Nơi lưu giữ nếp nghề giữa lòng phố thị

(Sóng trẻ) - Từng đứng trước nguy cơ mai một, nghề làm giấy dó truyền thống của dân tộc nay được phục dựng trong một không gian văn hoá đặc biệt.

Làng Yên Thái (nay thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ) vốn được mệnh danh là cái nôi của nghề làm giấy dó, nổi tiếng đất Thăng Long xưa. Hơn một thập niên tồn tại, “dấu nghề” dần mai một khi các hợp tác xã làm giấy cuối cùng giải thể do thiếu nguyên liệu, không tiêu thụ được sản phẩm trên thị trường. Đó là giai đoạn những năm 2000. 

Tiếng chày xa dần trong đời sống đô thị để lại bao tiếc nuối cho người dân Hà Thành. Với mong muốn giữ gìn, phát huy giá trị tiềm lực các di sản địa phương và lan tỏa văn hóa Việt, lãnh đạo UBND phường Bưởi ký quyết định xây dựng “Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy dó” tại số 189 Trích Sài, mở ra không gian “hồi sinh” nghề thủ công truyền thống của dân tộc. 

1-5.png
Nằm trong khuôn viên Đài tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ phường Bưởi, nghề làm giấy dó được tái hiện trong không gian trưng bày tranh, ảnh và các hiện vật sống động. Khi đến tham quan, ngoài việc lắng nghe thuyết minh về nghề làm giấy dó, du khách còn được trải nghiệm quy trình làm giấy dó dưới sự hướng dẫn của các thành viên Zó Project, những người trực tiếp quản lý không gian văn hóa đặc biệt này. (Ảnh: Vân Anh)
2-5.png
Xuất hiện từ đầu Công nguyên và phát triển mạnh mẽ dưới thời Đại Việt, từ thời xa xưa, giấy dó dược dùng để chép thơ, viết thư pháp hoặc in tranh dân gian như Đông Hồ, Hàng Trống…Ngoài giấy dó đặc trưng của người Việt, không gian trưng bày đa dạng mẫu giấy của các dân tộc như: Giấy dướng người Mường, giấy Mạy Sla người Nùng… và một số loại giấy dó được biến tấu hiện đại. (Ảnh: Vân Anh)
3-3.png
Không gian tái hiện quy trình làm giấy dó của các nghệ nhân thời xưa. Những dụng cụ được trưng bày như khung vớt giấy, chậu gỗ, bàn ép… giúp người xem cảm nhận được sự công phu trong từng khâu sản xuất giấy dó. (Ảnh: Vân Anh)
4-3.png
Từ chọn vỏ, đập giã, nấu keo…các công đoạn hoàn thiện giấy dó được khắc họa qua các bức ảnh đen trắng đánh dấu chứng tích lịch sử không thể phai mờ theo năm tháng. (Ảnh: Vân Anh)
5-4.png
 Thân cây dó là nguyên liệu chính làm ra giấy dó. Theo chị Hà (Thành viên Zó Project), tương truyền rằng để làm ra giấy dó, người đàn ông trong gia đình sẽ lên rừng đốn các cây dó, lột vỏ và gánh về 5-10kg cho người phụ nữ tách lấy lớp bên ngoài, sơ chế với nước sôi đến khi lớp vỏ đạt yêu cầu. (Ảnh: Vân Anh)
6-4.png
Liềm seo - Công cụ xúc bột giấy từ bể chứa lên mành nứa, tạo ra từng tờ giấy dó ướt. Công đoạn này giúp bột giấy được dàn mỏng và nước ráo bớt, để lại một lớp bột giấy trên liềm, sau đó lớp bột này sẽ được phơi hoặc sấy khô để thành phẩm. (Ảnh: Vân Anh)
7-3.png
Bên cạnh những tư liệu tái hiện quá trình làm ra giấy dó, các hiện vật được bố trí mang đến cảm giác gần gũi và chân thực. Chính những chi tiết dung dị ấy giúp người xem hình dung rõ hơn về hành trình tạo nên tờ giấy dó, một sản phẩm chứa đựng giá trị văn hóa và tinh thần lao động bền bỉ của người Việt. (Ảnh: Vân Anh)
8-3.png
Tranh Đông Hồ làm từ giấy dó Bắc Ninh và giấy điệp.(Ảnh: Vân Anh)
9-3.png
 Trong cuốn sách “Kỹ thuật của người An Nam” (Technique du peuple Annamite, 1908–1909), Henri Oger có dành một phần để mô tả khá chi tiết quy trình làm giấy dó. Ông miêu tả nghề làm giấy dó theo hướng quan sát tại chỗ, thiên về hình ảnh hơn là lý thuyết, từng công đoạn hiện lên rất sinh động. (Ảnh: Vân Anh)
10-3.png
Sản phẩm truyền thống của làng Yên Thái là giấy bản và giấy dó. Trong đó, giấy bản thường viết chữ nho bằng bút lông hoặc mực tàu, phục vụ mục đích in sách. Giấy dó dày hơn giấy bản để in tranh dân gian. (Ảnh: Vân Anh)
11-3.png
Ngoài trưng bày tư liệu, không gian bày bán một số đồ lưu niệm ứng dụng từ giấy dó. Các sản phẩm được thiết kế tỉ mỉ, mẫu mã đa dạng từ giấy viết, sổ tay, lịch, quạt giấy… (Ảnh: Vân Anh)
12-2.png
Khi giấy dó “lồng ghép” vào đời sống hiện đại, truyền thống không còn là ký ức xa xôi mà trở thành hơi thở ngay trong hiện tại. Những vật phẩm tưởng chừng nhỏ bé ấy trở thành nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại, để hồn xưa vẫn ngân lên giữa nhịp sống mới. Trong từng trang giấy, ta thấy quê hương vẫn luôn hiện hữu, bền bỉ, mộc mạc mà sâu sắc. (Ảnh: Vân Anh)

 

Cùng chuyên mục

Đừng bỏ lỡ
1200 chỗ ở miễn phí được Đại học Bách Khoa bố trí cho người dân nhân dịp Quốc Khánh 2/9 

1200 chỗ ở miễn phí được Đại học Bách Khoa bố trí cho người dân nhân dịp Quốc Khánh 2/9 

Tin nổi bật1 tháng trước

(Sóng trẻ) - Từ ngày 30/8/ đến hết 3/9, Đại học Bách Khoa Hà Nội bố trí 1200 chỗ ở miễn phí phục vụ người dân từ nhiều nơi đến Thủ Đô để tham dự Lễ diễu binh, diễu hành mừng 80 năm ngày Quốc Khánh 2/9. 

Người dân háo hức tham gia Triển lãm “80 năm rạng rỡ non sông - Con đường Độc lập” 

Người dân háo hức tham gia Triển lãm “80 năm rạng rỡ non sông - Con đường Độc lập” 

Tin nổi bật1 tháng trước

(Sóng trẻ) - Sáng ngày 31/8, tại trụ sở Báo Nhân Dân (71 Hàng Trống, Hà Nội), đông đảo người dân xếp hàng dài để nhận ấn phẩm đặc biệt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Không gian trải nghiệm của VTV thu hút đông đảo khách tham quan

Không gian trải nghiệm của VTV thu hút đông đảo khách tham quan

Tin nổi bật2 tháng trước

(Sóng trẻ) - Ngày 29/8, tại Triển lãm Thành tựu đất nước, khách tham quan triển lãm được tìm hiểu về kênh truyền hình mới sắp lên sóng - Vietnam Today và trải nghiệm các công nghệ truyền hình hiện đại.

XEM THÊM TIN

SỰ KIỆN NỔI BẬT

TIN ẢNH

XEM NHIỀU NHẤT

TIN NỔI BẬT

DIỄN ĐÀN