Chút suy nghĩ về cách đưa tin theo kiểu “nghe hơi nồi chõ”

2014-01-02 13:08:21

(Sóng trẻ) - Theo từ điển tiếng Việt, theo nghĩa đen, “nghe hơi nồi chõ” là nghe tiếng hơi nước trong chõ đồ xôi, do phải nghe qua thành nồi bịt kín nên khó đoán định đúng độ sôi của nước bên trong. Đáng buồn là thành ngữ này có vẻ rất đúng với việc đưa tin phong thanh, không được kiểm chứng lên mặt báo… gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Trong quá trình đưa tin, nhiều phóng viên chỉ mới nghe thông tin một cách loáng thoáng, có ai đó nói về việc này, việc kia giật gân nhưng chính bản thân chưa có điều kiện hoặc không có khẳ năng để kiểm chứng đã vội cho là đúng và nhanh chóng đưa tin. Đó là thực tế đáng báo động khi báo chí “nghe hơi nồi chõ” để độc quyền tin thông tin.

Mấy ngày nay, báo chí và các trang mạng xã hội xôn xao về tin đồn kiều nữ cưỡng dục tài xế taxi ở thành phố Hải Dương. Theo đồn thổi, “nữ dâm tặc” này tên Ngọc, Việt kiều từ Đức mới về. Ngọc khá xinh đẹp lại giàu có, giao tiếp bằng tiếng Việt khá tốt. Điều đặc biệt là kiều nữ này rất thích mây mưa là những thanh niên trẻ mới vào nghề lái taxi. Và còn cho tài xế uống thuốc kích dục để cưỡng hiếp. Có những tài xế bị ép quan hệ hơn 30 lần/2 ngày. Sau những lần đó, sức khỏe các tài xế đều kiệt quệ, thân tàn ma dại, mắt đờ đẫn, chân không bước nổi…

Tuy nhiên, lãnh đạo Công an tỉnh Hải Dương cho biết chưa nhận được trình báo và phủ nhận thông tin tài xế taxi trên địa bàn bị kiều nữ cưỡng hiếp.

Đây chỉ là những tin đồn, chưa được kiểm chứng nhưng đã được phóng viên đưa lên mặt báo gây hoang mang dư luận. Ngay cả bản thân tác giả của bài báo này cũng viết: “Trong một lần ghé TP.Hải Dương công tác, chúng tôi nghe được câu chuyện khá lạ lẫm từ cánh taxi. Họ truyền tai nhau về một địa chỉ mà bất kỳ lái xe nào gặp phải cũng kinh sợ và né tránh, vì cứ vào là bị một kiều nữ làm mê mẩn, sau đó bị cưỡng dục liên miên, vắt kiệt sức lực”.

Đó là điều cấm kỵ của nhà báo trong quá trình đưa tin, vi phạm nghiêm trong luật và đạo đức báo chí. Thông tin sai sự thật có ảnh hưởng rất lớn đế dư luận xã hội, làm cho công chúng phẫn nộ đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhân vật, số phận của nạn nhân về mặt nhân phẩm, danh dự.

Xung quanh vấn đề này nhà báo Ngô Bá Lục chia sẻ trên trang cá nhân của mình rằng: “Mình đã nghi ngờ rồi mà, cái vụ Hải Dương ý, hoang đường thế mà tỷ người tin, sao giờ dễ tin người đến thế nhỉ? Lại nhớ vụ bố chồng nàng dâu, lại còn có cả phỏng vấn hàng xóm nữa cơ mà.Công an đang vào cuộc vụ này, không phải bắt bà kia, mà là xem ai tung ra tin này?...”

Chia sẻ của nhà báo Ngô Bá Lục về vụ kiều nữ cưỡng dục ở Hải Dương

Trước đây một năm, báo chí cũng dính phải vụ scandal trước việc nhà báo VOV thông tin về vụ bố chồng – nàng dâu, ngay sau đó là hàng loạt các báo mạng đăng tin lại về sự cố hi hữu này.Mặc dù không muốn nhắc lại chuyện cũ, không muốn đào sới lại quá khứ nhưng vẫn phải nói thêm để thấy được một bộ phận nhà báo “nghe hơi nồi chõ” khi đưa tin, không kiểm chứng thông tin mình viết ra để rồi gây ra sai lệch một cách nghiêm trọng.

Để tiện theo dõi, xin kể lại sơ lược vụ việc như sau: Ngày 19/09/2012, trong lúc người con trai đi làm việc ở TPHCM, ông A (58 tuổi) có quan hệ tình dục với cô con dâu (36 tuổi). trong khi thực hiện hành vi bất chính này thì người con dâu bị chứng co thắt âm đạo, làm cho bố chồng không “tách rời” ra được, phải đi cấp cứu ở bệnh viện tỉnh.

Cùng ngày, PGS.TS Tạ Văn Trầm, Phó giám đốc bệnh viện đa khoa trung tâm tình Tiền Giang xác nhận là bệnh viện này không hề tiếp nhận hai bệnh nhân nào trong trường hợp khó sử như trên.

Qua xác minh, phóng viên này đã có sai sót chỉ dựa trên một nguồn tin, không chính sác, thiếu thẩm định lại, dẫn đến tin không đúng sự thật, mà cho dù có như thế thì phóng viên này cũng phải suy ngẫm về tính nhân văn khi đưa tin, đằng sau mỗi trang viết là số phận của con người.

Ảnh minh họa

Hay như vụ báo đưa tin “ăn bưởi gây ưng thư”- đã làm nhiều vùng cây đặc sản bưởi sống trong nghèo đói, rồi đến chất xấu trong thức ăn nuôi cá Điêu hồng - làm cho ngành chăn nuôi thủy sản khốn đốn vì người tiêu dùng không dám mua… Bên cạnh đó là những thông tin được đưa ra không chính xác ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của một số cá nhân làm cho cuộc sống của họ điêu đứng.

Xã hội phát triển, đời sống dân trí nâng cao, nhu cầu thông tin của công chúng càng lớn. Tuy nhiên, thông tin họ cần là những thông tin có chất lượng, có ảnh hưởng đến đời sống của họ như những thông tin về quyết sách của Đảng, Nhà Nước, thông tin về đời sống kinh tế - xã hội – pháp luật chứ không phải là những tin vịt, tin giật gân gây xôn xao, hoang mang cho độc giả và ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, quyền lợi của người khác.

Khi nhà báo đưa tin, xem xét một sự vật, sự việc thì phải xem xét một cách toàn diện, khách quan và đứng trên quan điểm phát triển. Khi phát ngôn phải thận trọng, chớ “ăn cắp” ý tưởng, thông tin của người khác mà mình không thông, không hiểu trở thành “sản phẩm” của mình người đời sẽ khinh khi, cười cho. Và đã cầm bút viết cho công chúng xem thì phải cẩn thận đừng theo cái kiểu “nghe hơi nồi chõ” mà hại mình, hại người.

Ngô Văn Cường

Báo mạng điện tử K32