Những “ngòi bút tương lai” nhìn nhận gì khi lựa chọn ngành Báo chí?

(Sóng trẻ) - Mỗi năm, Học viện Báo chí và Tuyên truyền (AJC) lại đón chào một thế hệ sinh viên mới, mang theo nhiệt huyết và kỳ vọng lớn vào “nghề báo”. Giữa vô vàn lựa chọn nghề nghiệp trong kỷ nguyên số, điều gì đã thôi thúc các tân sinh viên khóa mới kiên định với lựa chọn báo chí và họ đã nhìn nhận nghề này ra sao sau những buổi học đầu tiên?

Với Đặng Hải Anh, tân sinh viên chuyên ngành Báo in, sự lựa chọn là hành trình hiện thực hóa ước mơ từ bé. Anh chia sẻ: “Tôi chọn báo chí vì muốn kể những câu chuyện thật để chạm đến những con người thật. Viết không chỉ là kể lại, mà còn để lan tỏa và thay đổi suy nghĩ của nhiều người.” Tương tự, khát khao dùng ngòi bút kiến tạo giá trị xã hội là điểm chung, nhưng hình dung ban đầu của mỗi người lại rất khác biệt. Nếu Nguyễn Phương Thảo (Báo Phát thanh) nghĩ ngành báo là nghề “trang trọng và trang nghiêm” thì Nguyễn Thanh Hải Đăng (Báo Truyền hình) lại hình dung về công việc “đi đây đi đó, lúc nào cũng cầm máy ảnh.”

Tuy nhiên, sau một thời gian ngắn học tập, những tân sinh viên này nhanh chóng có cái nhìn thực tế hơn. Họ nhận ra đằng sau sự hào nhoáng ban đầu là sự dấn thân, bản lĩnh và lòng trắc ẩn sâu sắc. Thảo thừa nhận: “Để có những thước phim, bản tin đó, mọi người đã phải rất vất vả. Đằng sau sự trang trọng là rất nhiều mồ hôi đã rơi vì những vất vả khi lấy tin.” Hải Anh cũng nhận thấy nghề báo là “nghề cầm cân nảy mực, đòi hỏi trách nhiệm xã hội cao hơn,” và chính điều đó càng củng cố thêm niềm trân trọng của cô đối với ngành nghề đã chọn.

Mỗi tân sinh viên lựa chọn một chuyên ngành riêng, phản ánh triết lý cá nhân về cách tiếp cận thông tin. Hải Anh (Báo in) cho rằng Báo in cần chiều sâu của chữ nghĩa, Phát thanh sử dụng cảm xúc qua giọng điệu, trong khi Truyền hình dùng hình ảnh trực quan và Báo mạng điện tử ưu tiên sự nhanh chóng, linh hoạt. Phương Thảo lựa chọn Phát thanh vì yêu thích các chương trình podcast và đặc biệt thích phần âm thanh, trong khi Hải Đăng đã chọn Báo Truyền hình với niềm tin loại hình này sẽ mang lại cơ hội phát triển tốt nhất. Sự phân định rõ ràng giữa ngôn ngữ của hình ảnh, chữ viết, và âm thanh cho thấy một tư duy làm báo hiện đại: các tân sinh viên nhận thức báo chí là một hệ sinh thái đa nền tảng, nơi mỗi loại hình đóng vai trò bổ sung cho nhau.

Khao khát thay đổi xã hội từ những câu chuyện nhỏ nhất

Thế hệ nhà báo tương lai không chỉ quan tâm đến nghề nghiệp mà còn canh cánh nỗi niềm với những vấn đề xã hội. Khát vọng của họ là dùng chuyên môn để tạo ra sự thay đổi tích cực.

Hải Anh mong muốn trở thành một nhà báo biết lắng nghe, cảm thông và dám lên tiếng cho những điều đúng, dù là nhỏ bé. Vấn đề cậu trăn trở là "sự thờ ơ, vô cảm của giới trẻ trước các vấn đề xã hội", dự định dùng ngòi bút chân thật nhất để khiến người đọc phải dừng lại suy nghĩ, chiêm nghiệm và cảm thấy gần nhau hơn.

Trong khi đó, Hải Đăng cảm thấy vô cùng bức xúc trước hiện tượng bạo lực học đường của giới trẻ. Anh cam kết sẽ thay đổi điều đó bằng cách tích cực tuyên truyền, làm sạch nội dung trên không gian mạng và truyền tải những thông điệp tích cực để bảo vệ mầm non đất nước.

Điểm chung trong mối quan tâm của các tân sinh viên là họ không hướng tới những vấn đề vĩ mô, mà tập trung vào những “lỗ hổng” đạo đức và nhận thức xã hội (vô cảm, bạo lực, lòng tin sai chỗ). Đây là tín hiệu đáng mừng: thế hệ mới đã nhận ra rằng để thay đổi xã hội, cần phải bắt đầu từ việc hàn gắn những giá trị nhân văn và xây dựng một cộng đồng lành mạnh. Họ sử dụng công nghệ – visual storytelling, podcast, video ngắn – không chỉ để làm mới mà còn để đưa nội dung chính thống tiếp cận hiệu quả hơn với công chúng trẻ.

Thế hệ ngòi bút tương lai

Bên cạnh nhiệt huyết, tân sinh viên cũng đối mặt với những nỗi lo lớn của thời đại: sự bão hòa thông tin, tin giả, và sự thay thế của Trí tuệ nhân tạo (AI). Về mối đe dọa từ AI, tất cả đều có chung nhận định: AI chỉ có thể hỗ trợ, không thể thay thế. Hải Anh khẳng định: "AI có thể viết nhanh, viết đúng nhưng không thể cảm nhận, rung động và thấu hiểu cảm xúc như con người. Báo chí không chỉ là thông tin mà còn phải chứa đựng tính nhân văn."

Áp lực làm báo "đa nền tảng" cũng là một thử thách mà họ xem là động lực. Bởi vậy các tân sinh viên đã và đang cố gắng rèn luyện thêm tính kỷ luật và tham gia các câu lạc bộ để học hỏi kỹ năng đứng trước đám đông, ngoài ra học thêm các kỹ năng mềm như quay dựng, chụp ảnh để không bị thụt lùi trong thời đại báo chí đa nền tảng

Từ những trăn trở của các bạn tân sinh viên, chúng ta thấy rõ một điều: Thế hệ tân sinh viên báo chí này không chỉ mang theo bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ, mà còn được trang bị nhận thức sâu sắc về thách thức của thời đại. Họ nhận thức rõ sức mạnh của công nghệ, nhưng tin tưởng tuyệt đối vào quyền năng của lòng nhân văn. Sự cam kết "phụng sự nhân dân," "giữ vững đạo đức nghề nghiệp" và "sống như một ngọn lửa nhỏ" của họ là lời khẳng định mạnh mẽ nhất về tương lai của nghề báo. Họ sẽ là những ngòi bút không ngừng sáng tạo, chủ động, và quan trọng nhất, không bao giờ đánh mất "cái tâm" trước dòng chảy dữ dội của thông tin.

Những lời chia sẻ này không chỉ là lời hứa với bản thân mà còn là niềm hy vọng về một thế hệ nhà báo mới, những người sẽ dùng sự tử tế, công nghệ và lòng dũng cảm để giữ vững sứ mệnh cao quý của nghề báo trong kỷ nguyên số.