Người họa sĩ lưu dòng lịch sử qua những lá tem thư

(Sóng trẻ) - Từ lá tem nhân vật lịch sử, tem địa danh trong và ngoài nước cho đến tem về những loài động vật quý hiếm, họa sĩ Phạm Hào đã dành gần như toàn bộ cuộc đời để tìm và sưu tầm chúng. Cũng chính những lá tem đã đưa đến cho ông nhiều giải thưởng lớn nhỏ.

Nằm trên con phố Triệu Việt Vương thuộc địa bàn phường Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội, căn phòng làm việc của ông Hào chỉ khoảng vài mét vuông nhưng chất chứa một kho tàng lịch sử “đồ sộ”. Đó là những bộ sưu tập tem thư. 

Niềm nở chia sẻ, ông Hào cho biết:” Tôi đã sưu tầm tem từ những năm 1946 tới nay, khi đó chỉ mới là học sinh tiểu học”. Thời điểm đó, ông chưa biết cách để kiếm ra tiền mua tem, tất cả đều nhờ vào tiết kiệm. Người họa sĩ bộc bạch: “Nội tôi mỗi sáng đều cho 5 xu để bắt tàu xe đi học. Và tôi lại chọn đi bộ gần một nửa quãng đường để rút ngắn chi phí di chuyển. Mỗi ngày như vậy tôi lại tiết kiệm được 2 xu, cứ lâu lâu mới đủ tiền để mua một chiếc phong bì và tem thư”. 

Đối với họa sĩ Phạm Hào, những lá tem không chỉ là đam mê từ tuổi thơ mà còn là tình yêu dành trọn cho những hình ảnh trên đó. Để tiện cho việc tìm kiếm khi cần, họa sĩ Phạm Hào cất giữ một cách cẩn thận những con tem vào các tủ, hộp khác nhau. Ông phân loại chúng theo địa danh và thời gian.

Ông nhấn mạnh, việc sưu tầm tem không chỉ đơn thuần là một sở thích, mà còn là niềm đam mê xuất phát từ những câu chuyện hấp dẫn ẩn sau mỗi con tem. Mỗi bộ tem đều mang trong mình một giá trị riêng và một câu chuyện đặc biệt. Chẳng hạn, bộ tem về cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn liền với cách mạng Việt Nam từng đoạt Giải Vàng tại một triển lãm tem. “Bộ tem này là sự tái hiện trọn vẹn các giai đoạn trong cuộc đời Bác, từ khi sinh ra ở làng Sen, vào Huế và Phan Thiết dạy học, cho đến khi ra đi tìm đường cứu nước tại Bến Nhà Rồng”, ông vừa nói vừa cho tôi xem từng trang tem.

Kể về những giải thưởng, ông tuy đùa mà thật: “Bây giờ chỉ có đếm giải quốc tế chứ trong nước không đếm nổi nữa”. Căn phòng của họa sĩ Hào treo kín những bằng khen. Ông đã nhiều lần gửi những bộ tem của mình tới nhiều cuộc thi về tem trong nước và quốc tế. Gần đây nhất, có bộ sưu tập “Hà Nội thành phố tôi yêu” (Hanoi - the Beloved City) của ông đã đạt giải “Bạc Lớn” tại Triển lãm Tem Quốc tế châu Á - THAILAND (Asian International Stamp Exhibition) 2025.

Không chỉ dừng lại ở việc sưu tầm cá nhân, người họa sĩ cần mẫn này còn tích cực trong việc phát triển cộng đồng người chơi tem. “Chợ tem” là tên gọi được hình thành do một nhóm người tại phố Triệu Việt Vương từ năm 2002 đến nay. Ông Hào là một trong những người đặt nền móng phát triển cộng đồng này. Đều đặn, ngày nắng cũng như ngày mưa, chín giờ sáng chủ nhật hằng tuần, những người chơi tem lại gặp nhau tại 160 Triệu Việt Vương. Họ chia sẻ, trao đổi về những con tem bưu chính Việt Nam và nước ngoài, qua các giai đoạn lịch sử, theo từng chủ đề…

Ở đây có người lớn tuổi, trung tuổi và cả trẻ tuổi. Tuy khác nhau về độ tuổi nhưng tất cả đều có chung một tình yêu đối với từng con tem, từng câu chuyện bên trong đó. Chợ tem lúc rộn ràng tiếng cười nói, lúc lại trầm lặng bởi mỗi người chăm chú, mê mải theo đuổi những khoảnh khắc riêng. Có người dừng lại vì tò mò, có người đến chỉ để ngắm tem, có người đến tìm mua bổ sung một vài con còn thiếu trong bộ sưu tập… 

Giản dị và gần gũi, chợ tem nhỏ này đang góp phần kết nối những người chung sở thích, đồng thời giúp Hà Nội lưu giữ một thú chơi văn hóa tinh tế trong nhịp sống hiện đại...Người sưu tầm tem như những người lưu giữ ký ức và tình yêu với lịch sử, với giá trị truyền thống của dân tộc, qua đó góp phần quảng bá văn hóa, nét chơi văn hóa xưa cũ cho dù công nghệ đang phát triển mạnh mẽ. Mỗi con tem là một câu chuyện văn hóa thể hiện vẻ đẹp của con người cũng như nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Với họa sĩ Phạm Hào, trong suốt hành trình nghệ thuật và sưu tầm của mình, ông đã gửi trọn tình yêu vào từng con tem nhỏ bé – những “chứng nhân” của lịch sử và văn hóa dân tộc. Với ông, mỗi con tem không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, mà còn là mảnh ghép của ký ức, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Niềm đam mê sưu tầm tem của ông không dừng lại ở việc lưu giữ, mà còn là cách ông thể hiện lòng trân trọng với những giá trị lịch sử, những dấu mốc thiêng liêng của đất nước. Bằng đôi tay của một họa sĩ và trái tim của một người yêu tem, họa sĩ Phạm Hào đã thổi hồn vào thú chơi tưởng chừng giản dị, biến nó thành một hành trình nghệ thuật đầy cảm xúc và nhân văn.