Khi văn hoá Việt trở thành “chất liệu khởi nghiệp”

(Sóng trẻ) - Không chọn công nghệ hay thời trang để bắt đầu hành trình khởi nghiệp, nhiều bạn trẻ Gen Z đang tìm thấy cảm hứng sáng tạo từ chính những giá trị văn hoá nghệ thuật truyền thống, mang đậm bản sắc dân tộc. 

Nhóm phóng viên đã có cơ hội được lắng nghe những chia sẻ đến từ bạn Hoàng Chu Quân, sinh viên Đại học Kiến trúc Hà Nội với dự án “Nhịp phố”. Quân là một đại diện Gen Z tiêu biểu trong việc biến những nét ký hoạ phố cổ và làng nghề truyền thống thành những sản phẩm văn hóa sáng tạo, góp phần lan tỏa tinh thần Việt đến bạn bè trong nước và quốc tế.

PV: Chào bạn, trước tiên bạn có thể giới thiệu đôi nét về bản thân và dự án khởi nghiệp mà mình đang thực hiện được không?

Hoàng Chu Quân: Mình là Hoàng Chu Quân, sinh năm 2003, hiện đang là sinh viên chuyên ngành Nội thất tại Đại học Kiến trúc Hà Nội. Hiện tại, mình đang thực hiện một dự án về văn hoá có tên là “Nhịp phố”. Dự án này xuất phát từ niềm đam mê mỹ thuật, yêu thích vẽ của mình từ hồi mình học cấp 3. Sau này khi bước vào Đại học, mình có nhiều thời gian để đi phố cổ Hà Nội hoặc các làng nghề cổ, nghệ thuật truyền thống ở các địa phương tại miền Bắc, đi đến bất cứ nơi nào, mình đều tập trung quan sát và vẽ lại các địa điểm đó. 

Từ đó, mình nghĩ ra ý tưởng để phát triển các bức tranh của mình thành các dòng sản phẩm như thẻ đánh dấu (bookmark), tem,... để đưa đến nhiều tệp khách hàng hơn, đặc biệt là khách du lịch nước ngoài.

PV: Cơ duyên nào đã khiến bạn lựa chọn khởi nghiệp trong lĩnh vực gắn với văn hoá truyền thống, thay vì các lĩnh vực hiện đại hơn?

Hoàng Chu Quân: Nói về cơ duyên, trước hết là mình thích đi nhiều nơi, khám phá và lưu lại các địa điểm mình từng đi qua bằng các nét vẽ của mình. Từ đó mình cũng thấy rằng, xu hướng bây giờ mọi người làm các công việc liên quan đến văn hoá rất nhiều. Tận dụng dự án “Nhịp phố” mà mình cùng nhóm đang thực hiện, mình quyết định lan tỏa thương hiệu của mình đến gần hơn với công chúng.

PV: Việc đưa yếu tố truyền thống vào sản phẩm sáng tạo thường không dễ dàng. Với bạn, thách thức lớn nhất nằm ở khâu nào: thiết kế, sản xuất hay truyền thông. bạn đã làm thế nào để dung hòa giữa tính nghệ thuật và tính thương mại trong quá trình đó?

Hoàng Chu Quân: Phần thiết kế và sản xuất cho sản phẩm thì mình và các thành viên trong nhóm có thể tự làm được, nhưng khâu truyền thông thì chúng mình gặp nhiều khó khăn. Đó là nhược điểm của những người làm thiết kế, bởi bọn mình không giỏi trong việc đi ra ngoài bán hàng. Và để khắc phục nó, mình đã phải hợp tác và giao lưu với nhiều bên thông qua nhiều sự kiện ở trường hoặc ở bên ngoài, qua đó có thể quảng bá sản phẩm của mình, hoặc mình cũng có thể thuê họ truyền thông cho các sản phẩm bên mình.

PV: Trong quá trình phát triển sản phẩm, bạn đã phải cân bằng như thế nào giữa việc “giữ hồn truyền thống” và “đáp ứng thị hiếu thị trường”? 

Hoàng Chu Quân:  Những sản phẩm của "Nhịp phố" có thể hơi khó hiểu cho những người không tìm hiểu quá sâu về phố cổ Hà Nội hay văn hoá truyền thống. Vậy nên, mình cố gắng làm các bức tranh của mình dễ hiểu hơn bằng cách thuyết minh ngắn gọn về địa điểm, làng nghề mà mình đang muốn nói đến, sau đó mình sẽ điều chỉnh và sử dụng những yếu tố đồ hoạ, màu sắc hiện đại hơn. 

Từ đó, sản phẩm của mình không chỉ dừng lại ở những bức tranh, mà mình đã tạo thành những chiếc bookmark, tem,... để dễ tiếp cận đến mọi người, đặc biệt là các du khách. Đó là những sản phẩm có tính thiết kế, có đồ hoạ, và quan trọng là có nội dung để đọc, có câu chuyện về những địa điểm, làng nghề ở Hà Nội mà mình muốn kể đến cho mọi người.

PV: Giới trẻ hiện nay thường nói về “tự hào văn hoá Việt” – nhưng theo bạn, làm thế nào để biến niềm tự hào ấy thành hành động cụ thể trong khởi nghiệp?

Hoàng Chu Quân: Trước hết, giới trẻ ngày nay có niềm tự hào về văn hoá nước nhà, đó là điều đáng ghi nhận. Nhưng sau đó, chúng ta cũng không để niềm tự hào ấy chỉ dừng lại ở những câu từ, lời nói sáo rỗng, mỗi người sẽ cần có một hành động cụ thể để đóng góp vào quá trình truyền tải, quảng bá văn hoá Việt đến với bạn bè quốc tế. 

Thông qua việc quảng bá các sản phẩm bookmark, tem này của mình, mình muốn đóng góp cho công cuộc truyền tải văn hoá Việt đến với khách du lịch nước ngoài. Bởi khi họ mua các bookmark, tem, họ có thể nhìn thấy hình ảnh các địa điểm, di tích lịch sử hoặc các làng nghề truyền thống của Việt Nam, thấy những câu chuyện về các nơi đó ở phần thuyết minh.

Mình nghĩ rằng, thay vì chỉ hô hào, thế hệ trẻ chúng ta cần tiếp tục trau dồi kiến thức, đam mê và các kỹ năng khác để từ đó có thể quảng bá và yêu văn hoá nước nhà hơn nữa.

PV: Ở góc nhìn của bạn, xu hướng “khởi nghiệp cùng văn hoá truyền thống” đang thay đổi như thế nào trong những năm gần đây?

Hoàng Chu Quân: Trong những năm gần đây, xu hướng “khởi nghiệp cùng văn hoá truyền thống” đang ngày càng phát triển và khởi sắc. Dễ thấy nhất là ở hai dịp lễ lớn của đất nước trong năm nay, A50 (ngày 30/4) và A80 (ngày 2/9), có nhiều người bán khăn, bán áo cờ Việt Nam, bán các sticker biểu tượng yêu nước,... Và mình thấy xu hướng này ngày càng được trẻ hoá hơn bởi sự sáng tạo và nhiệt huyết từ thế hệ trẻ, cũng có nhiều bạn trẻ sản xuất ra các sản phẩm với mẫu mã đa dạng để quảng bá cho văn hoá nghệ thuật truyền thống, giúp mọi lứa tuổi đều có thể tiếp cận được với các sản phẩm đó.

PV: Với bạn, “giữ gìn văn hoá” trong thời đại thương mại hóa có nghĩa là gì?

Hoàng Chu Quân: Trong thời đại thương mại hoá hiện nay, cũng là thời đại mà công nghệ, mạng xã hội phát triển, giới trẻ có điều kiện để tiếp cận với đa dạng nền văn hoá khác nhau ở các quốc gia khác như Nhật, Hàn, Mỹ, Trung,... Khi văn hóa quốc tế được du nhập mạnh mẽ như vậy, thì mặt trái là các bạn trẻ có thể sẽ vô tình quên đi nền văn hoá truyền thống đậm đà bản sắc của dân tộc Việt Nam. 

Vì vậy, với dự án “Nhịp phố” và nhiều hoạt động về văn hoá nghệ thuật truyền thống được các bạn trẻ theo đuổi, chúng mình muốn bảo tồn, đồng thời quảng bá thêm về văn hoá Việt Nam đến gần hơn với thế hệ trẻ và các du khách quốc tế, nhằm giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam trong thời đại phát triển và đa dạng nền văn hóa trên toàn cầu như hiện nay.

PV: Nếu được gửi một thông điệp đến các bạn trẻ đang ấp ủ ý tưởng khởi nghiệp gắn với văn hoá Việt, bạn muốn gửi gắm điều gì?

Hoàng Chu Quân:  Mình muốn rằng các bạn hãy cố gắng kiên trì học hỏi, trau dồi thêm kiến thức, kỹ năng, đặc biệt là phải có niềm yêu thích và đam mê với các ý tưởng, các định hướng về dự án và hoạt động mà bản thân muốn làm. Các bạn có nhiều cách để có thể thực hiện mong ước quảng bá văn hoá Việt thông qua nghệ thuật như âm nhạc, hoạt hình, thời trang, hoặc như mình là làm các sản phẩm bookmark, tem cầm tay,... Hãy làm bất cứ điều gì, chỉ cần các bạn có đủ đam mê, đủ tự tin vào ý tưởng và xác định được định hướng của dự án, nhất định các bạn sẽ thành công.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Hoàng Chu Quân về cuộc trao đổi ý nghĩa này. Chúc dự án của bạn ngày càng thành công!