Du học nghề - cơ hội xen lẫn thách thức cho người trẻ

(Sóng trẻ) - Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, du học nghề trở thành xu hướng được nhiều bạn trẻ lựa chọn với nhiều cơ làm việc rộng mở, bằng cấp có giá trị quốc tế mà không tốn quá nhiều chi phí.

 Xu hướng học nghề tại nước ngoài “lên ngôi” 

Trước cơn sốt tuyển sinh năm 2024, bên cạnh những học sinh đang loay hoay xem xét các nguyện vọng xét tuyển đại học thì có không ít trường hợp học sinh mong hoàn thành tốt nghiệp để làm hồ sơ du học nghề. Thị trường được những người lao động Việt Nam lựa chọn du học nghề là các quốc gia có nền kinh tế phát triển như: Đức, Úc, Canada,…

Trên các trang mạng xã hội, không khó để bắt gặp rất nhiều các hội nhóm về du học nghề ra đời với hàng trăm nghìn người tham gia. Đa số các bài viết trên các hội nhóm này đều bày tỏ ý định du học nghề và cần tìm nơi uy tín để làm hồ sơ và học ngoại ngữ. 

Sinh ra tại một vùng quê ven biển Hà Tĩnh, bố mẹ đều làm nông nên ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường, bạn Nguyễn Thị Na Giang (18 tuổi) đã quyết định sẽ đi du học nghề. Được biết, Giang là con gái đầu, phía sau còn 2 người em đang học phổ thông. Mặc dù học lực khá nhưng Giang đã xác định sẽ đi du học nghề vì chị gái và nhiều người ở quê cũng đi xuất khẩu lao động. Bản thân Giang hiện tại cũng đang học tiếng anh để lấy chứng chỉ đáp ứng điều kiện làm hồ sơ du học. 

“Theo mình tìm hiểu thì du học ở Úc sẽ được đào tạo chuyên sâu và được hưởng các chế độ bảo hiểm đầy đủ, được chi trả học phí và có tiền lương khá ổn định. Khả năng học tập của mình chỉ ở mức khá nên việc lựa chọn học đại học tại Việt Nam sẽ khá khó khăn. Mình muốn đi làm và định cư ở nước ngoài để có tiền phụ giúp gia đình và lo cho tương lai sau này", Giang chia sẻ thêm. 

Không chỉ có nước Úc, sang Đức du học nghề cũng đang được nhiều học sinh và phụ huynh quan tâm. Bà Nguyễn Thị Thơm (49 tuổi, Nghệ An) cho biết con trai sau khi tốt nghiệp THPT không lựa chọn học đại học tại Việt Nam mà gia đình cho cháu tập trung học ngoại ngữ để đáp ứng đủ điều kiện du học nghề.  

Một trong những nguyên nhân khiến xu hướng này ngày càng tăng bởi nhiều người lo sợ không kiếm được việc làm sau khi tốt nghiệp đại học tại Việt Nam. Một số bạn trẻ khác lại lo ngại trước chi phí và thời gian bỏ ra quá lớn để học đại học tại Việt Nam. 

“Gia đình từng có ý định cho cháu học tại Việt Nam nhưng sau khi tìm hiểu, tôi thấy học đại học tại Việt Nam mất rất nhiều thời gian, tốn kém về chi phí. Ngoài ra tôi thấy rất nhiều các bạn trẻ sau tốt nghiệp đại học trong thời gian chờ việc đã lựa chọn làm các công việc không có bất cứ liên quan gì đến ngành học như shipper, chạy Grab…”, bà Thơm nói. 

Nói về xu hướng du học nghề hiện nay, chị Nguyễn Thị Thắm (Giám đốc Trung tâm tư vấn và định cư PSE Education, Đà Nẵng) chia sẻ: "Mặc dù du học nghề đã được nhiều người trẻ Việt Nam biết đến từ lâu nhưng chỉ mới hai năm trở lại đây chương trình này thực sự tạo nên cơn sốt cho thị trường du học. Chính vì thế chính phủ các nước kêu gọi sinh viên các nước khác đến học tập, làm việc bằng những chính sách ưu đãi theo con đường du học nghề”. 

Có rất nhiều lý do khiến nhiều học sinh và phụ huynh quyết định lựa chọn học nghề tại nước ngoài thay vì ở Việt Nam có thể kể đến như là hệ thống giáo dục cởi mở, miễn học phí, có nhiều cơ hội sau khi tốt nghiệp,… Chính vì vậy, rẽ hướng sang du học nghề là lựa chọn của rất nhiều bạn trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Cơ hội và thách thức 

Có thể thấy, học nghề tại nước ngoài mở ra nhiều cơ hội mới cho các bạn trẻ. Chị Thắm cho biết sau khi đáp ứng được những điều kiện cần, các du học sinh sẽ được học chương trình vừa học vừa làm một cách bài bản tại các trường nghề uy tín trên thế giới. Đặc biệt, du học sinh sẽ có thu nhập khá cao và ổn định trong khi vừa đi học vừa đi làm.

Tháng 1/2024, chị Nguyễn Thị Phương (26 tuổi, Quảng Bình) tốt nghiệp ngành nấu ăn sau 3 năm học nghề tại Hàn Quốc. Chị cho biết sau khi tốt nghiệp, mức lương nhận được trong quá trình vừa học vừa làm khá cao, du học sinh có thể chi trả cho cuộc sống, thậm chí còn dư dả nếu chi tiêu hợp lý. Ra trường, Phương được nhận vào một nhà hàng với mức lương cao và ổn định.

Bên cạnh đó, cơ hội việc làm rộng mở, không tốn quá nhiều chi phí du học, thậm chí có thể định cư cũng là một trong những thuận lợi để bạn trẻ lựa chọn du học nghề. Anh Nguyễn Văn Hường (Giám đốc trung tâm du học Victoria, Hà Nội) cho biết: “Chương trình học tại các ngôi trường này giúp cho học viên có thể áp dụng lý thuyết vào các buổi thực hành. Chính vì thế khi tốt nghiệp, các bạn trẻ có thể thích ứng với thị trường lao động và không lo thất nghiệp. Đặc biệt, nếu làm tốt nhiều bạn trẻ sẽ có mức thu nhập cao và cơ hội định cư tại các quốc gia lớn”.

Ngoài ra, anh Hường cho biết bằng cấp có giá trị quốc tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều bạn trẻ ngay sau khi tốt nghiệp. “Tấm bằng nghề tại các quốc gia như Đức, Úc, Canada chính là tấm vé chứng minh khả thi năng của người học. Những tấm bằng nghề này được công nhận trên toàn thế giới nên cho dù đi bất cứ đâu, học viên cũng có thể được chấp nhận và có tương lai rộng mở”.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, du học nghề đang đối mặt với nhiều thách thức với các bạn trẻ. Dù được nhiều chuyên gia đánh giá về chuyên môn và sự chăm chỉ nhưng đa số các bạn trẻ Việt Nam lại gặp khó khăn với ngôn ngữ của đất nước đang theo học. Điều này dẫn đến nhiều hạn chế về cơ hội việc làm của du học sinh Việt Nam so với các nước khác.

Hiện làm điều dưỡng tại Đức, chị Nguyễn Thị Thúy (25 tuổi, Nghệ An) chia sẻ: “Để có thể du học nghề và có cơ hội việc làm tốt tại Úc, người học cần thông thạo tiếng Anh. Chị đã gặp khá nhiều trường hợp các bạn học tại đây nhưng không thể theo kịp vì không thể hiểu được giáo viên đang dạy gì. Thậm chí có nhiều bạn không thể kiếm được việc vì không thể giao tiếp với khách hàng bằng tiếng Anh”.

Mặt khác, xu hướng du học nghề “lên ngôi” cũng đồng nghĩa với việc các dịch vụ tư vấn du học nghề ra đời. “Để có thể mang lại lợi nhuận cao nên các trung tâm thường đánh vào tâm lý của người trẻ và phụ huynh mong muốn được ra nước ngoài làm việc với thu nhập cao nên sử dụng các lời quảng cáo “có cánh”, không đúng với sự thật. Ngoài khoảng cách về văn hóa, ngôn ngữ thì chi phí sinh hoạt đắt đỏ tại các quốc gia này cũng khiến nhiều du học sinh “vỡ mộng”, chị Thắm cho biết. 

Ngoài ra lấy lý do nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ cho học viên, các trung tâm đặc ra hàng loạt chi phí như chi phí học tiếng, hồ sơ,…có thể lên tới hàng trăm triệu. Chị Nguyễn Khánh Huyền (28 tuổi, Hà Tĩnh) cho biết: “Mình từng làm hồ sơ tại một trung tâm với chi phí 550 triệu chưa kể những khoản nhỏ. Sau khi đến Đức và có tìm hiểu thì mình mới biết có sự chênh lệch khá lớn so với việc bản thân tự hoàn thành hồ sơ”.

“Đối với những bạn đang có ý định du học nghề cần phải chuẩn bị về trình độ kiến thức, tìm hiểu kỹ để lựa chọn được trung tâm tư vấn du học nghề uy tín, phù hợp với khả năng tài chính. Đồng thời mỗi người cần nỗ lực học ngôn ngữ của đất nước mình chọn du học và sẵn sàng đối mặt với những vất vả”, anh Hường đúc kết.