Người trồng Phật thủ điêu đứng trước nguy cơ “mất Tết”

(Sóng trẻ) - Tết đã cận kề, nhưng đối với bà con nông dân ven sông Hồng, Tết cách xa ngàn cây số. Bởi lẽ, sau bão Yagi, vườn Phật thủ đang kết trái bỗng hóa củi khô.

Trước cơn bão số 3 (bão Yagi), vườn phật thủ ở bãi Bồng Bá (xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội) vốn đang ra kết trái. Tuy nhiên, thiên tai ập đến bất ngờ khiến bà con không kịp trở tay, chỉ biết thở dài lặng nhìn công sức biến thành công cốc, đứng trước nguy cơ “tay trắng”, mất Tết. 

Thiệt hại tiền tỷ 

So với những loại cây cảnh “chơi Tết”, phật thủ cho giá trị kinh tế cao, bởi vậy đòi hỏi sự đầu tư vốn và kỹ thuật chăm sóc tương ứng. Mỗi vườn phật thủ ở Đan Phượng đều là cả gia sản đối với người dân, ít cũng vài trăm triệu, có vườn lên tới vài tỉ đồng. Theo bà con chia sẻ, phải mất 3 năm chăm bón, cây phật thủ mới bói quả.

Anh Nguyễn Khắc Dũng (trú tại xã Đắc Sở, H.Hoài Đức, Hà Nội) cho biết gia đình anh có 4 mẫu đất canh tác với hơn 1000 cây phật thủ. Ước tính giá trị đầu tư cho vườn khoảng 1 tỷ đồng, dự tính Tết đến sẽ thu về gấp đôi. Tuy nhiên, bão đến, vườn phật thủ chỉ còn trơ lại những gốc củi khô.   

“Làm 10 năm rồi nhưng chưa năm nào tôi gặp tình trạng này. Mất mùa chỉ là năm nào thời tiết xấu, quả ra thưa, không được như mong muốn. Còn về thiệt hại như này thì chưa bao giờ”, anh Dũng chia sẻ. 

Không chỉ riêng anh Dũng, nhiều hộ gia đình vay lãi ngân hàng trồng phật thủ cũng đứng trước nguy cơ “phá sản”. Theo ông Nguyễn Văn Cam (trú tại Huyện Đan Phượng, Hà Nội), ven sông Hồng có hơn trăm hộ chịu thiệt hại. Riêng nhà ông, số tiền đầu tư cho 500 gốc phật thủ, kèm theo chi phí thuê đất, phân bón, thuốc sâu cũng tính đến tiền tỷ. Tiền phân bón vẫn chưa hoàn hết, chỉ trông đợi vào Tết Âm thu lãi để trả nhưng nay, tất cả tan hoang, trơ trụi, xác định lỗ. 

“Cây này trồng rất dễ trồng nhưng cũng dễ chết, động tí nước ngập là ảnh hưởng đến cây và rễ. Thường mưa bão, vườn có nước là chúng tôi phải đi tát, đi khơi. Những năm trước treo quả thì sai lắm, bình quân 70 quả/ cây nhưng giờ thối hết rồi. Thiệt hại là quá lớn”, ông Cam ngậm ngùi cho hay. 

Vườn Phật thủ nhà ông Cam khô héo, trụi lủi. 

Đa phần bà con vay ngân hàng để đầu tư, giờ đây mất trắng khiến họ đối diện với nhiều nỗi lo. Bà Vũ Thị Dung (60 tuổi), cũng ở Đắc Sở lên Đan Phượng thuê đất làm nông. Nhà bà đầu tư 700 gốc phật thủ, đối mặt với tình trạng mất cả gốc lẫn lãi.

"Bà con chúng tôi làm vườn dường như đều phải vay, không vay nhiều thì vay ít. Vay 400 - 500 triệu để đầu tư cái vườn này, giờ mất trắng bà con không biết lấy tiền đâu để trả ngân hàng. Khổ lắm nhưng không biết làm thế nào được", bà Dung thở dài.

"Sổ đỏ cầm cố ngân hàng hết rồi, lãi thì mất trắng. Không có tiền trả ngân hàng và đóng lãi. Giờ bắt tay vào làm lại thì không biết bao giờ mới hoàn được", anh Dũng nghẹn ngào.

“Còn nước còn tát” 

"Nước ngập hơn 3 mét, trong khoảng 4-5 ngày, bà con nói với nhau: "Thôi mất tất rồi, không còn gì nữa rồi", ông Cam nhớ lại. Dẫu vậy, sau khi nước rút, bà con nông dân vẫn cố gắng xới đất, “cứu” cây. 

"Cứu cây tốn nhiều tiền lắm. Khả năng sống của cây bây giờ chỉ được 60%. Nếu sống cũng không được đẹp như trước, bởi bộ rễ của cây ngập úng hết rồi. Giờ chỉ biết cố gắng phục hồi xem có thu được về chút nào không thôi", ông Cam chia sẻ kinh nghiệm. 

Anh Dũng cũng tìm cách "cấp cứu" cho vườn phật thủ. Chưa từng trải qua cảnh ngập lụt lớn như này bao giờ, anh và bà con nhà vườn phải tự tìm hiểu kiến thức nông nghiệp từ người dân miền khác, từng có kinh nghiệm chống ngập úng. Anh cho biết: "Sau khi ngập lụt, họ làm gì thì mình làm theo. Thứ nhất, cắt tỉa cành hỏng, cành thối. Thứ hai, phá váng, bỏ lớp đất phù sa đi để gốc thoáng, rồi xử lý nấm. Cần đợi thêm thời gian xem cây có sống lại không để xử lý thêm các công đoạn khác…"

Trung bình, thời gian để loài cây này phục hồi ước tính 4-5 tháng. Dù cây có sống vẫn không kịp thu hoạch cho dịp Tết Âm lịch, thua lỗ là điều khó tránh khỏi. Với cây phật thủ, đã mất là mất trắng. Muốn trồng lại, người dân buộc phải tìm vùng đất mới. Nhưng loại cây này chỉ thích hợp với vùng bãi bồi, mà đất phù sa quanh khu vực này đều đã được canh tác hết. Khó khăn chồng chất khó khăn, người dân chỉ mong có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện mức lãi suất ưu đãi để họ yên tâm phục hồi sản xuất.