Trò chuyện cùng họa sĩ Lý Trực Sơn về triển lãm "ĐẤT | EARTH"
(Sóng trẻ) - Chiều ngày 5/10, VCCA tổ chức buổi Art Talk với họa sĩ Lý Trực Sơn, hé lộ quá trình thai nghén và hiện thực hóa triển lãm “ĐẤT” | “EARTH” của ông.
Các tác phẩm tranh sơn mài của họa sĩ Lý Trực Sơn lấy đề tài và phong cách tạo hình mang đậm âm hưởng của nghệ thuật dân gian Việt Nam, bao trùm bởi một thứ hoài niệm vừa gần gũi vừa xa vợi, tạo cho người xem một cảm giác văn hóa lịch sử rõ rệt như ở thi ca và văn học.
Trong hơn 10 năm thể nghiệm với ngôn ngữ hội họa trừu tượng, họa sĩ Lý Trực Sơn không ngừng tìm kiếm một lối đi mới, kiến tạo một quy tắc ngôn ngữ riêng để cơi nới định nghĩa vốn có của hình thức nghệ thuật này. Ông không coi trừu tượng là một trường phái nghệ thuật nối dài của bất kì điều gì đi trước, mà là một hướng tiếp cận văn hóa hoàn toàn khác, bắt nguồn từ những nhu cầu nguyên thủy đầy bí ẩn của con người.
Họa sĩ - nhà nghiên cứu nghệ thuật Vũ Huy Thông nhận định rằng: “Phần trừu tượng ‘bên trong ngoại hiện’ của tác phẩm nghệ thuật, theo Lý Trực Sơn là ‘nơi ánh sáng lý trí không thể rọi tới, không dành cho kiến giải khoa học, là lãnh địa tinh thần tôn giáo thường ngự trị’. Theo quan điểm nghệ thuật của ông, mục đích ‘điều khiển’ vật chất tạo ra hình ảnh mô phỏng ngoại hiện của cái đẹp là một đường mòn lạc lối, nghệ thuật tạo hình nói chung, hãy như thơ ca và âm nhạc, phải là nỗ lực ‘gieo vần, gieo âm’ trên lãnh địa thuần khiết tinh thần nhất nguyên. Mầm nghệ thuật hợp nhất thân-tâm-trí sẽ nảy nở ngay trong quá trình thực hiện tác phẩm, đối diện với nó, tùy thuộc biên độ nhạy cảm của sóng tinh thần, giao cảm của người xem có thể ở các đối cực, hoặc thờ ơ, hoặc rơi vào trạng thái xúc động ngây ngất…”.
Các bức tranh trong triển lãm "ĐẤT | EARTH" được sử dụng bằng tất cả những nguyên liệu như đất, sỏi, đá… một cách xuất sắc. Họa sĩ Lý Trực Sơn đã giải thích lý do ông quyết định giã từ chất liệu sơn mài - thứ chất liệu được cho đã làm nên tên tuổi của mình. So sánh mình với tắc kè hoa, ông chia sẻ rằng mình luôn muốn có những trải nghiệm mới trong từng chất liệu được sử dụng, có những trải nghiệm trong những không gian rộng mở để tìm kiếm những nguồn cảm hứng bất tận.
Theo ông, để vẽ ra được những bức tranh thể hiện được hồn của những vật liệu được sử dụng thì phải tìm đến thiên nhiên, rằng nếu bản thân muốn tự do, đi tìm cái mới thì phải mở rộng không gian vẽ, mở rộng không gian phát triển nghệ thuật của mình. Khép lại buổi trò chuyện, họa sĩ Lý Trực Sơn bày tỏ: “Cho đến ngày hôm nay, tôi mới tìm được một chất liệu tôi yêu thích nhất”.
Họa sĩ Lý Trực Sơn là một trong những tên tuổi gạo cội của nền mỹ thuật Việt Nam. Triển lãm "ĐẤT | EARTH" đánh dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của ông, đúc kết thành quả mười năm lao động nghệ thuật miệt mài để tìm kiếm một chất liệu ngôn ngữ mới. Với hoài bão và khát vọng kiếm tìm một ngôn ngữ nghệ thuật riêng biệt hoàn chỉnh, Lý Trực Sơn đã tiếp thu tinh thần của nghệ thuật Phương Tây, từ tư tưởng tiền Phục Hưng, ngôn ngữ nghệ thuật của Tapies, Rothko, Giacometti, Uecker đến tinh hoa của văn hóa Phương Đông, từ những họa tiết dân gian, tạo hình thời Lý-Trần đến thử nghiệm với những chất liệu tự nhiên nguyên sơ như đất, đá, cát, cây cỏ và các chất liệu tự nhiên khác. Ông cho rằng ngôn ngữ trừu tượng đã bắt nguồn từ thời nguyên thủy và mong muốn nắm bắt, lưu giữ phần nào đó vẻ bí hiểm của thời gian, không gian mà ông hiện hữu. Triển lãm "ĐẤT | EARTH" mở cửa từ ngày 29/9 đến hết ngày 17/11 tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA) với nhiều hoạt động trải nghiệm đa dạng và hấp dẫn như tọa đàm nghệ thuật, tour tham quan triển lãm, nhằm đưa nghệ thuật đến gần hơn với công chúng. |