Không phải cứ đọc là... văn hóa đọc

2014-06-15 20:34:34

(Sóng trẻ) - Không ít ý kiến gây tranh cãi về Văn hóa đọc của giới trẻ ngày nay, có người cho rằng nó ngày càng đi xuống, nhưng cũng có người bênh vực cho rằng giới trẻ họ vẫn đang đọc và đọc ngày càng nhiều hơn trước. Vậy ai đúng ai sai? Văn hóa đọc của giới trẻ Việt đang nằm ở đâu?

“Văn hóa đọc của giới trẻ ngày càng đi xuống”: Có chút nhầm lẫn!

Thời gian gần đây tại Việt Nam diễn ra nhiều sự kiện liên quan đến văn hóa đọc như “Ngày hội sách”, “Ngày đọc sách quốc gia”, Cuộc thi hùng biện về “Văn hóa đọc”, cùng rất nhiều buổi ra mắt sách, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm đọc,… Các sự kiện trên đều một phần tác động đến nhận thức đọc sách của giới trẻ, cũng góp phần đưa văn hóa đọc nhân rộng và đi sâu vào giới trẻ Việt.

Lại nữa theo nguồn của Tổng cục Thống kê thì năm 2006, trung bình mỗi người dân nước ta mua 2,73 cuốn sách. Con số 2,73 cuốn tuy không nhiều nhưng đã lớn hơn số liệu thống kê của những năm về trước.

Ngày này, việc đọc lại dễ dàng và đơn giản hơn khi Ebook ra đời, nghĩa là người đọc có thể tiếp cận thông tin trên mạng, đọc trên Ipad, đọc bằng máy đọc sách,… Lượng sách, báo nhiều kể cả về số lượng lẫn thể loại,.. lượng tiêu thụ hàng năm của các nhà xuất bản vẫn không ngừng tăng lên.

Giới trẻ vẫn đọc sách

Văn hóa đọc thực chất là đang lên chứ không phải đang xuống. Mà theo Bà Phan Thị Kim Dung – Phó GĐ Thư viện Quốc gia nhận định: “Hiện nay, mỗi năm Thư viện Quốc gia tiếp nhận 22.000 lượt sinh viên đến đọc sách nhưng chủ yếu vào mùa thi. Cách đây 10 năm trước cán bộ đến thư viện đọc sách rất đông, sinh viên chỉ chiếm một phần, nhưng ngày nay sinh viên chiếm đến 80%”. Kết luận “Văn hóa đọc sánh của giới trẻ ngày càng đi xuống” có chăng hơi oan uổng.

Vậy đâu là hạt sạn trong văn hóa đọc của giới trẻ?

Rõ ràng giới trẻ họ đọc và đọc nhiều. Họ có đa dạng sự lựa chọn để đọc, từ báo chí, từ văn học, từ thông tin chuyên ngành, sách khoa học – xã hội hàn lâm,… đến truyện tranh, tiểu thuyết,… Vậy thì vấn đề tồn tại trong văn hóa đọc của giới trẻ nằm ở đâu?

PGS.TS Văn Giá - Trưởng khoa Sáng tác và Lý luận phê bình văn học - trường Đại học Văn hóa đã chia sẻ: “Vấn đề đáng quan tâm là chất lượng đọc. Về chuyện này thì đúng là đáng báo động. Giới trẻ họ chỉ thích đọc những cái dễ dãi, dễ hiểu, dễ tiêu thụ”. Giới trẻ đọc nhiều, nhưng việc họ chọn lựa cái gì để đọc mới đáng quan tâm.

Đi dọc đường Hoàng Quốc Việt, Phạm Văn Đồng có rất nhiều các sạp, cửa hàng sách được bày bán. Nhưng theo ghi nhận từ phía các chủ hàng thì hầu như lượng sách tiêu thụ tốt nhất của họ là truyện, tiểu thuyết ngôn tình. Nài ra các loại sách chuyên ngành và các loại sách như Hạt giống tâm hồn cũng có lượng tiêu thụ khá tốt vì người mua hàng chủ yếu là sinh viên nên họ thường nhập sách theo nhu cầu. Khi nói đến sách hàn lâm khoa học, các tiểu thuyết kinh điển, lịch sử, lý luận thì họ lắc đầu ái ngại: “Có mấy cuốn như thế, nhưng để trên nóc bụi trắng cũng không ai hỏi đến”.

Đọc cái gì mới đúng là văn hóa đọc? (Ảnh: Internet)

Độc giả trẻ luôn có lựa chọn riêng của họ. Tuy nhiên đọc cái gì? Và đọc được những gì có ảnh hưởng rất lớn đến giới trẻ. Họ có thể bỏ thời gian vào đọc những thể loại truyện ngôn tình đến say mê quên mất đời thực, họ có thể đọc những thể loại giả tưởng xa vời thế giới khách quan, những lý thuyết suông chung chung không mấy tác động đến con người. Chính điều đó đã tạo nên hạt sạn trong văn hóa đọc của giới trẻ.

Để văn hóa đọc của giới trẻ ngày càng được nâng cấp

Trong cuộc thi về hùng biện với đề tài “Văn hóa đọc” thí sinh Lê Thị Khánh Linh đến từ trường Đại học Nại Thương chia sẻ trong phần thi của mình: “Quan trọng không phải bạn đã đọc được bao nhiêu, mà bạn đã đọc được những gì, đọc như thế nào và đọc để làm gì. Văn hóa đọc với tôi, là gấp cuốn sách lại và mở cuộc đời ra”.

Có thể có nhiều bạn trẻ đọc nhưng chưa định hướng được thể loại mình thích, thấy người khác đọc gì nhiều thì đọc theo, quá nuông chiều cho sở thích mà quên mất sự tồn tại của những thể loại mang tính mở mang tri thức, rèn luyện kỹ năng.

Tiếp tục nhân thêm các ngày hội sách về cả số lượng và không gian, gây tác động thay đổi nhận thức và hành vi đọc sách cho mọi người đặc biệt là giới trẻ. Không ngừng đổi mới, tái bản sách cũ, tìm kếm hệ thống, khôi phục những ấn bản cũ để tránh mai một tài nguyên, chuyển đổi sang công nghệ hóa để việc tiếp nhận thông tin và kiến thức của giới trẻ dễ dàng thuận lợi, tiết kiệm. Như giám đốc Đồng Phước Vinh công ty TNHH sách Ybook đã từng nói: “Sẽ tốn công sức, tiền bạc rất nhiều. Nhưng đó là công việc thuộc về “di sản”, không thể không làm”.

Cần có cái nhìn khách quan hơn về văn hóa đọc của giới trẻ, nó vẫn đang không ngừng được nâng cấp, giới trẻ họ đang đọc và đọc ngày càng nhiều. Tuy nhiên lựa chọn phong cách đọc cho riêng mình là quyền của người đọc nhưng phải tỉnh táo sàng lọc nó và có trách nhiệm với những gì mình đã đọc.

Lê Linh

Báo mạng điện tử K32