Thời trang và những "giới hạn" thẩm mỹ

(Sóng trẻ) - Những năm gần đây, thời trang Việt Nam chứng kiến sự xuất hiện của hàng loạt xu hướng mới táo bạo, phá cách và đầy tranh cãi. Từ trào lưu “no pants” (không quần) cho đến thời trang phi giới tính, giới trẻ đang không ngừng thử thách những giới hạn thẩm mỹ quen thuộc, tạo nên nhiều luồng ý kiến trái chiều trong xã hội.

Khi xu hướng vượt qua khuôn khổ

Chỉ trong vài năm, mạng xã hội đã trở thành sàn diễn lớn nhất của giới trẻ Việt. Ở đó, không khó để bắt gặp những hình ảnh mang đậm tuyên ngôn cá tính: cô gái diện blazer không quần tự tin dạo phố, chàng trai khoác váy ren hoặc corset, hay nhóm bạn phối đồ theo phong cách Y2K với quần cạp trễ, áo croptop và phụ kiện màu neon. Những hình ảnh ấy ngay lập tức tạo nên “sóng” tranh cãi: người khen dám thể hiện bản thân, người lại chê “phản cảm”, “vượt giới hạn”.

Trào lưu no pants từng được nhiều ngôi sao lăng xê trên thảm đỏ và mạng xã hội, rồi lan tới giới trẻ Việt. Song song đó, phong cách gothic phục cổ, thời trang vintage hay “chaotic outfit”,  phối đồ có chủ ý nhưng trông rối mắt cũng nhanh chóng trở thành hiện tượng thị giác. Mỗi trào lưu ra đời, dù chỉ xuất hiện ngắn ngủi, cũng đủ để cộng đồng mạng chia thành hai phe đối lập.

Bạn Nguyễn Thảo Nguyên sinh viên năm 4 ngành Thiết kế thời trang, Đại học Kiến trúc Hà Nội chia sẻ: “Thời trang là sự sáng tạo không ngừng. Những phong cách như no pants hay chaotic outfit có thể gây tranh cãi, nhưng nếu không thử, không dám vượt giới hạn, thì rất khó để khám phá ra những nguồn cảm hứng mới. Với sinh viên thời trang như mình, đó là quá trình để hiểu hơn về bản thân và phong cách riêng.”

Tuy nhiên, không ít người lại cho rằng thời trang đang bị biến thành cuộc đua “gây sốc bằng mọi giá”. Việc cố tình chọn những bộ trang phục phản cảm để nổi bật trên mạng xã hội khiến nhiều người e ngại. “Có những phong cách nếu chỉ nhìn qua ảnh thì lạ và đẹp, nhưng khi xuất hiện ở không gian công cộng lại trở nên lệch pha, không phù hợp,” chị Thu Hương, 35 tuổi, nhân viên văn phòng ở Hà Nội nhận xét.

Rõ ràng, ranh giới giữa “cá tính” và “phản cảm” trong thời trang đang trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Một bộ trang phục được khen là sáng tạo trên sàn diễn có thể trở thành đề tài tranh cãi khi bước ra đời thực. Và giữa những luồng ý kiến đối lập, câu hỏi đặt ra là: đâu là giới hạn của tự do trong thời trang?

Giới hạn thẩm mỹ: Tự do nhưng cần hiểu biết

Theo nhà thiết kế Nguyễn Thanh Danh người từng có nhiều năm làm việc với các thương hiệu dành cho giới trẻ,  sự khác biệt trong cảm nhận thời trang phần lớn xuất phát từ yếu tố văn hóa. “Có những xu hướng được ưa chuộng ở phương Tây, nhưng khi đưa vào Việt Nam thì không còn phù hợp. Chúng ta không thể áp dụng nguyên xi mà quên mất yếu tố môi trường, khí hậu, hay văn hóa mặc,” anh nhận định.

Anh cho rằng sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội khiến mọi xu hướng đều lan tỏa nhanh hơn bao giờ hết. “Giới trẻ ngày nay rất nhạy bén, họ nắm bắt và tái tạo xu hướng cực nhanh. Tuy nhiên, nếu không có sự chọn lọc, việc chạy theo thời trang để gây chú ý có thể khiến người mặc đánh mất tinh thần sáng tạo thật sự.”

Cũng theo Nguyễn Thanh Danh, “chúng ta hoàn toàn có thể mặc đẹp, đúng cá tính mà vẫn phù hợp với hoàn cảnh. Quan trọng là người mặc hiểu rõ mình muốn thể hiện điều gì. Nếu chỉ mặc khác biệt để gây chú ý, ranh giới giữa sáng tạo và phản cảm sẽ bị xóa nhòa.”

Ở góc nhìn văn hóa, PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho rằng sự đa dạng trong phong cách thời trang hiện nay là tín hiệu đáng mừng. “Thế hệ trẻ đang mạnh dạn hơn trong việc thể hiện bản sắc. Họ nhìn nhận thời trang như một phần của đời sống tinh thần, là cách để nói lên tiếng nói cá nhân. Tuy nhiên, cái đẹp bao giờ cũng gắn với sự hiểu biết và ý thức. Tự do mà thiếu ý thức thì không còn là sáng tạo.”

Nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng, bên cạnh việc khẳng định cá tính, thời trang Việt đang có những bước chuyển tích cực. Các thương hiệu nội địa, các nhà thiết kế trẻ ngày càng tự tin mang bản sắc văn hóa Việt vào trong sáng tạo của mình từ chất liệu thổ cẩm, lụa, đến form dáng truyền thống được cải biến hiện đại. Điều đó cho thấy, sự phá cách không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với “nổi loạn”, mà có thể là cách để thời trang Việt vươn ra thế giới.

Anh Nguyễn Thanh Danh cũng chia sẻ thêm: “Thời trang Việt Nam đang được bạn bè quốc tế quan tâm nhiều hơn. Các bạn trẻ không chỉ theo xu hướng mà còn tạo ra xu hướng. Điều này chứng tỏ thời trang nước nhà đang bước ra khỏi vùng an toàn để khẳng định vị thế.”

Dẫu vậy, giữa hàng ngàn phong cách và xu hướng mới xuất hiện mỗi ngày, câu hỏi về giới hạn thẩm mỹ vẫn còn bỏ ngỏ. Bởi trong thế giới nơi mọi người đều có thể “làm người mẫu” trên mạng xã hội, cái đẹp đôi khi bị hòa lẫn vào sự ồn ào của thị hiếu nhất thời. Và chính lúc đó, sự hiểu biết, tinh tế và tôn trọng giá trị văn hóa mới là yếu tố định vị phong cách thật sự.

Khi ranh giới giữa sáng tạo và phản cảm ngày càng mờ nhạt, điều cần thiết hơn cả chính là nhận thức của người mặc về thẩm mỹ, về văn hóa và về chính mình. Thời trang có thể thay đổi từng mùa, nhưng sự tinh tế và ý thức vẫn luôn là giá trị bền vững nhất.