Kỳ 1: Phập phồng nỗi lo rác thải của người dân Thủ Đô

Trong cuộc sống đô thị hiện đại ngày nay, rác thải có thể coi là một vấn nạn khủng hoảng trong cuộc sống người dân. Bên trong vẻ ngoài hào nhoáng thơ mộng của phố thị phồn hoa, ở đâu đó trong các ngóc ngách con hẻm, những bãi rác được chất chồng lên nhau.

Rác thải đã trở thành tiêu điểm trong trăn trở của người dân. Bởi trung bình lượng rác thải tiêu thụ trên địa bàn thành phố Hà Nội phát sinh hơn 6500 tấn rác thải sinh hoạt, ngoài ra, còn một lượng lớn rác thải công nghiệp. 

Theo các chuyên gia, với đà hiện nay, mỗi năm, số rác thải của TP Hà Nội tăng thêm khoảng 5%. Tương lai không xa, Hà Nội sẽ quá tải lượng rác, cuộc sống người dân bị đe dọa bởi rất nhiều mầm mống bệnh tật nguy hiểm. 

Rác thải nhếch nhác hai bên vệ đường

Nhìn nhận vào thực thế, cho thấy rằng lượng rác thải của TP Hà Nội ngày càng tăng, trong khi công nghệ, hạ tầng, quy mô xử lý rác thải vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Dần dần xuất hiện những bãi rác “tự phát”, người dân thuận tiện vứt rác theo “sở thích” của mình.

Hồ Tây từ xa xưa được ví như lá phổi của Thủ Đô, là thắng cảnh nổi tiếng mảnh đất Hà Thành với không gian rộng hơn 500ha. Nhưng vẻ đẹp thơ mộng hiền hòa cùng sông nước của Thủ Đô, nay lại được chất đống bởi những đống rác hôi thối, người dân xả rác bừa bãi dọc trên con đường hồ. 

Hồ Tây, vốn là không gian trong trẻo mát lành, để du khách du lịch, để chúng ta hòa mình vào thiên nhiên. Nhưng nay những ai đi qua cũng ái ngại trước đống rác bốc mùi hôi thối gây khó chịu.

Chúng tôi có cơ hội trò chuyện cùng chị Thủy (người dân sống ở Hồ Tây lâu năm), chị chia sẻ: “Trước đây, môi trường xung quanh Hồ Tây rất thoáng, trong lành dễ chịu. Những năm trở lại đây, không khí trở nên khó chịu bởi cá bị chết nhiều, bốc mùi hôi thối. Ngoài ra, dân cư ở đây không có nhà để rác, người dân phải để rác hai bên vệ đường, đến giờ xe rác đi qua thu, điều đó gây ảnh hưởng đến môi trường không khí và mỹ quan xung quanh Hồ rất nhiều”.

Theo chị Thủy, để giảm thiểu việc rác nhếch nhác hai bên vệ đường, nên bố trí thêm thùng rác ở các đoạn đường để người dân có thể bỏ vào trong. Giúp cho nhân viên dọn vệ sinh đỡ mất nhiều sức cho việc thu gom, dọn dẹp.

Không chỉ rác thải từ các hộ gia đình, mà còn rất nhiều hàng quán đều xả rác bừa bãi qua hai bên vệ đường, vừa ảnh hưởng đến giao thông vừa làm mất đi mỹ quan và bầu không khí trong xanh vốn có của Hồ Tây. 

Chú Hưng (nhân viên bảo vệ một nhà hàng tại Hồ Tây) chia sẻ: “Tôi cảm thấy môi trường xung quanh Hồ Tây có sự thay đổi nhiều. Người dân đến đây chơi, tham quan nhiều hơn trước, các quán xá mọc lên càng nhiều, bầu không khí tấp nập hơn trước. Điều đó dẫn đến việc xử lý rác thải không được đảm bảo, gây ô nhiễm môi trường không khí. Ngoài ra,  một số người chưa có ý thức tốt trong việc xử lý rác thải, điều này cần phải tăng cường tuyên truyền, vận động người dân. Phần nào giúp cho môi trường ngày càng xanh – sạch – đẹp hơn”.

Cần có cách tái chế rác hiện đại

Từ trước đến nay, trên địa bàn TP Hà Nội các khu xử lý rác thải được xử lý bằng cách chôn lấp hoặc đốt. Cách xử lý này tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất lớn và thực tế nhiều người dân sinh sống xung quanh hố chôn rác, đốt rác đều có những ảnh hưởng đến trong cuộc sống: Như ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến bầu không khí, môi trường sống,... 

Nói về tình trạng rác thải, Chị N.T.Phương (Hà Nội) chia sẻ: “Hơn 20 năm sống tại Thủ Đô, khu dân cư xung quanh nhà tôi nhiều lúc rác bị tồn chất đống, rất hôi thối và mất mỹ quan. Chỉ hy vọng nhà nước có giải pháp xử lý rác thông minh, để lao công đỡ khổ, để giảm thiểu lượng rác khủng hoảng”.

“Để xây dựng một Thủ Đô văn minh “xanh - sạch - đẹp”, cần phải có cách tái chế rác hiện đại. Ngoài ra cần tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trước hoạt động xử lý rác thải, không tùy tiện vứt rác.” - Chị Phương chia sẻ thêm.

Hiện nay, đã có một doanh nghiệp đang tiến hành xây dựng một nhà máy xử lý rác thải theo công nghệ đốt rác tiên tiến của châu Âu với tổng vốn đầu tư 7.000 tỉ đồng ngay tại bãi rác thải Nam Sơn lớn nhất của thành phố hiện nay. Cùng với nhà máy có khả năng xử lý 4.000 tấn rác thải/ngày theo công nghệ hiện đại này.

Các dự án xử lý rác thải theo công nghệ mới trên đều đang chậm tiến độ. Rác thải chất đống, bốc mùi ô nhiễm vì thế rác hiện vẫn là một nguy cơ thường trực ở Hà Nội. Nỗi lo lắng này có lẽ chỉ thực sự bị dẹp sang một bên khi thành phố có giải pháp triệt để, lượng rác thải lớn giữa lòng thành phố.