Đại Dương Đen - Ta biết gì về thế giới của người trầm cảm? 

(Sóng trẻ) - Đó là chủ đề được thảo luận trong buổi tọa đàm diễn ra tại Viện Pháp Hà Nội sáng 26/3. 

Chương trình là một trong những sự kiện do nhà sách Nhã Nam và Viện Pháp tại Hà Nội phối hợp tổ chức. Xuyên suốt tọa đàm xoay quanh nội dung cuốn sách “Đại dương đen” của TS. Đặng Hoàng Giang và những góc nhìn thực tế đối với chứng trầm cảm trong xã hội hiện nay.

Để có được góc nhìn đa chiều, toàn diện về sự ăn mòn cuộc đời của căn bệnh trầm cảm, TS. Đặng Hoàng Giang đã gặp gỡ, trò chuyện với rất nhiều người rơi vào tình trạng như thế. Theo đó, tác giả đã vạch ra 12 bức chân dung nhân vật tiêu biểu cho mỗi giới, mỗi thành phần, mỗi tuổi tác khác nhau. Từ đó, ông đại diện phát ngôn phá vỡ định kiến căn bệnh trầm cảm chỉ tồn tại ở người trẻ và những người nhạy cảm. Trên thực tế, bệnh trầm cảm tồn tại ở mọi nơi, mọi ngành nghề, mọi gia cảnh, mọi lứa tuổi. 

Những đường đi của trầm cảm 

Theo TS. Đặng Hoàng Giang, có hai loại trầm cảm là trầm cảm chủ yếu và trầm cảm dai dẳng. Mức độ đầu tiên là trầm cảm chủ yếu, hồi phục hoàn toàn. Giai đoạn này sẽ kéo dài 3 - 9 tháng và đi cùng với nó là sự phá hủy quá trình học tập, làm việc, hôn nhân, bạn bè và chính bản thân. Trong nhiều trường hợp không may mắn, bệnh nhân trầm cảm có thể rơi vào giai đoạn trầm cảm chủ yếu, hồi phục một phần. Những triệu chứng ở giai đoạn này như: mất ngủ, lo âu, hoảng sợ, không ăn được, muốn tự sát, cảm thấy chán nản tất cả mọi thứ, băn khoăn về giá trị của chính bản thân mình và không thể phục hồi hoàn toàn.

Ở nhiều người, nếu không được chữa trị kịp thời, hiệu quả có thể dẫn đến trầm cảm chủ yếu tái phát. Từ đây, xác suất tái trầm cảm càng cao và khoảng cách giữa chúng càng gần nhau. Mỗi một lần căn bệnh trầm cảm xuất hiện sẽ nặng hơn những giai đoạn trầm cảm trước kia. 

Nấc thang tiếp theo của căn bệnh này là trầm cảm dai dẳng. Những biểu hiện trầm, buồn, chán nản lâu dài không chỉ đơn thuần là một tính cách mà nó còn có thể là sự rối loạn tâm lý. Mức độ trầm cảm này không nặng như các giai đoạn như đã nói ở trên song nó lại kéo dài dai dẳng. 

Nhiều bệnh nhân mắc chứng trầm cảm không tìm đến sự hỗ trợ, trị liệu của tâm lý, khoa học khiến bệnh trầm cảm ngày càng chuyển biến xấu. Khi trầm cảm dai dẳng đạt đến một ngưỡng nhất định sẽ phát sinh thêm giai đoạn trầm cảm chủ yếu. Điều này tạo cơ hội cho trầm cảm kép (dai dẳng và chủ yếu) ra đời. 

Các nước phát triển đối mặt với trầm cảm 

Chuyên gia tâm lý Pháp Helene Vergon cho biết: “Theo thống kê ở Pháp, cứ khoảng năm người sẽ có một người trầm cảm trong đời. Và nếu chúng ta mở rộng ra các vấn đề tâm lý khác thì tại Châu Âu, cứ bốn người lại có một người gặp bệnh tâm lý. Tỷ lệ như vậy là rất lớn nhưng tiếc thay việc giải quyết vấn đề này vẫn còn rất phức tạp bởi vì trầm cảm vẫn còn gắn với những mặc cảm xã hội như nỗi xấu hổ và sự không thấu hiểu.”

Cũng theo bà Helene Vergon - chuyên gia tâm lý Pháp, hiện nay trong xã hội vẫn còn tồn tại rất nhiều định kiến về căn bệnh này. Tuy nhiên, điều này đã có sự tiến triển rõ rệt trong những năm gần đây, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi. Thế hệ người trẻ kết nối qua mạng xã hội được tiếp cận với nhiều nội dung về vấn đề này. Hơn thế nữa, nhiều người nổi tiếng bắt đầu nói về bệnh trầm cảm và rối loạn tâm lý. Điều đó khiến mọi người cởi mở hơn về chủ đề này. 

Trước nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao trên đất nước Pháp, bà Helene Vergon đã chia sẻ một vài cách thức hỗ trợ sức khỏe tâm thần và ngăn ngừa trầm cảm. Có hai hướng chính là phòng bệnh trầm cảm và các rối loạn cảm xúc. Họ quan tâm đến các yếu tố gây ra bệnh trầm cảm để phòng bệnh bởi có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh trầm cảm. Điều đó hỗ trợ làm giảm thiểu các nguy cơ gây trầm cảm, đồng thời nâng cao sức khỏe tinh thần và phát huy các hành vi sống tốt. Đó là biện pháp phòng ngừa sơ cấp dành cho tất cả mọi người. 

Tiếp đến là phòng ngừa cấp độ hai nhằm phát hiện những dấu hiệu khó khăn tâm lý đầu tiên và điều trị các triệu chứng đầu tiên trước khi chúng trở thành bệnh nặng và mãn tính. Phát hiện được những triệu chứng của người trầm cảm và giúp đỡ họ khi họ bắt đầu gặp khó khăn. 

Cuối cùng là biện pháp phòng ngừa cấp độ ba. Đó là điều trị các rối loạn khi người bệnh mắc trầm cảm, tiến hành các liệu pháp trị liệu tâm lý. Ba cấp độ phòng bệnh này được thực hiện đồng thời và đây cũng là cách thức phổ biến ở Pháp trong nhiều năm qua. 

Lời khuyên của chuyên gia trong việc giải quyết chứng trầm cảm là bày tỏ khó khăn với mọi người xung quanh, tìm những người có thể chia sẻ cảm xúc. Những ai chưa từng mắc bệnh trầm cảm có thể tìm hiểu thêm thông tin về căn bệnh này, trau dồi kiến thức để tìm hiểu sâu hơn về căn bệnh này. Và cuốn sách “Đại dương đen” là một trong những lựa chọn giúp mọi người hiểu rõ hơn về chứng trầm cảm. 

Kéo gần tình người, đẩy lùi trầm cảm 

Bên cạnh việc cho ra đời cuốn sách “Đại dương đen”, thời gian vừa qua TS. Đặng Hoàng Giang cùng với một nhóm chuyên gia tâm lý và những người tâm huyết đã lập ra một đường dây nóng “Ngày mai” và dự án xã hội mới mang tên “Vườn xả” để giúp đỡ những người trầm cảm.

Với sự hỗ trợ tài chính của cộng đồng, “Ngày mai” đã đi vào hoạt động được 10 tháng và có nhiều đóng góp thiết thực. Những cuộc nối máy đến hotline của dự án “Ngày mai” trở nên hữu ích đối với những người cần chia sẻ, bày tỏ, trút bớt tâm sự và họ cần được lắng nghe, an ủi, đồng cảm. Nhiều bệnh nhân trầm cảm kết nối với “Ngày mai” như cách họ được trở về nhà đúng nghĩa.

Song hành với dự án “Ngày mai” là không gian vật lý “Vườn xả” - A Healing Garden tại Buôn Ma Thuột mang ý nghĩa chữa lành. TS. Đặng Hoàng Giang cho rằng: “Trong cuộc sống hàng ngày con người bị cuốn theo những kỳ vọng của xã hội, kỳ vọng của gia đình dẫn đến đánh mất chính bản thân mình. Con người sống trong một môi trường đầy bê tông, đeo những mặt nạ và đóng những vai trò khác nhau. Chính những điều ấy khiến chúng ta kiệt quệ.”

Chính vì vậy, “Vườn xả” là không gian để con người ta lắng lại, kết nối với nắng gió của Tây Nguyên, gạt điện thoại sang một bên, lắng nghe chính mình, hoặc chúng ta tương tác với người khác trong tập thể vườn xả mà không cần đến lớp mặt nạ hay sự trình diễn, hoặc chúng ta im lặng mà không hề bị người khác hỏi đến, cho lời khuyên, đánh giá.”