nạ: nào là Thỏ, Cáo, Mèo, Đầu Lân, ông Địa cùng vô số hình thù ngộ nghĩnh khác. Mỗi chiếc mặt nạ đều mang lại niềm vui, gắn kết các cháu với văn hóa dân gian một cách tự nhiên nhất." (Ảnh: Bạch Dương)
Quy trình làm mặt nạ giấy bồi là một quá trình thủ công công phu, gồm ba công đoạn chính. Đầu tiên là bồi thô, sử dụng giấy bìa và giấy trắng dán nhiều lớp lên khuôn xi măng bằng hồ bột sắn truyền thống. Sau khi phơi khô, những đôi tay khéo léo của người thợ sẽ dùng cọ để sơn vẽ chi tiết, "thổi hồn" biến chúng thành những hình thù ngộ nghĩnh, sống động. Cuối cùng là khâu hoàn thiện đóng gói sản phẩm. (Ảnh: Bạch Dương)
Bao nhiêu năm vẫn là bộ đồ nghề cũ ấy, sơn loang màu thời gian. Đó cũng là người bạn thân đã cùng nghệ nhân Vũ Huy Đông miệt mài vẽ nên bao mùa trăng, bao khuôn mặt rực rỡ của tuổi thơ trên những chiếc mặt nạ giấy bồi mộc mạc. (Ảnh: Bạch Dương)
“Sau này, những người thợ tâm huyết cố gắng giữ nghề, nhưng sự xuất hiện của các khu công nghiệp đã thay đổi tất cả. Mức lương công nhân ổn định, cao hơn nhiều so với thu nhập bấp bênh từ nghề làm mặt nạ theo mùa vụ đã hút hết thợ trẻ. Dù buồn, nhưng đó là mưu sinh. Giờ đây, cả làng chỉ còn khoảng sáu, bảy nhà cố gắng giữ lấy lửa nghề truyền thống này.", ông Đông kể lại. (Ảnh: Bạch Dương)
Tùy thuộc vào kích cỡ lớn nhỏ, mỗi chiếc mặt nạ giấy bồi có giá dao động từ 20.000 đến 50.000 đồng, một mức giá khiêm tốn so với công sức và giá trị văn hóa mà nó mang lại. (Ảnh: Bạch Dương)
Để bắt kịp với xu hướng và tạo ra sức hấp dẫn mới mẻ, những người thợ làng Ông Hảo đã không ngừng linh hoạt và sáng tạo. Họ khéo léo đưa các nhân vật nổi tiếng trong truyện tranh, phim ảnh hay những hình tượng công chúa, hoàng tử vào sản phẩm của mình, nhằm đáp ứng thị hiếu đa dạng của trẻ em thời nay. (Ảnh: Bạch Dương)
Không chỉ mang lại niềm vui hồn nhiên cho trẻ nhỏ, mỗi món đồ chơi thủ công còn là một giá trị tinh thần cần được trân trọng. Đó là cách để gìn giữ những tinh hoa truyền thống khỏi sự lấn át mạnh mẽ của guồng quay hiện đại. (Ảnh: Bạch Dương)
"Theo tôi, để cái nghề này còn tồn tại, điều tiên quyết là phải yêu nghề, và quan trọng hơn cả là phải yêu trẻ. Làm đồ chơi cho các cháu, mình phải đặt cả tình cảm vào đó, phải xuất phát từ tình yêu và sự thấu hiểu con trẻ, có thế mới tạo ra được niềm vui thật sự.", ông Đông khẳng định. (Ảnh: Bạch Dương)
Chính nhờ từ lòng yêu nghề và sự tâm huyết của những nghệ nhân, đồ chơi dân gian đang tái khẳng định vị thế của mình trong dòng chảy văn hóa và tạo nên dấu ấn độc đáo trong ký ức tuổi thơ của trẻ em Việt Nam. (Ảnh: Bạch Dương)
Dù biết rằng mai một là điều khó tránh khỏi, ông Đông cùng các nghệ nhân khác trong làng Ông Hảo vẫn ngày đêm gắn bó với công việc, không phải vì mục đích kinh tế lớn lao, mà đơn thuần vì một tình yêu sâu sắc với trẻ em và khao khát bảo tồn những ký ức tuổi thơ tươi đẹp. Ông muốn những đứa trẻ hôm nay vẫn còn cơ hội được chiêm ngưỡng, được chạm vào những món đồ chơi mà thế hệ cha ông chúng đã từng nâng niu, để ký ức cổ truyền không hoàn toàn bị quên lãng giữa nhịp sống hối hả của những sản phẩm công nghiệp hoá, hiện đại hoá ngày nay.
(Sóng trẻ) - Từ ngày 30/8/ đến hết 3/9, Đại học Bách Khoa Hà Nội bố trí 1200 chỗ ở miễn phí phục vụ người dân từ nhiều nơi đến Thủ Đô để tham dự Lễ diễu binh, diễu hành mừng 80 năm ngày Quốc Khánh 2/9.
(Sóng trẻ) - Sáng ngày 31/8, tại trụ sở Báo Nhân Dân (71 Hàng Trống, Hà Nội), đông đảo người dân xếp hàng dài để nhận ấn phẩm đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
(Sóng trẻ) - Ngày 29/8, tại Triển lãm Thành tựu đất nước, khách tham quan triển lãm được tìm hiểu về kênh truyền hình mới sắp lên sóng - Vietnam Today và trải nghiệm các công nghệ truyền hình hiện đại.