Nữ công chức bỏ việc để về “chơi với rác”

(Sóng trẻ) - Từ bỏ chiếc ghế công chức an toàn sau hai thập kỷ gắn bó, chị Lê Thị Mùi đã chọn con đường bị coi là "viển vông": theo đuổi đam mê với rác hữu cơ. Giữa những phán xét và ánh mắt hoài nghi, chị đã chứng minh được rằng thứ mà nhân loại vứt đi mỗi ngày lại chính là "kho báu" vô giá, có khả năng vun trồng, nuôi nấng những mầm sống mới. 

Giữa cái oi ả và ngột ngạt thường thấy ở Hà Nội vào những ngày hè đỉnh điểm,  nơi người ta thường muốn tránh xa mọi công việc nặng nhọc lại tồn tại một điểm dừng chân đầy bất ngờ: Trang trại Kiến Vàng (huyện Mỹ Đức, Hà Nội). 

Khác biệt hoàn toàn với hình dung về một khu xử lý chất thải hay trang trại nông nghiệp thông thường, nơi đây mở ra một khung cảnh xanh mát đến choáng ngợp. Thay vì sự bức bối của bê tông hay mùi nhựa đường khó chịu, không gian nơi đây đón chào chúng tôi bằng luồng không khí ẩm mát, thoang thoảng hương đất pha trộn mùi cỏ cây, hoa nhài và hoa mười giờ đang nở rộ.

Người kiến tạo nên không gian an lành này là chị Lê Thị Mùi (sinh năm 1979), một người phụ nữ có dáng người nhỏ nhắn, nhanh nhẹn. Nhìn chị thoăn thoắt kiểm tra luống rau, nâng niu từng chậu cây, ít ai biết rằng chỉ mười năm trước, cuộc sống của chị hoàn toàn gắn liền với sự ổn định, an nhàn của một công chức nhà nước – một vị trí đáng mơ ước trong xã hội.

“Tôi mất 2 người bạn vì ung thư”

Mười năm trước, cuộc đời chị Mùi đột ngột rung chuyển khi hai người bạn thân thiết, gần gũi nhất, lần lượt ra đi vì căn bệnh ung thư chỉ trong một tuần. Nỗi mất mát này là một hồi chuông cảnh tỉnh rền vang trong tâm trí chị.

"Lúc đó tôi thực sự suy sụp, nhận ra rằng không có gì quý giá hơn sức khỏe. Tôi không muốn tiếp tục sống trong vòng quay áp lực, thực phẩm nhiễm hóa chất và môi trường ô nhiễm," chị Mùi tâm sự.

Sự thôi thúc từ bên trong đã mạnh mẽ hơn mọi lời khuyên ngăn hay sự ổn định thông thường. Chị quyết định buông bỏ công việc 20 năm, đối mặt với sự hoài nghi của gia đình và bạn bè để đi tìm câu trả lời cho sức khỏe và sự sống bền vững. Chị thuê một mảnh đất hoang ở Mỹ Đức, và từ đó, Trang trại Kiến Vàng ra đời – một “phòng thí nghiệm sống” cho những ý tưởng tưởng của chị.

Trong mắt nhiều người, việc một cựu công chức từ bỏ mọi thứ để cặm cụi với đất, với rác thải hữu cơ là một lựa chọn không tưởng, thậm chí là "điên rồ". Chị Mùi thậm chí đã phải đối diện với sự phản đối của chính người thân.

Tuy nhiên, kết quả là minh chứng mạnh mẽ nhất cho con đường chị chọn. Dưới bàn tay và sự kiên trì, mảnh đất hoang dần trở nên màu mỡ. Hoa nở rộ, rau xanh tươi tốt không chỉ bởi sự chăm sóc, mà còn từ nguồn dinh dưỡng có trong rác hữu cơ đã qua xử lý. Hơn thế, chính chị Mùi cũng cảm nhận được sự thay đổi tích cực về sức khỏe, da dẻ chị hồng hào, tinh thần minh mẫn hơn bao giờ hết.

Đây là tiền đề cho một hành trình lớn hơn, nơi rác không còn là gánh nặng, mà là nền tảng cho một sự tái sinh mới.

Nâng niu từng chút rác thải

Nhiệm vụ trọng tâm tại Trang trại Kiến Vàng là biến mọi loại rác thải hữu cơ thành phân bón sạch, chất lượng cao. Với chị Mùi, rác không phải là "đồ bỏ đi" mà là "nguồn tài nguyên vô giá" bị lãng quên.

Hàng ngày, chị Mùi và cộng sự cặm cụi đi gom từng bao rác, từ chợ đến các hộ gia đình. Thịt thừa, rau héo, vỏ cua, mắm muối, cọng rau... mọi thứ đều được "nâng niu" lựa nhặt, phân loại và đưa vào quy trình xử lý nghiêm ngặt. 

Chị Mùi đã tự mày mò kiến thức từ sách vở, tài liệu nước ngoài và kinh nghiệm thực tế để sáng tạo ra phương pháp ủ rác phù hợp với khí hậu nóng ẩm tại Việt Nam. Quá trình này đòi hỏi sự kiên trì đặc biệt, bởi thời gian đầu, thất bại là điều không thể tránh khỏi, rác ủ bị mùi, cây chết vì pha sai tỷ lệ. Thậm chí, việc mở rộng trang trại cũng gặp khó khăn do nhân công không tin tưởng vào phương pháp làm phân bón bằng rác.

Sau nhiều cố gắng, chị đã hoàn thiện mô hình ủ rác hữu cơ bằng cách sử dụng men vi sinh và mật rỉ đường. Đây là công thức đơn giản nhưng hiệu quả: men vi sinh giúp phân hủy nhanh chất hữu cơ, khử mùi hôi, còn mật rỉ đường cung cấp năng lượng cho vi sinh vật hoạt động.

Sau 2-3 ngày ủ, nước rác được tạo ra, một loại "sữa rác" giàu dưỡng chất có thể pha loãng để tưới cây. Nguồn dinh dưỡng này không chỉ giúp cây trồng xanh tốt mà còn đảm bảo môi trường sống hoàn toàn không hóa chất hay thuốc trừ sâu.

Chính nguồn rác thải hữu cơ được xử lý đúng cách này đã vun trồng nên những luống rau xanh rờn, những bông hoa và cây ăn trái tươi tốt trong toàn bộ trang trại Kiến Vàng.

Chiến thắng áp lực và sự cô đơn

Hành trình này đòi hỏi không chỉ sự kiên trì về mặt nghiên cứu thử nghiệm mà còn cần sự vững vàng về mặt tinh thần. "Gia đình thấy tôi quá say mê những điều viển vông, nên giữa tôi và người thân không tìm được tiếng nói chung. Khoảng thời gian đó mình không được gia đình ủng hộ. Lúc đó thực sự là quãng thời gian khó khăn nhất với tôi," chị bộc bạch.

Nhưng chính tình yêu, sự đam mê và niềm tin vào lợi ích sức khỏe đã giúp chị vượt qua. "Mỗi ngày đều nhìn vào lợi ích sức khỏe để cố gắng, vì không ai cho mình sức khỏe được cả," chị chia sẻ.

Thành công tại trang trại Kiến Vàng đã trở thành một phong trào, một lối sống được lan tỏa mạnh mẽ trên không gian mạng và trong cộng đồng.

Thay vì cố gắng thuyết phục từng người bằng lời nói, chị Mùi chọn cách chia sẻ thành quả và quy trình thực tế. Chị lập trang mạng xã hội, làm video, livestream hướng dẫn chi tiết cách thức ủ rác.

"Mình không còn cố gắng chứng minh nữa. Mình chia sẻ những gì mình làm được. Ai thấy phù hợp thì sẽ tự tìm đến," chị nói.

Cách tiếp cận này đã tạo nên một hiệu ứng lan tỏa bất ngờ. Cộng đồng Facebook mang tên "Yêu Rác – Biến rác thành hoa" do chị thành lập năm 2021 đã nhanh chóng thu hút hơn 17.000 thành viên, bao gồm người dân khắp các tỉnh thành và cả cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Các thành viên trong nhóm thường xuyên chia sẻ hình ảnh những chậu cây xanh tốt, những khu vườn nhỏ xinh được vun trồng từ "sữa rác" của chính họ. Những thành quả này không chỉ là niềm vui cá nhân mà còn tạo động lực lớn cho các thành viên mới, biến việc xử lý rác hữu cơ thành một thói quen tích cực, đầy ý nghĩa.

Tiếp tục lan tỏa lối sống xanh 

Như chị Mùi tâm niệm: "Rác trở nên ý nghĩa vì chính hiệu quả nó đem lại và vì chúng mình đã gửi vào đó năng lượng tích cực, niềm vui thay đổi. Biến rác thành hoa không phải là khẩu hiệu mà với tôi đó là một hành trình sống để sống sạch, sống khỏe, sống xanh."

Nhìn những khu vườn nhỏ trên sân thượng chung cư, các trường học hay trang trại đang áp dụng mô hình của chị Mùi, có thể thấy ý thức về phân loại và tái chế rác tại nguồn đang hình thành một làn sóng sống xanh mạnh mẽ, từ ý thức cá nhân đến trách nhiệm cộng đồng.

Chị Mùi hiểu rằng, để sự thay đổi này trở nên bền vững, cần có sự đồng hành từ chính quyền. Chị mong muốn các cấp quản lý sẽ hỗ trợ tuyên truyền, nhân rộng những mô hình xử lý rác tại nguồn. "Để người dân thay đổi thói quen, cần có giải pháp và chế tài phù hợp. Khi họ thấy lợi ích, thấy rõ hiệu quả và có phương pháp đơn giản phù hợp, thói quen sẽ thay đổi," chị nhấn mạnh.

Cố gắng âm thầm của chị Mùi đã mang lại thành quả là màu xanh của lá, hương thơm của hoa, và sự thay đổi trong nhận thức của hàng ngàn người. Chị Mùi quả thực là một người phụ nữ truyền cảm hứng mạnh mẽ. Chị đã thành công không chỉ ở việc tạo ra phân bón sạch, mà còn ở việc lan tỏa được tinh thần "yêu rác" – một tình yêu khởi nguồn từ nỗi đau và được nuôi dưỡng bằng niềm tin vững chắc vào một cuộc sống lành mạnh.