Chuyển từ nội thành chật chội ra ven đô rộng rãi: Xu hướng sống mới của người Hà Nội

(Sóng Trẻ) - Những năm gần đây, câu chuyện "rời phố về quê" không còn là hiện tượng lẻ tẻ mà đã trở thành một xu hướng đáng chú ý trong đời sống đô thị Hà Nội. Khi không gian nội đô ngày càng chật chội, giá nhà đất tăng vọt và áp lực cuộc sống khiến nhiều người ngột ngạt, không ít gia đình đã chọn di chuyển ra ngoại thành hoặc về quê sinh sống.

Từ ngõ nhỏ nội đô đến khoảng sân ngoại thành

Sau hơn hai mươi năm sinh sống trong con ngõ nhỏ ở phường Lĩnh Nam (Hoàng Mai), gia đình anh Thanh Tuấn (47 tuổi) quyết định rời nội đô, chuyển về Thường Tín, nơi cách trung tâm Hà Nội hơn 20km. Ngôi nhà cũ của anh nằm trong một con ngõ nhỏ, các căn nhà san sát nhau, khiến không gian luôn có cảm giác chật chội. Anh chia sẻ, mở cửa ra là tường nhà hàng xóm, ánh sáng tự nhiên cũng khó lọt vào trong nhà.

Chuyển về vùng ven, anh Tuấn nói như được “thở lại”. Căn nhà mới có sân, có vườn nhỏ để trồng rau; buổi chiều gió mát, con trẻ chạy quanh sân, hàng xóm sang chuyện trò. "Trước kia đi làm về chỉ muốn đóng cửa trong nhà, giờ thì thấy mình thực sự sống ", anh chia sẻ.

Nhìn từ bên ngoài, ngôi nhà mới ở Thường Tín rộng rãi và thoáng đãng, đối lập hoàn toàn với hình ảnh con ngõ chật hẹp nơi nội đô cũ. Nhưng sâu hơn những bức tường và mảnh vườn, đó còn là sự thay đổi trong quan niệm về "sống tốt" của người Hà Nội hôm nay: ít ồn ào hơn, nhưng nhiều không khí và sự kết nối hơn.

"Chúng tôi mất khoảng 40 phút đi làm mỗi ngày, nhưng đổi lại, cả gia đình có không gian riêng, có cảm giác bình yên. Nhưng điều quan trọng hơn là: đây không đơn thuần là chuyển chỗ ở, mà là chuyển đổi cách sống và làm việc".

Cùng chung quan điểm, ông Lê Quang Thuấn (56 tuổi, sống tại Phú Diễn), người đang có dự định ra ngoại thành sinh sống, chia sẻ: "Thành phố giờ quá nhanh và ngột ngạt. Tôi muốn sống ở nơi có cánh đồng, con sông, không khí thoáng đãng để phù hợp với tuổi tác". Theo ông, ở tuổi trung niên, việc rời phố không còn là chuyện theo trào lưu mà là nhu cầu thực tế để đảm bảo sức khỏe và sự thư thái.

Áp lực đô thị và làn sóng “ra ngoại thành”

Ông Vũ Trọng Thủy - cán bộ Phòng Tư pháp phường Dương Nội (Hà Nội) cho biết, xu hướng chuyển ra ngoại thành xuất phát từ nhiều nguyên nhân xã hội: "Trước hết là do môi trường nội đô ô nhiễm, đường xá chật hẹp và chi phí sinh hoạt cao. Ngoài ra, khi hạ tầng vùng ven được đầu tư tốt hơn, việc di chuyển giữa trung tâm và ngoại thành trở nên thuận tiện, khiến nhiều người sẵn sàng rời nội thành để có không gian sống dễ chịu hơn".

Ông Thủy cũng nhấn mạnh, làn sóng này giúp giãn mật độ dân số, giảm áp lực giao thông và ô nhiễm cho khu vực trung tâm, đồng thời thúc đẩy phát triển đồng đều hơn giữa các khu vực đô thị và ven đô, điều mà quy hoạch thủ đô trong giai đoạn tới đang hướng tới.

Theo báo cáo của Savills Vietnam, tỷ lệ đô thị hóa của Hà Nội được dự báo đạt khoảng 70% vào năm 2030, tăng mạnh từ mức 49% hiện tại. Dữ liệu cho thấy Hà Nội đang chịu sức ép lớn về dân số và không gian sống. 

Chính vì vậy, các vùng ven như Thường Tín, Đông Anh, Hoài Đức… đang được quy hoạch phát triển đồng bộ hơn và trở thành lựa chọn thực tế cho những người vừa muốn không gian sống tốt hơn, vừa cần làm việc linh hoạt mở xưởng nhỏ, làm việc từ xa, hoặc kinh doanh tại nhà. Nhớ đó mà những huyện này đang chứng kiến tốc độ xây dựng dân cư mới tăng nhanh, đặc biệt là các khu nhà ở liền kề hoặc nhà vườn kết hợp làm việc từ xa. Nhiều người vẫn làm việc tại nội đô nhưng chọn "ở quê, làm phố" - một mô hình sống linh hoạt của người thành thị hiện đại.

Dù còn những hạn chế như dịch vụ công chưa đồng đều hay thời gian di chuyển dài, nhưng với nhiều người, "rời phố" không phải là rời bỏ thành phố, mà là một cách sống khác, nơi họ có thể kết nối với thiên nhiên và cộng đồng trong khi vẫn duy trì công việc và nhịp sống hiện đại.

Xu hướng sống mới đổi tiện nghi lấy bình yên 

Việc chuyển ra vùng ven giúp nhiều gia đình đạt được cân bằng giữa công việc và đời sống riêng: thay vì sống chen chúc trong các ngõ nhỏ nội thành, họ có khoảng sân rợp cây, chăm sóc vườn, bố trí nơi làm việc tại gia, đồng thời vẫn duy trì công việc hoặc kinh doanh.

Tuy nhiên, mô hình sống "ra vùng ven" cũng đặt ra những thách thức rõ rệt. Thời gian di chuyển đến trung tâm đôi khi kéo dài, các tiện ích như y tế, giáo dục, dịch vụ công vẫn chưa đồng đều. Nếu hạ tầng giao thông, điện, nước, internet chưa hoàn thiện, những thuận lợi về không gian có thể bị giảm giá trị. Chính vì vậy, việc đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất và hạ tầng vùng ven trở nên cấp thiết, vừa giúp người dân dễ dàng kết nối với trung tâm, vừa duy trì chất lượng sống tại nơi ở mới.

Xu hướng này cũng cho thấy sự thay đổi trong cách người Hà Nội định nghĩa "chất lượng sống": không chỉ gần trung tâm mà là "ở nơi mình cảm thấy tốt hơn", nhiều không khí, nhiều không gian, đồng thời vẫn đảm bảo cơ hội phát triển cho gia đình và công việc.

Người Hà Nội rời phố về quê không phải để rời bỏ phồn hoa, mà để tìm lại bình yên giữa nhịp sống gấp gáp. Khi những giá trị sống đang dần thay đổi, hành trình “rời phố” ấy có lẽ không chỉ là xu hướng nhất thời, mà là một sự điều chỉnh tự nhiên của đô thị, hướng đến cân bằng, bền vững hơn.