Báo chí điều tra “chất” đòi hỏi thâm nhập sâu

(Sóng trẻ) - Đó là ý kiến của nhà báo Trường Sơn (Trung tâm tin tức VTV24) - Đài Truyền hình Việt Nam trong buổi hội thảo “Báo chí với vấn đề buôn bán trái phép động vật hoang dã” được tổ chức sáng 30/10.

Nâng cao chất lượng các tác phẩm về động vật hoang dã

Bàn luận tại hội thảo, tình trạng săn bắt, buôn bán động vật hoang dã được đánh giá ngày càng xuất hiện với nhiều dấu hiệu phức tạp. Mặc dù các đơn vị bảo vệ động vật và các cơ quan thực thi pháp luật đã có nhiều biện pháp để ngăn chặn tình trạng này nhưng các cá nhân, tổ chức vi phạm vẫn có nhiều thủ đoạn tinh vi hơn nhằm qua mắt các lực lượng chức năng. Các hoạt động săn bắt, buôn bán diễn ra trót lọt ngày càng nhiều, gia tăng cả về số lượng và quy mô.

Thực trạng này cũng đặt ra với nhiều vấn đề, cần có giải pháp đồng bộ nhằm bảo vệ động vật hoang dã. Một trong những giải pháp không thể thiếu các cơ quan báo chí với chức năng tuyên truyền, định hướng, cần tích cực vào cuộc hơn nữa trong cuộc chiến bảo vệ động vật hoang dã.

Nhận xét về các tuyến bài liên quan đến động vật hoang dã trên báo chí hiện nay, phóng viên Trường Sơn chia sẻ “Độc giả có thể dễ dàng bắt gặp những tin, bài với nội dung: Phát hiện xe khách chở động vật quý hiếm, Bắt giữ đối tượng tàng trữ động vật hoang dã, Giải cứu 10 cá thể tê tê,… Những bài báo này đều cung cấp đầy đủ thông tin, phản ánh đúng thực trạng vấn đề nhưng chưa có sự thâm nhập, thường đi theo lối mòn khai thác”.

Là người có kinh nghiệm trong hàng loạt phóng sự điều tra nói chung và phóng sự điều tra về động vật hoang dã nói riêng, anh nhấn mạnh: “Để có thể thay đổi tư duy, nhận thức của người dân cần đánh mạnh vào thị giác, thính giác, vào tình thương của con người đối với các loài động vật tự nhiên. Làm được điều này, các tuyến bài điều tra sâu, thâm nhập tận cùng hang ổ của các đối tượng vi phạm cần gia tăng cả về lượng và chất”.

Theo đó, việc chờ đợi cơ quan chức năng phát hiện, xử lý, sau đó đến ghi hình thì rất khó có được những hình ảnh ấn tượng. Việc chịu khó đi sâu vào địa bàn hoạt động của các đối tượng săn bắt động vật hoang dã sẽ giúp người đưa tin có được nhiều tư liệu quý và chi tiết “đắt” cho bài viết của mình.

Phía sau những “bài toán hiểm hóc” của báo chí điều tra

“Mỗi bài báo, sau quá trình phơi bày sự thật, thì chúng đem lại được cái gì hữu ích cho cộng đồng?” Đây chính là câu hỏi nhà báo Đỗ Doãn Hoàng cũng như nhiều nhóm phóng viên điều tra đã bộc bạch về những phút đứng tim xâm nhập vào các hang ổ buôn bán, giết hại thú rừng quý hiếm, các đường dây buôn hổ xuyên quốc gia, các “địa ngục” tàn sát chim trời lớn nhất Việt Nam.

Bằng hàng loạt các chuyến tác nghiệp xuyên quốc gia, thậm chí xuyên lục địa, đến Châu Phi để điều tra về buôn bán ĐVHD, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng cũng đưa ra bản tham luận với nhiều ý kiến về tác động của báo chí trong bảo tồn động vật hoang dã.

Với các đề tài điều tra ĐVHD lớn cần sự kĩ lưỡng và cách đưa vụ việc theo lối “truy đuổi vấn đề”. Các cơ quan chức năng cần phải lần lượt vào cuộc, quy trách nhiệm và có sự xử lý dứt điểm. Các dấu hiệu bảo kê cũng được nhà báo nhấn mạnh phân tích kĩ. Việc các tổ chức quốc tế lên tiếng cùng báo chí cũng góp phần đưa vụ việc được sáng tỏ.

Chia sẻ về tác động của báo chí trong công tác bảo tồn ĐVHD nhà báo Doãn Hoàng tâm sự việc được góp sức nhỏ bé của mình vào chấn chỉnh những bất cập trong quản lý, giải cứu các loài hoang dã quý hiếm được cả thế giới bảo vệ, nâng cao nhận thức của bà con về lối sống tử tế với môi trường… - đó là tâm nguyện của những nhà báo khi chấp nhận đánh đối sự an nguy của mình trong các phút “nín thở” khi tác nghiệp.

Báo chí với vấn đề buôn bán trái phép động vật hoang dã không chỉ mở ra các hướng khai thác gai góc cho những người đưa tin mà còn đặt ra những yêu cầu đặc biệt với đội ngũ nhà báo. Vì mỗi khoảng tối được phơi bày và mổ xẻ sẽ tạo ra một cái mới tích cực hơn cho cộng đồng.