5 cuốn sách về lịch sử báo chí Việt Nam

(Sóng trẻ) - “100 chuyện nghề”, “Lịch sử các chế độ báo chí ở Việt Nam” khắc họa chân dung những nhà báo cách mạng tiền bối, mốc thời gian nổi bật suốt 100 năm của nền báo chí nước nhà.

Làng báo Sài Gòn 1916-1930

Trong giai đoạn 1916-1930, giữa bối cảnh đất nước bị đô hộ nhưng ý chí không khuất phục, giới trí thức Việt Nam đã bước vào một thời kỳ làm báo đầy sôi động. Làng báo Sài Gòn 1916-1930 là công trình biên niên sử công phu ghi lại toàn cảnh hoạt động báo chí thời đoạn này. Tác phẩm về báo chí Sài Gòn buổi đầu được Philippe M. F. Peycam dành trọn bảy năm để nghiên cứu và hoàn thiện.

Di sản mà những người tiên phong của làng báo miền Nam để lại vẫn còn nguyên giá trị. Suốt gần ba thập kỷ, Sài Gòn tiếp tục giữ vai trò là một diễn đàn phản biện độc lập của Việt Nam. Diễn đàn ấy tồn tại trong bối cảnh luôn chịu tác động từ các thế lực bên ngoài, cùng những biến động nội bộ, bất chấp các chính thể chuyên chế liên tiếp xuất hiện và tình hình chính trị rối ren thời chiến.

Chứng nhân lịch sử

Tác phẩm thuộc bộ sách “Chứng nhân lịch sử” của GS.TS Tạ Ngọc Tấn - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương. Sách khắc họa chân dung người làm báo cách mạng, tài năng, nhân cách của những nhà báo cách mạng tiền bối và những giá trị họ để lại. 

Mở đầu tập sách là chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, người khai sáng nền báo chí cách mạng. Từ đó, các nhà báo tiếp theo được trình bày theo thứ tự ngày tháng năm sinh, giúp bạn đọc dõi theo mạch chuyển động của lịch sử báo chí như: Huỳnh Thúc Kháng, Ngô Tất Tố, Nguyễn An Ninh, Trần Huy Liệu, Trường Chinh, Phan Thanh, Hải Triều, Võ Nguyên Giáp, Xuân Thủy, Huỳnh Tấn Phát, Quang Đạm, Dương Tử Giang, Lưu Quý Kỳ, Hoàng Tùng, Trần Lâm, Thép Mới và Trần Bạch Đằng.

100 chuyện nghề

Cuốn sách tập hợp nhiều câu chuyện nghề mang tính biểu tượng. “Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng” thuật lại hành trình báo Thanh niên và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đặt nền móng cho báo chí cách mạng; còn “Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân” khẳng định báo chí phải gắn với thực tiễn và nhân dân.

Nhiều câu chuyện để lại dấu ấn về nhà báo Trường Chinh, Xuân Thủy như “Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét", “Làm báo trên chõng tre” hay “Câu chuyện sau bức ảnh hai người lính” của Chu Chí Thành.

Cuốn sách cũng là ký ức sống động về các cơ quan báo chí, những cột mốc gắn với từng giai đoạn lịch sử: từ quá trình xây dựng Báo Nhân Dân, sự ra đời của tờ Tin tức (Thông tấn xã Việt Nam) trong điều kiện khẩn trương, đến Sài Gòn Giải Phóng sau ngày thống nhất với trọng trách tư tưởng đặc biệt.

Bên cạnh báo in, sách còn nhắc tới phát thanh, truyền hình và phim tài liệu: những bản tin đầu tiên của Đài Tiếng nói Việt Nam, các khuôn hình khai mở của Đài Truyền hình Việt Nam và những thước phim của Hãng phim Tài liệu - tất cả góp phần tạo nên diện mạo toàn diện, sinh động của báo chí cách mạng.

Lịch sử các chế độ báo chí ở Việt Nam

Bộ sách "Lịch sử các chế độ báo chí ở Việt Nam" của nhóm tác giả Phan Đăng Thanh, Trương Thị Hòa gồm hai tập, khảo cứu lịch sử báo chí dưới góc nhìn pháp quyền, qua đó tái hiện không khí báo chí từng thời kỳ, kỹ thuật làm báo, tư tưởng và những đóng góp của nhiều cơ quan báo chí cùng các cá nhân tiêu biểu.

100 năm báo chí cách mạng Việt Nam

Ấn phẩm do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Thông tấn xã Việt Nam chỉ đạo; Nhà xuất bản Thông tấn biên soạn và phát hành. Đây là lần đầu tiên xuất hiện một cuốn sách ảnh về 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, cô đọng hơn 1.000 bức ảnh và tư liệu quý hiếm, được tuyển chọn công phu từ nhiều nguồn trong và ngoài nước. Các nguồn tư liệu gồm Ban Biên tập Ảnh và Trung tâm Thông tin tư liệu - Đồ họa (TTXVN), Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Trung tâm Bồi dưỡng Nghiệp vụ Báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam), Bảo tàng Lịch sử Hà Nội, Báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Tiếng nói Việt Nam cùng nhiều cơ quan và cá nhân khác.