Tính liên kết của báo mạng điện tử

2015-04-29 21:19:13

(Sóng trẻ) - Mỗi loại hình báo chí đều có những cách riêng biệt để chuyển tải những sản phẩm báo chí của mình đến với công chúng. Đặc điểm nổi bật của báo mạng điện tử là sử dụng mạng Internet để kết nối với công chúng. Các tờ báo mạng có tốc độ cập nhật tin, bài nhanh chóng; công chúng có thể dễ dàng tìm kiếm, lựa chọn, tương tác đa chiều, vì thế nên tính liên kết của báo mạng được thể hiện rất rõ ràng.

Báo mạng điện tử là loại hình báo chí ra đời muộn hơn báo in, báo phát thanh và báo truyền hình nhưng báo mạng có sự phát triển nhanh chóng và có sức ảnh hưởng vô cùng lớn đến công chúng báo chí trong thời đại hiện nay.

Theo một buổi khảo sát nhỏ đối với lớp Truyền hình K32 A2 trong khi học môn lý thuyết và kỹ năng phát thanh, thầy giáo phụ trách môn đặt câu hỏi là: Trong một ngày có bao nhiêu bạn đọc báo in/ xem truyền hình/ nghe đài/ đọc báo mạng? Kết quả không mấy bất ngờ khi không có sinh viên nào đọc báo in, chỉ có 3 đến 4 bạn sinh viên trong lớp nghe đài, gần 50% sinh viên trong lớp có xem truyền hình (Ti vi) và tất cả các bạn đều giơ tay với câu hỏi đọc báo mạng hoặc lướt web. Cuộc khảo sát nhỏ cũng phần nào nói lên sức mạnh ghê gớm của báo mạng điện tử trong thời đại công nghệ thông tin.

Internet với tính liên kết của báo mạng điện tử

Báo mạng điện tử có được vị thế như hiện nay chính là nhờ đường dẫn mạng và internet. Con người ngày càng trở nên bận rộn, họ không có nhiều thời gian để đón đọc, đón xem các thông tin, chương trình mà họ sẽ là người chủ động tìm kiếm khi cần, đọc khi muốn và lựa chọn đề tài, bài báo và nội dung phù hợp để đọc theo sở thích, sự quan tâm cũng như thói quen tiếp nhận khác nhau của mỗi công chúng.

Nói về vai trò của internet đối với tính liên kết của báo mạng điện tử thì nó sẽ giữ vai trò quyết định. Công chúng của báo mạng chỉ có thể truy cập vào các tờ báo mạng khi và chỉ khi họ có kết nối internet. Internet đã làm thay đổi những cách thức liên lạc truyền thống. Trước khi có internet, phương tiện liên lạc phổ biến nhất đối với mọi người là gọi điện, gửi thư tay.

Nay, con người có thể kết nối internet qua truyền hình, điện thoại và tất cả các máy tính khác. Con người có thể liên lạc nói chuyện với nhau như họ đang gặp nhau nài đời và có thể thiết lập cho mình một kênh giao tiếp với người khác giống như việc phát các kênh truyền hình. Thậm chí, cùng lúc có thể trò chuyện với nhiều người dù họ ở bất kỳ đâu trên trái đất. Internet đã thực ssự trở thành một siêu thị thông tin, một mặt trận truyền thông có tác động mạnh mẽ tới cuộc sống của rất nhiều người trong chúng ta.

Internet giúp cho công chúng báo mạng kết nói, mở rộng “quan hệ” bạn bè trên thế giới một cách nhanh chóng và rẻ tiền. Internet đã tạo ra nền văn minh mới cho loài người. Con người có thể liên kết với nhau một cách nhanh chóng và dễ dàng. Công chúng trên báo mạng có thể chia sẻ buồn vui, ý kiến đối với tòa soạn, nhà báo, tìm kiếm và giao lưu thông tin. Từ những trang web, hình ảnh, video clip, các tệp tài liệu bằng văn bản, phần mềm đến những cảm xúc riêng tư…đều có thể gửi về cho tòa soạn báo hay chia sẻ qua internet một cách trực tuyến.

Ngày nay, công chúng không muốn chỉ là người thụ động tiếp nhận thông tin từ một phía. Họ mong muốn được nghe, được hỏi, được liên kết trực tiếp với tòa soạn với nhà báo, phóng viên. Họ có thể đào sâu vấn đề, tìm kiếm thông tin theo sở thích, bám sát các mối quan tâm và chia sẻ những kiến thức, niềm đam mê với những người có chung sở thích. Họ cũng muốn nhận lại những thông tin liên quan đến cuộc sống, mối quan tâm của họ và muốn kiểm soát những nguồn thông tin đó. Họ muốn kết nối và duy trì mối quan hệ với những người họ trò chuyện. Và cứ thế, sự tin tưởng được thiết lập. Khi cần thông tin, họ chỉ cần kết nối với mạng lưới những người họ đặt niềm tin. Những sự kiện quan trọng hoặc thú vị xảy ra sẽ được thông báo.

Dường như mạng xã hội có thể cung cấp mọi thông tin, từ những thông tin ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người như động đất, sóng thần, bão lũ, hỏa hoạn, chiến tranh, đâm xe, bạo lực, tội phạm…đến những điều nhỏ nhặt, bình thường trong cuộc sống riêng tư, sinh hoạt của mỗi người. và dù là chủ đề gì thì thông tin luôn phong phú.

Trên những trang báo mạng thường có mục quảng cáo. Quảng cáo có thể nói là nguồn thu chính của các tòa soạn báo. Mặt khác, quảng cáo trên internet đang là một xu hướng. Nhờ có mạng internet mà có hình thức quảng cáo mới, ấn tượng và thậm chí hiệu quả hơn cả truyền hình. Người đọc báo mạng liên kết được với những tờ báo mạng cũng nhờ internet, thông tin về quảng cáo đến được với công chúng cũng nhờ có internet vì thế internet là cầu nối để các nhân tố liên quan đến báo mạng điện tử liên kết với nhau.

Tính liên kết về hình thức – siêu liên kết của báo mạng điện tử

Tính liên kết về hình thức, trong một nghiên cứu khoa học, TS Nguyễn Thị Thoa cho rằng: đó là sự linh hoạt của các đường dẫn cho phép người đọc khả năng tham chiếu tới các nội dung khác.

Các siêu liện kết (hyper links) tổ chức thông tin thành từng lớp, tạo mối quan hệ giữa thông tin mới nhất với các thông tin tham chiếu, bổ sung trong cùng một chủ đề. Chẳng hạn, ở trang chủ, từ tit và tit dẫn, siêu liên kết sẽ dẫn người đọc đến nội dung chính, trong nội dung chính này lại chứa các siêu liên kết khác dẫn đến các nội dung khác có liên quan trong bài báo, cứ thế người đọc sẽ đi vào hành lang vô tận. Siêu liên kết có mặt ở mọi trang báo giúp các trang báo mạng điện tử không tồn tại độc lập, riêng lẻ mà gắn kết với nhau thành kho tư liệu khổng lồ. Người đọc có thể thu nhận lượng thông tin phong phú, sâu sắc về mọi vấn đề.

Các siêu liên kết không chỉ dẫn người đọc từ văn bản này sang văn bản khác mà còn kết nối các hình ảnh, đồ họa, âm thanh hay đoạn phim với nhau. Trên một tờ báo mạng điện tử, càng nhiều siêu liên kết thì càng tăng sự lựa chọn, định vị nội dung thông tin cho người đọc. Siêu liên kết cảu báo mạng điện tử biểu thị khả năng truyền tải thông tin không hạn chế mà mức độ lan tỏa thông tin.

Liên kết về mặt nội dung– Nguyên tắc sáng tạo một tác phẩm báo mạng điện tử hấp dẫn

Những tác phẩm báo mạng điện tử điện tử được đăng tải trên các tờ báo mạng rất đa dạng, phong phú về cách thức, cung cấp thông tin đa chiều về mọi mặt của thực tế cuộc sống. Dù qua hình thức là một bài báo có văn bản, hình ảnh tĩnh, hình ảnh động… hay video thì những tác phẩm đó cần đảm bảo tính liên kết về mặt nội dung để công chúng đón nhận dễ dàng hơn.

Một bài báo mạng thông thường thuộc thể loại tin, phóng sự, bài phản ánh được viết dưới dạng văn bản và có hình ảnh tĩnh đi kèm thường tuân thủ trình bày theo trình tự: Tít, sapo, chính văn. Tít là tên của bài báo đó, người ta ví tit như “cái cổng” để đón công chúng vào với bài viết, tit có hay, có hấp dẫn mới thu hút được người đọc click chuột vào tên bài báo đó rồi nhờ siêu liên kết mở nội dung bài báo đó ra cho công chúng đọc. Có rất nhiều trang báo lạm dụng yếu tố này để giật gân, câu khách dẫn đến tit một đằng, nội dung bài viết một nẻo khiến công chúng bị hụt hẫng, khó chịu và tờ báo có nhiều tit giật gân như thế lâu dần sẽ đánh mất đi uy tín của tờ báo đối với công chúng của mình.

Tit, sapo, chính văn là ba phần của văn bản trong một bài báo thông thường. Ba bộ phận này liên kiết với nhau để dẫn dắt người đọc đến với bài báo rồi nắm bắt được thông tin một cách nhanh chóng, dễ dàng và thú vị. Muốn làm được điều đó thì các nhà báo, phóng viên phải rèn luyện kỹ năng viết bài, sử dụng các mô hình viết bài khác nhau để đưa thông tin cho phù hợp. Tit thông báo, sapo dẫn dắt, phần chính văn làm rõ nội dung thông tin cho bài báo, tạo sự liên kết xuyên suốt từ khi độc giả đón nhận tit đến khi đọc phần nội dung.

Hình ảnh được sử dụng trong bài báo chủ yếu là hình ảnh tĩnh gồm có ảnh chụp và ảnh minh họa. Cả hai loại ảnh này đều sẽ được các nhà báo phóng viên lựa chọn để bổ sung độ sinh động, chân thực, khách quan cho bài báo. Phía dưới mỗi bức ảnh đều có phần chú thích về nội dung bức ảnh hoặc là nguồn trích dẫn cụ thể, chi tiết để bạn đọc không rơi vào tình trạng khó hiểu và tình trạng hình ảnh không liên quan đến nội dung bài báo đang thể hiện.

Tính liên kết này cũng cần được đảm bảo khi thông tin được đăng dưới dạng video. Video phản ánh sự kiện, vấn đề một cách chân thực, khách quan nhất nên nhà báo phóng viên cần đặc biệt lưu ý việc giật tit cho video. Cũng giống như dạng văn bản, nếu tit của video nói lên điều gì thì nội dung của video cũng cần đảm bảo phản ánh đúng nội dung ấy. Có rất nhiều video được “lựa chọn” đăng tải một cách bừa bãi, chỉ nhằm mục đích tạo nội dung cho người xem click vào chứ không hề phản ánh khía canh vấn đề như tit đã nêu.

Hình thức của một bài báo rất quan trọng nhưng phần nội dung vẫn được xem là yếu tố quan tâm số 1 của bất cứ công chúng nào khi được hỏi. Vì vậy, khi sáng tạo một tác phẩm báo chí, người làm báo phải chú ý đến tính liên kết về nội dung thông tin trong bài báo qua các bộ phận cấu thành bài báo.

Công chúng sẽ hài lòng khi đọc một bài báo có sức hấp dẫn qua cách viết, khía cạnh khai thác vấn đề, sáng tạo về đề tài, cẩn thận trong việc biên tập và trình bày tác phẩm trên giao diện của tờ báo mạng điện tử. Một tờ báo mạng muốn xây dựng uy tín trong lòng công chúng trước hết hãy quán triệt việc đảm bảo tính liên kết cả về nội dung và hình thức của tờ báo mạng điện tử đó.

Thu Thủy

Truyền hình K32A2