Người giữ gìn và vực dậy nghề dệt lụa tơ tằm Phùng Xá

(Sóng trẻ) - Trải qua nhiều thăng trầm, nghề trồng dâu nuôi tằm tại làng Phùng Xá (nay thuộc xã Hồng Sơn, Hà Nội) từng đứng trước nguy cơ mai một. Song, với tâm huyết và tình yêu với những con tằm, Nghệ nhân Ưu tú Phan Thị Thuận đã thành công vực dậy nghề.

Những năm 70 của thế kỷ trước, nghề dệt lụa tơ tằm tại Phùng Xá vô cùng phát triển, được biết đến là “thủ phủ dâu tằm” của miền Bắc với những vườn dâu trải dài qua nhiều làng xã ven sông Đáy. Tuy nhiên, đến năm 1984, khi tơ lụa công nghiệp “lên ngôi”, các sản phẩm từ tơ tằm trở nên yếu thế. Hợp tác xã nông nghiệp xã Phùng Xá phải bỏ toàn bộ diện tích trồng dâu, chuyển sang trồng cây lương thực. Nhiều thợ dệt bỏ nghề, tìm kiếm những con đường mưu sinh mới.

Tuy nhiên, đối với nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận (71 tuổi), dệt lụa tơ tằm không chỉ là một công việc để mưu sinh, mà còn là trách nhiệm hồi sinh nghề truyền thống của gia đình. Sinh ra trong một gia đình có bốn đời làm nghề dệt, cuộc đời bà đã sớm gắn bó với những công việc như hái dâu, nuôi tằm, ươm tơ và dệt vải. 

Bên cạnh việc khôi phục nghề truyền thống, nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận còn sáng tạo ra một quy trình sản xuất hoàn toàn mới: để những con tằm tự dệt nên các tấm chăn tơ mà không cần bàn tay can thiệp của con người. 

Là 1 trong 3 điểm đến cốt lõi nằm trong tour du lịch “Khám phá con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”, sản phẩm tơ tằm Phùng Xá không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn là câu chuyện văn hoá được dệt nên từ tâm huyết của người nghệ nhân. Với niềm đam mê và ý thức giữ gìn nghề truyền thống, những người dân Phùng Xá như nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận đã chứng minh rằng: Di sản không chỉ để trưng bày. Bằng sự kiên trì và sáng tạo, di sản hoàn toàn có thể trở thành tài sản, tiếp tục tỏa sáng và tạo ra các giá trị bền vững cùng thời gian.