Sinh viên Báo chí trong “cơn địa chấn” sáp nhập

(Sóng trẻ) - Điểm chuẩn đầu vào của ngành Báo chí luôn chạm ngưỡng cao nhất. Nhưng phía sau hào quang giảng đường, sinh viên Báo chí hiện đang đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: quy hoạch báo chí, tinh giản biên chế và sự cạnh tranh gay gắt của thị trường lao động trong thời kỳ chuyển đổi số.

Nỗi lo mang tên “quy hoạch”

Năm 2025, điểm chuẩn ngành Báo chí tiếp tục xác lập những kỷ lục mới. Tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, các chuyên ngành Báo truyền hình và Báo mạng điện tử chạm ngưỡng gần tuyệt đối, dao động từ 34,57 đến 35,96 điểm (trên thang điểm 40). Ở Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cánh cửa học nghề cũng chỉ dành cho nhóm thí sinh xuất sắc nhất với mức điểm chuẩn khối C vượt mốc 28 điểm. 

Tuy nhiên, tấm vé vào những ngôi trường danh giá ấy không còn là tấm “kim bài miễn tử” cho cơ hội việc làm sau tốt nghiệp. Năm 2025 chứng kiến quy hoạch báo chí và quá trình sắp xếp tinh gọn bộ máy được đẩy mạnh hơn bao giờ hết. Điều này khiến cảnh cửa nghề của mọi sinh viên báo chí đang dần hẹp lại. Không ít sinh viên trở nên bất lực, chênh vênh trên hành trình khẳng định mình và tìm chỗ đứng với nghề.  

Trước thông tin số lượng cơ quan báo chí có thể giảm từ 900 xuống còn khoảng 500 cơ quan vào năm 2025. Bạn Nguyễn Mộc Miên (sinh viên năm 3, chuyên ngành Báo mạng điện tử, Học viện Báo chí và Tuyên truyền) không giấu nổi nỗi lo về con đường phía trước. “Khi biết số lượng cơ quan báo chí có thể giảm mạnh, lòng mình nặng trĩu. Mình tự hỏi, liệu những người trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm như mình, còn có cơ hội nào để bám nghề?”, Mộc Miên trăn trở.

Cùng chung nỗi niềm, Hoàng Thuỳ Linh (sinh viên năm 4, chuyên ngành Báo mạng điện tử, Học viện Báo chí và Tuyên truyền) đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút” tìm kiếm nơi thực tập. Dù sở hữu thành tích học tập tốt và vừa đạt giải Ba, Giải Báo chí Sóng trẻ lần thứ X, Linh vẫn chật vật tìm kiếm một cơ hội cho riêng mình. Thùy Linh chia sẻ:“Gửi hồ sơ đi nhiều nơi nhưng phần lớn chỉ nhận lại sự im lặng. Nếu có tuyển, các tòa soạn thường ưu tiên nhân sự đã có 2-3 năm kinh nghiệm. Cơ hội cho sinh viên thực tập dường như đang bị bão hòa”. 

Không chỉ sinh viên ngồi trên ghế nhà trường, nhiều cử nhân ngành báo chí đã tốt nghiệp cũng rơi vào tình cảnh “tiến thoái lưỡng nan”. Trịnh Tú Ngọc, cựu sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, dù đã ra trường 2 năm nhưng hiện đang công tác tại một nhà xuất bản - một lựa chọn trái ngành ngoài dự định ban đầu. “Ban đầu, mình chỉ định làm tạm để ổn định, chờ cơ hội quay lại làm báo. Nhưng guồng quay cơm áo, gạo tiền đã cuốn đi lúc nào không hay”, Tú Ngọc bộc bạch.

Thừa nhận môi trường báo chí ngày càng khốc liệt bởi áp lực xu thế chuyển đổi số và bối cảnh quy hoạch, sắp xếp lại hệ thống cấu trúc tòa soạn, Ngọc cho rằng cơ hội cho người trẻ đang thu hẹp từng ngày. Phương án “bỏ phố về quê” để tìm kiếm cho bản thân các cơ hội được làm nghề tại các cơ quan báo chí đại phương cũng không còn khả thi. Bởi các Đài Phát thanh - Truyền hình địa phương cũng đang trong lộ trình sáp nhập, tinh gọn bộ máy, đồng nghĩa với việc nhu cầu tuyển dụng ngày càng giảm.

Giữa bối cảnh “đất chật người đông”, quy mô các cơ quan báo chí tinh giản nhân sự trong khi nguồn nhân lực liên tục được đào tạo mới, sinh viên báo chí đang thực sự “lao đao” tìm định hướng khác cho bản thân. 

“Định vị cho sinh viên báo chí hậu sáp nhập”

Hiện nay, Học viện Báo chí và Tuyên truyền là một trong những đơn vị đào tạo cử nhân chuyên ngành Báo chí chất lượng hàng đầu trên cả nước. Đứng trước nhiều sự thay đổi mà xu thế sáp nhập đặt ra, Học viện cũng có nhiều hoạt động cụ thể nhằm sớm định hướng cũng như trang bị hành trang thực tế cho sinh viên từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. 

Trong bối cảnh nghề báo đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc sâu rộng, câu hỏi “Sinh viên báo chí sẽ đi đâu, về đâu?” không còn là nỗi trăn trở của riêng từng cá nhân, mà đã trở thành vấn đề chung của cả thế hệ người làm nghề trẻ. Để góp phần làm rõ những băn khoăn ấy, ngày 19/12 tới đây, Trang tin điện tử Sóng Trẻ phối hợp với Viện Báo chí - Truyền thông, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Định vị cho sinh viên Báo chí hậu sáp nhập”. 

Tọa đàm sẽ diễn ra từ 14h đến 16h tại phòng B11.222, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Chương trình có sự tham gia của: Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng - Báo Nông thôn Ngày nay, Báo điện tử Dân Việt; Th.S Lê Ngọc Tùng - Giảng viên Viện Báo chí - Truyền thông và ThS Phan Thùy Linh - Nghiên cứu sinh Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Phóng viên Báo Tiền Phong.

Thông qua những chia sẻ thẳng thắn, đa chiều từ người làm nghề và người đào tạo, chương trình kỳ vọng sẽ mang đến cho sinh viên báo chí cái nhìn thực tế hơn về “luật chơi” mới của nghề, từ đó giúp các bạn trẻ tự tin định vị bản thân, chủ động thích ứng và bền bỉ đi tiếp với đam mê đã chọn.

Độc giả đăng ký tham gia và đặt câu hỏi cho khách mời của Tọa đàm trực tuyến “Định vị cho sinh viên Báo chí hậu sáp nhập”tại biểu mẫu dưới đây: 

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdOjSvdAXoOkBYbwVjfVHEQscw_uMw0ggjKhN_qr7JrNqiXOA/viewform