Sinh viên đi làm thêm: Rèn luyện kỹ năng cần thiết hay lối rẽ dễ lạc hướng?

(Sóng trẻ) - Nhiều sinh viên chọn đi làm thêm với những công việc không liên quan đến chuyên ngành đang theo học. Với họ, đó là cách kiếm thêm thu nhập và rèn kỹ năng thực tế. Nhưng bên cạnh đó cũng có không ít băn khoăn: liệu quãng “làm nhẹ đầu” này là bước đệm hay chỉ là khoảng dừng tạm thời dễ khiến sinh viên đi chệch hướng?

“Làm nhẹ đầu” nhưng không hề nhẹ giá trị
18h30, một quán cà phê trên đường Phạm Hùng chật kín khách. Giữa không gian ồn ào, Lê Thu Trang - một sinh viên năm 4 ngành Kinh tế thoăn thoắt bưng đồ uống, lau bàn, rồi quay lại quầy pha chế. “Em làm ở đây gần một năm rồi. Ban đầu chỉ muốn kiếm thêm tiền tiêu vặt, nhưng dần thấy vui vì có môi trường năng động, gặp nhiều người thú vị.”, Trang kể.

Câu chuyện của Trang không phải cá biệt, ngược lại, những công việc như phục vụ quán cà phê, bán hàng, lễ tân hay giao hàng gần như là trải nghiệm chung của nhiều sinh viên hiện nay. Hầu hết ai cũng từng thử qua ít nhất một công việc “tay chân” để kiếm thêm thu nhập, rèn luyện những kỹ năng thực tế mà giảng đường không có. “Công việc này giúp em rèn sự kiên nhẫn, kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống nhanh. Thầy cô dạy marketing, còn đi làm dạy em cách thật sự hiểu khách hàng.”, Trang nói.

Nguyễn Hà Vy, sinh viên năm 3 ngành Tài chính - Ngân hàng, hiện làm lễ tân tại một spa ở Cầu Giấy, Hà Nội, chia sẻ: “Công việc này nhẹ nhàng hơn so với học chuyên ngành, nhưng lại cho em nhiều kỹ năng mà lớp học không có: giao tiếp với khách, giữ thái độ chuyên nghiệp và xử lý tình huống bất ngờ. Mỗi ngày em tiếp hàng chục, hàng trăm khách, có lúc căng thẳng nhưng cũng giúp em tự tin hơn rất nhiều.”

Vy cho biết, ban đầu cô đi làm để thử sức và kiếm thêm thu nhập, nhưng càng làm càng thấy mình học được nhiều điều mới. “Spa có lộ trình thăng tiến rõ: từ lễ tân, nếu làm tốt có thể lên quản lý bộ phận chăm sóc khách hàng. Em nghĩ dù không làm đúng ngành đang theo học, nhưng những kỹ năng này vẫn sẽ giúp ích em rất nhiều trong tương lai.”, Vy nói.

Cẩn thận để “quãng cực nhọc” không trở thành vô ích
Dù mang lại nhiều bài học thực tế, việc làm thêm sớm cũng có những mặt trái rõ rệt. Không ít sinh viên thú nhận từng rơi vào tình trạng kiệt sức vì học ngày, làm đêm; có người mất cân bằng, sa sút kết quả học tập, thậm chí bị cuốn vào vòng xoáy kiếm tiền ngắn hạn mà quên mất mục tiêu chính là học để phát triển lâu dài.

Các chuyên gia tuyển dụng cho rằng nếu chỉ chăm làm mà thiếu kỹ năng nền, sinh viên dễ bị đánh giá là “thiếu định hướng nghề nghiệp.” Ông Lê Thanh Sơn, Nhà sáng lập Winnet Media chia sẻ các kỹ năng mềm từ các công việc làm thêm như nhân viên quán cafe, lễ tân… chỉ thật sự có giá trị khi đi cùng kiến thức nền của chuyên ngành mà sinh viên muốn theo đuổi. Doanh nghiệp luôn ưu tiên những ứng viên vừa có nền tảng học vấn vững, vừa có trải nghiệm thực tế.

Ông Sơn cũng cho biết thêm, điều quan trọng không nằm ở việc sinh viên làm đúng hay trái chuyên ngành, mà là cách họ học được gì từ công việc đó. “Quan trọng là các bạn có kỹ năng gì mà doanh nghiệp cần: khả năng giao tiếp, quản lý thời gian, xử lý tình huống. Doanh nghiệp luôn sẵn sàng đào tạo thêm về chuyên môn nếu thấy ở sinh viên tinh thần chủ động và ham học hỏi.”, ông Sơn nói.

Vì vậy, điều quan trọng không nằm ở việc đi làm thêm công việc không liên quan đến chuyên ngành có ích hay không có ích, mà là biết cân bằng giữa học và làm. Song song với trải nghiệm thực tế, sinh viên cần trang bị thêm kỹ năng chuyên môn, ngoại ngữ và kỹ năng mềm - những yếu tố sẽ bổ trợ lẫn nhau khi bước vào thị trường lao động.

Bởi nếu công việc tay chân giúp sinh viên “rèn sự bền bỉ”, thì chính kiến thức nền và kỹ năng mềm mới là chìa khóa để “nhẹ đầu mà không lạc hướng” trên hành trình phát triển nghề nghiệp trong tương lai.