“Nửa tiếng Ca - Một tiếng Đời” và hành trình gìn giữ nhịp phách ca trù

(Sóng trẻ) - Chiều 21/12, chương trình “Nửa tiếng Ca - Một tiếng Đời” được tổ chức tại Hồ Văn (Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hà Nội), mở ra không gian văn hóa giàu bản sắc dành cho các nghệ nhân và những người yêu thích nghệ thuật ca trù.

“Nửa tiếng Ca - Một tiếng Đời” là chương trình talkshow và biểu diễn nghệ thuật Ca trù được tổ chức bởi nhóm sinh viên 2TW - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. Chương trình mở ra góc nhìn sâu sắc về câu chuyện đằng sau tiếng hát ca trù, nơi những đào nương, kép đàn từng bị hiểu lầm, phủ bóng định kiến và buộc phải im lặng suốt một thời gian dài.

Chương trình có sự tham gia của nhiều nghệ nhân và chuyên gia văn hoá như Nghệ nhân ưu tú Vân Mai, Nghệ nhân ưu tú Văn Trúc, đạo diễn Nguyễn Công Vượng, chuyên gia văn hoá Nguyễn Đình Lâm, cùng những người yêu thích nghệ thuật ca trù ở nhiều độ tuổi.

Nếu Chầu I - Phách Vang mở ra một không gian xưa cũ và đầy hoài niệm qua thể cách “Hát nói gặp xuân” và “Tràng An hoài cổ”, thì ở Chầu II - Phách Tàn, sự kết hợp giữa sân khấu kịch và khúc hát ca trù Tỳ Bà Hành tái hiện hành trình gìn giữ vẻ đẹp của nghệ thuật ca trù trong dòng chảy thời gian. Đây không chỉ là một buổi biểu diễn, mà còn là nơi người nghệ nhân kể câu chuyện văn hóa, từ đó góp phần lan tỏa tình yêu nghệ thuật truyền thống đến với thế hệ trẻ.

Chầu III - Phách Ngân mang đến những làn điệu sâu lắng qua thể cách đò đưa với lời thơ “Lỡ bước sang ngang” (Nguyễn Bính). Ngoài ra, các nghệ nhân và ca nương còn để lại ấn tượng qua thể cách hát ru cổ, với nhịp điệu mềm mại, chậm rãi.

Bên cạnh các phần biểu diễn nghệ thuật ca trù, chương trình cũng mở ra không gian đối thoại giữa nghệ nhân ca trù và khán giả thông qua talkshow "Hành trình phía sau di sản", xoay quanh câu chuyện về những chiếc đàn, tiếng phách, cũng như hành trình bén duyên với sân khấu ca trù.

Tại buổi talkshow, Nghệ nhân ưu tú Vân Mai bày tỏ: “Trước kia, tìm hiểu và học hát ca trù là một việc khó vì người xưa chỉ truyền lại nghề cho con cháu trong gia đình, họ hàng, lại không có thầy dạy. Tuy nhiên, tôi vẫn luôn giữ niềm đam mê với những làn điệu ca trù và mong muốn lưu giữ, truyền dạy lại tinh hoa của loại hình nghệ thuật này cho các thế hệ mai sau”.

Khép lại sự kiện là hoạt động tương tác Hội hoa đăng “Thả một ánh đèn - Gửi một tiếng lòng”, thu hút đông đảo sự tham gia của các khán giả. Tại đây, mỗi ngọn hoa đăng là một lời nguyện thầm, một sự tri ân dành cho những nghệ nhân đã âm thầm giữ nghề, cho những tiếng hát từng bị lãng quên nhưng chưa bao giờ tắt. 

Đến với sự kiện “Nửa tiếng ca, một tiếng đời”, chị Nguyễn Thị Hà (32 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Tôi luôn trân quý những giá trị văn hoá truyền thống như ca trù hay chầu văn, và cảm thấy luyến tiếc khi biết loại hình nghệ thuật này sắp bị thất truyền. Đến với sự kiện hôm nay, các tiết mục biểu diễn của nghệ nhân đã truyền cảm hứng cho tôi trong việc tìm về cội nguồn và những giá trị cổ truyền của dân tộc Việt Nam”.

“Nửa tiếng ca - Một tiếng đời” khép lại với nhiều dư âm lắng đọng trong lòng khán giả. Không chỉ là một sân khấu biểu diễn, sự kiện còn là lời hứa hẹn của thế hệ trẻ đối với những nghệ nhân ca trù về việc bảo tồn, gìn giữ và lưu truyền một nét đẹp văn hoá ngàn đời của dân tộc.