Dự án mương Kẻ Khế "đắp chiếu", trở thành điểm đen ô nhiễm tại Thủ đô

(Sóng trẻ) - Dự án cống hóa mương Kẻ Khế trên địa bàn 2 phường Đội Cấn - Kim Mã (cũ), nay là phường Ngọc Hà được phê duyệt từ năm 2008 nhưng đến nay vẫn trong tình trạng “án binh bất động”, tạo cơ hội để phát sinh rác thải, ô nhiễm môi trường.

Người dân “oằn mình” sống cùng kênh mương ô nhiễm 

Việc thi công dự án cống hóa tuyến mương theo kiểu “cầm chừng” khiến cuộc sống của nhiều hộ dân bị xáo trộn, đời sống sinh hoạt gặp nhiều khó khăn, đặc biệt ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân. Theo ghi nhận của phóng viên, đoạn từ phố Vạn Bảo đến phố Vạn Phúc (phường Ngọc Hà) là điểm tập kết tự phát của nhiều loại rác thải như: túi ni lông, đồ dùng cũ, quần áo hỏng, vật liệu xây dựng,... Dòng nước đen kịt, bốc mùi hôi thối nồng nặc. 

Vào những ngày nắng nóng, khu vực xung quanh mương Kẻ Khế thường xuyên bốc lên mùi hôi tanh nồng nặc từ hệ thống cống rãnh. Người dân buộc phải tạm thời đối phó bằng cách đeo khẩu trang ngay cả khi ở trong nhà. “Vào mùa sốt xuất huyết, khu này chẳng khác nào ổ dịch, mà nhà có con nhỏ, tôi lo ngay ngáy”, chị Phạm Như Quỳnh (người bán hàng online, 37 tuổi) bức xúc nói. 

Cùng chung nỗi niềm, ông Hoàng Đắc Lợi (tài xế công nghệ, 56 tuổi) lắc đầu ngao ngán: “Trước kia, mương Kẻ Khế khiến nước giếng khoan ô nhiễm nặng, nay dùng nước máy nên người dân đã bớt lo, nhưng nỗi bất an về môi trường vẫn còn đó. Những hôm trở trời hay thời tiết oi bức, mùi hôi bốc lên nồng nặc. Thậm chí, nhiều hộ dân phải đóng kín cửa dù trời nắng nóng để tránh mùi xú uế tràn vào”. 

Không chỉ đối mặt với nguy cơ dịch bệnh từ mùi hôi, ruồi muỗi và tình trạng ngập úng mỗi khi mưa lớn do rác thải ứ đọng dưới lòng mương, người dân còn khốn khổ vì các điểm tập kết rác tự phát mọc lên quanh khu vực sinh sống. Những “núi rác” này như đang từng ngày bức tử môi trường sống của họ.

Ủy ban Nhân dân phường Ngọc Hà đã nhiều lần bố trí các biển tuyên truyền hay biển cảnh báo như “Cấm xả rác bừa bãi. Khu vực có camera giám sát. Vi phạm phạt tiền đến 2.000.000 đồng”. Tuy nhiên, tình trạng xả rác bừa bãi vẫn diễn ra thường xuyên và công khai. 

Thậm chí, rác thải còn bủa vây ngay trước cổng trường Tiểu học Vạn Phúc (phường Ngọc Hà), làm mất mỹ quan khu vực trước cổng trường. Dù đã được quây tôn nhằm che chắn phần nào cảnh tượng nhếch nhác, biện pháp này chỉ mang tính chất tạm thời và không giải quyết triệt để vấn đề. Đáng lo ngại hơn, mùi hôi thối vẫn len lỏi vào sân trường và bên trong lớp học, ảnh hưởng đến sinh hoạt học tập của học sinh.

Có con theo học tại trường Tiểu học Vạn Phúc, chị Thiên Hương chia sẻ: “Rác thải, ruồi muỗi làm ảnh hưởng đến các phòng học, có tác động không tốt đến sức khoẻ của cả thầy và trò, nhất là trong vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiều cháu than khó thở, nôn nao khiến phụ huynh chúng tôi rất lo con em bị ảnh hưởng lâu dài”.

Khắc khoải chờ đợi sự hồi sinh

Dự án cống hóa mương Kẻ Khế được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt từ năm 2008, với tổng mức đầu tư ban đầu 205 tỷ đồng. Tuyến mương dài khoảng 1,7 km, đi qua địa bàn hai phường Kim Mã và Đội Cấn, được định hướng cống hóa nhằm xử lý ô nhiễm môi trường kết hợp mở tuyến đường giao thông kết nối khu vực.

Tuy nhiên, sau gần 17 năm triển khai, nhiều hạng mục vẫn chưa hoàn thành; riêng khoảng 750 mét chạy qua khu dân cư vẫn còn lộ thiên, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân chậm tiến độ được cho là do công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc, một số hộ dân chưa nhận tiền đền bù, trong khi chỉ giới đường đỏ liên tục điều chỉnh khiến việc thi công bị chia cắt.

“Dự án này chắc phải chờ 20 năm nữa…”, ông Tạ Văn Tường - người dân sinh sống gần khu vực mương Kẻ Khế, trầm ngâm chia sẻ khi được hỏi về tiến độ cống hoá ở đây. Theo hồi tưởng của ông, ngày trước, mỗi độ mưa xuống, dân các làng Ngọc Hà, Vạn Phúc và Kim Mã chẳng mấy khi lo cảnh ngập úng bởi có con mương này làm nhiệm vụ tiêu thoát nước.

Mương bắt nguồn từ hồ Kẻ Khế, vốn nằm giữa ranh giới hai làng Ngọc Hà và Vạn Phúc, xuôi về sông Tô Lịch. Nhưng theo thời gian, hồ bị san lấp, những dãy nhà cao tầng sừng sững, những con phố chật chội người xe cứ thế “mọc lên”. Kéo theo đó là tình trạng lấn chiếm đất làm nơi đổ rác, phế thải.

Từng được kỳ vọng sẽ được cống hoá, biến đổi thành một tuyến hạ tầng xanh, sạch và văn minh, nhưng giờ đây dòng mương Kẻ Khế lại gánh một lượng nước thải sinh hoạt, liên tục trở nên “ác mộng” của nhiều hộ dân cư sống gần đó. Nếu không xử lý triệt để "mạch máu đen" này thì người dân ở đôi bờ sẽ còn phải chịu đựng cảnh sống chung với dòng nước bẩn thêm nhiều thập kỷ nữa. Giấc mơ trả lại dòng nước trong xanh quá đỗi xa vời.