Khi lời nói thật biến thành “cú sốc” nơi làm việc

(Sóng trẻ) - Ngày càng nhiều bạn trẻ Gen Z chọn nghỉ việc ngắn gọn, dứt khoát, chỉ vài dòng email hay một tin nhắn. Có người khen thẳng thắn, dũng cảm; người khác lại cho rằng đó là cách ứng xử thiếu tinh tế nơi công sở.

Nếu trước đây, nghỉ việc được xem như một “nghi lễ” cần sự chỉn chu, thì nay, đối với thế hệ mới, mọi thứ diễn ra nhanh gọn hơn nhiều. Một bạn trẻ viết: “Sếp không tôn trọng em thì em nghỉ. Em không muốn phí thời gian cho nơi không tôn trọng mình”. Dòng tin nhắn ngủi ấy được chia sẻ hàng chục nghìn lượt, chia phe tranh luận: người khen “dám sống thật”, người chê “trẻ con và bốc đồng”.

Khác với thế hệ trước, nhiều người trẻ hiện nay bước vào thị trường lao động với tâm thế chủ động và ít áp lực về tài chính hơn. Họ không còn xem việc bám trụ lâu dài ở một công ty là thước đo của thành công, mà quan trọng là cảm giác phù hợp và được tôn trọng. Khi môi trường làm việc khiến họ ngột ngạt, họ sẵn sàng rời đi thay vì chịu đựng trong im lặng.

Sự phát triển của mạng xã hội cũng góp phần tạo nên thói quen “nói ngắn, nói thật” của Gen Z. Lớn lên trong thế giới ngập tràn thông tin và nhịp sống nhanh, họ quen với lối diễn đạt trực diện, tránh dài dòng, vòng vo. Trong mắt họ, sự khéo léo đôi khi bị xem là giả tạo, còn trung thực là biểu hiện của bản lĩnh.

Một nguyên nhân khác đến từ chính môi trường làm việc. Ở nhiều nơi, khoảng cách giữa sếp và nhân viên vẫn còn khá lớn, tiếng nói của người trẻ chưa được lắng nghe. Khi góp ý không được tiếp nhận, họ chọn cách “phản hồi cuối cùng”: nghỉ việc. Đó là cách đơn giản nhất để khẳng định quyền lựa chọn của bản thân trong một thị trường lao động ngày càng linh hoạt, nơi cơ hội mới luôn sẵn có.

Thế nhưng, “thẳng thắn” và “thiếu tinh tế” đôi khi chỉ cách nhau một ranh giới mỏng. Theo bà Hà Thuỷ Hoàng (36 tuổi, Nam Định), chuyên viên nhân sự tại công ty Cổ phần Mondelez Kinh Đô, việc nhân viên trẻ bày tỏ rõ lý do nghỉ việc là điều tốt, nhưng cách thể hiện cũng quan trọng không kém. 

“Một email ngắn gọn, chân thành giúp doanh nghiệp hiểu vấn đề và rút kinh nghiệm. Nhưng nếu ngôn từ mang tính công kích, người nhận sẽ cảm thấy bị xúc phạm, và điều đó chỉ khiến mối quan hệ rạn nứt”, bà nói.

Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Minh Quân - giám đốc một doanh nghiệp truyền thông cho rằng sự thẳng thắn của Gen Z đang giúp môi trường công sở trở nên trung thực hơn. “Ngày trước, nhân viên sợ sếp. Giờ thì sếp phải học cách lắng nghe. Cái ‘nói thật’ của Gen Z có thể khiến người lớn khó chịu, nhưng ít ra nó khiến mọi thứ rõ ràng”, ông Quân nhận xét.

Nhiều chuyên gia đồng tình rằng, nói thẳng không sai, chỉ cần đúng cách. Thay vì viết “Sếp làm khó em, em nghỉ”, một cách diễn đạt nhẹ nhàng hơn như “Em cảm ơn vì những trải nghiệm quý giá, nhưng có lẽ em không còn phù hợp với định hướng hiện tại” vẫn truyền tải thông điệp tương tự mà không làm tổn thương ai. Cách nói tinh tế thể hiện sự chuyên nghiệp và tôn trọng, dù cuộc chia tay diễn ra trong hòa bình hay dở dang.

Và ở chiều ngược lại, chính các doanh nghiệp cũng cần thay đổi. Một môi trường cởi mở, lắng nghe phản hồi sẽ khiến người trẻ cảm thấy gắn bó hơn. “Điều đáng sợ không phải là những lời nói thẳng, mà là sự im lặng kéo dài. Nếu tổ chức không thay đổi, nhân viên sẽ chọn rời đi – và họ đủ dũng khí để làm điều đó”, bà Phương Anh chia sẻ.

Thẳng thắn chưa bao giờ là điều xấu. Vấn đề chỉ nằm ở cách thể hiện. Khi người trẻ học được cách nói thật bằng sự tôn trọng, và người quản lý biết lắng nghe bằng sự thấu hiểu, thì “lá đơn nghỉ việc” sẽ không còn là dấu chấm hết, mà là minh chứng cho một cuộc đối thoại trưởng thành và văn minh.