Nữ kiện tướng và nỗ lực phổ cập cờ vua tới cộng đồng

2013-12-19 18:32:42

(Sóng trẻ) - Là một nữ kiện tướng đa tài của làng cờ vua Việt Nam, Lương Nhật Linh nhận thức rất rõ những lợi ích về năng lực tư duy mà cờ vua đem lại. Hiện nay, cô đang nỗ lực truyền lửa niềm đam mê cờ vua tới cộng đồng, đặc biệt là trẻ em, nhằm góp phần hoàn thiện nền tảng giáo dục để thế hệ tương lai có thể phát triển một cách toàn diện hơn.

Có thể nhận thấy, trẻ em ngày nay vì áp lực học hành, thi cử nên không có điều kiện tham gia các hoạt động rèn luyện, vui chơi giải trí lành mạnh, nhằm rèn giũa những phẩm chất, kỹ năng cơ bản trong cuộc sống. Điều này là một trong những lý do dẫn đến một bộ phận trẻ em hư hỏng. Mặt khác, do hạn chế về không gian chơi nên nhiều trẻ em ở cả thành thị lẫn nông thôn thường chơi ở những nơi có nhiều nguy hiểm rình rập (đường xá, cầu, sông, suối, hồ...). Một số khác lại đắm chìm vào các trò chơi game online hay các thiết bị điện tử tân tiến như: Smartphone, Ipad... khiến ảnh hưởng đến sức khỏe, thị giác.

Nhận thức được rất rõ thực tế này, Nhật Linh, nữ kiện tướng của Liên đoàn cờ vua thế giới (WFM), đã ấp ủ ý tưởng “phổ cập cờ vua tới trẻ em”, mở rộng hơn nữa là cả cộng đồng nhằm tận dụng những ưu thế mà cờ vua mang lại, biến đây thực sự vừa là trò chơi đáp ứng được nhu cầu vui chơi giải trí của các em, vừa trang bị cho con trẻ những phẩm chất và kỹ năng cần thiết.

Với bản lĩnh và tư duy quyết đoán trong những năm tháng luyện cờ, ngay sau khi tốt nghiệp Cử nhân báo chí năm 2010, cô gái trẻ này đã chuyển hướng sang kinh doanh và đi một nước cờ mang tính quyết định: Mở trường dạy cờ cho các em nhỏ mang tên “CLB Học cờ cùng kiện tướng” (HCCKT).

Sau 4 năm đi vào hoạt động, trường cờ của Nhật Linh đã ươm mầm hàng nghìn tài năng cờ vua nhí Việt Nam. Hiện nay, Nhật Linh với tư cách là giám đốc thương hiệu của HCCKT đang cùng các cộng sự của mình thực hiện một dự án táo bạo hơn nữa, đó là: Phổ cập cờ vua cộng đồng.

Cùng gặp gỡ và trò chuyện với kiện tướng FIDE Lương Nhật Linh để tìm hiểu về dự án đặc biệt này.

Chân dung Lương Nhật Linh

Chào Linh, cờ vua từ trước đến nay vốn được xem là một môn thể thao trí tuệ, được một số trường học tổ chức giảng dạy dưới dạng hình thức lớp học nại khóa. Từ đâu bạn lại nhen nhóm ý tưởng về dự án phổ cập cờ vua cộng đồng?

LNL: Đây là ước mơ được ấp ủ suốt 4 năm qua của Học Cờ Cùng Kiện Tướng ngay từ ngày đầu thành lập. Nhưng bạn biết đấy, một cây làm chẳng nên non, đến nay sau 4 năm chuẩn bị về giáo án – giáo trình và chương trình “Huấn luyện nhà huấn luyện viên cờ vua”, mọi thứ cũng đã ổn rồi cho nên Học Cờ Cùng Kiện Tướng quyết định đi thêm một bước nữa nhằm thực hiện sứ mệnh đưa cờ vua đến với mọi nhà của mình, đó là: Kêu gọi mọi người cùng chung tay hành động để tất cả trẻ em đều được học chơi cờ.

Vậy theo bạn, mục đích lớn nhất của dự án “Phổ cập cờ vua cộng đồng” là gì? Và trẻ em sẽ thu nhận được những kỹ năng gì trong quá trình học và chơi cờ?

LNL: Mục đích lớn nhất của mình khi thực hiện dự án này là làm cho thật nhiều người biết đến lợi ích của cờ vua, nhờ đó hình thành tinh thần tự giác và sớm đưa được cờ Vua vào phổ cập tại tất cả các trường.

Các nhà khoa học đã chứng minh, cờ vua giúp trẻ tăng cường khả năng giải quyết vấn đề, giúp trẻ rèn bản lĩnh, ý chí, sự kiên trì, cải thiện khả năng đọc, viết, tư duy logic, tư duy phản biện và sự tập trung.

Theo các báo cáo nghiên cứu uy tín, những học sinh chơi cờ Vua đạt điểm thi cao hơn 17.3% so với các bạn không chơi cờ, trong khi các chương trình kỹ năng khác chỉ mang lại điểm số cao hơn học sinh không học 4.6%. Nài ra, cờ Vua cũng giúp cho các bé trai giảm thiểu được các tệ nạn và các vấn đề về bạo lực học đường. Hiện nay, hơn 40 quốc gia trên thế giới, trong đó có Mỹ, Anh, Brazil, Nga, Trung Quốc, Ý... đã đưa cờ vua vào chương trình giáo dục chuẩn quốc gia.

Lương Nhật Linh và các huấn luyện viên HCCKT tại giải cờ Vua nhanh nghiệp dư Cúp siêu nhí Hà Nội mở rộng lần II năm 2012 cùng các khách mời từ Liên Đoàn Cờ Việt Nam

Có một thực tế đó là, trẻ em ngày nay đang chịu áp lực rất nhiều từ công việc học tập cũng như thiếu nhiều hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh nhằm rèn luyện những phẩm chất cơ bản về trí tuệ, thể chất, đạo đức. Và cờ vua được minh chứng phần nào có thể đáp ứng được những yếu tố đó dù ít hay nhiều. Vấn đề đặt ra là dự án của bạn sẽ thực hiện những hành động cụ thể nào để mang những lợi ích này tới trẻ em?

LNL: Mong ước của Linh nói riêng cũng như Học cờ cùng kiện tướng (HCCKT) nói chung đó là đưa được cờ vua đến mọi nhà – mọi người đặc biệt là tất cả trẻ em Việt Nam. Nhưng để có người học thì phải có người dạy, HCCKT chưa thể dạy cờ cho tất cả mọi người nhưng có thể đóng góp 1 phần công sức nhỏ bé của mình vào công cuộc này, đó là đào tạo ra các nhà huấn luyện viên cờ Vua (bằng chương trình Huấn luyện nhà huấn luyện viên cờ vua).

Hiện tại, HCCKT sẵn lòng đào tạo miễn phí 100% cho tất cả những người có nhu cầu muốn học cờ (dù là giáo viên các trường hay các vị phụ huynh) và chia sẻ tài liệu giảng dạy. Thêm nữa, thời gian vừa rồi nhờ sự hỗ trợ từ Liên Đoàn Cờ Việt Nam, HCCKT cũng đã tổ chức tour giải cờ Vua tại các trường tiểu học ở Hà Nội và hiện nay vẫn đang tổ chức và phát giải thưởng miễn phí 100% cho tất cả các trường (đến nay đã được gần 20 trường) tạo thêm một sân chơi nữa cho các con và cũng là động lực để thúc đẩy phong trào học cờ tại các trường mầm non và tiểu học.

Và 1 trong những hành động cụ thể nhất đó là…tất cả các thành viên của Học cờ cùng kiện tướng đang nỗ lực hết mình mỗi ngày bên cạnh việc dạy và học để truyền đi thông điệp “Hãy chung tay để tất cả trẻ em đều được học cờ vua”…Hy vọng sẽ có thật nhiều cánh tay sẽ cùng chung sức với Học cờ cùng kiện tướng trong sự nghiệp giáo dục này.

Cờ vua được chứng minh giúp trẻ thông minh hơn

Nhắc đến cờ vua, nài những lợi ích không thể phủ nhận, nhiều người vẫn cho rằng đây đơn thuần là một bộ môn nại khóa bổ ích, việc chính thức đưa cờ vua vào trong trường học dường như chưa được quan tâm đúng mức. Bạn đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Có một câu chuyện rất hay thế này: Đó là sau khi tiến sỹ Ferguson công bố báo cáo nghiên cứu về lợi ích của cờ vua với giáo dục của mình thì hàng loạt các trường trên khắp nước Mỹ và trên Thế giới đã nhanh chóng thiết kế chương trình giảng dạy cờ vua và đưa vào trường học. Tất cả các trường hàng đầu của Mỹ đều phải nhận thức rất rõ một điều rằng “Cờ vua giúp trẻ thông minh hơn” và đây cũng chính là khẩu hiệu của Liên đoàn cờ vua Mỹ.

Tại Việt Nam, từ những năm 1982, HLV – Thầy giáo Nguyễn Phước Hạnh sau một thời gian nghiên cứu, nhận thấy cờ vua phù hợp với sự phát triển trí tuệ của trẻ em, thầy đã kiến nghị với ban giám hiệu Trường cấp I Lam Sơn thử nghiệm đưa môn cờ vua vào các tiết học cờ nại khóa; năm 2011 – 2012, TP. HCM cũng đã thực hiện thí điểm việc đưa cờ Vua vào trường học ở 20 trường tiểu học ngay trong năm học này.

Nhưng có một thực tế vô cùng khó khăn không ai có thể phủ nhận đó chính là việc: Thiếu giáo viên dạy cờ. Và cá nhân mình nghĩ rằng, đó là một trong những lý do vì sao cờ vua Việt Nam vẫn chưa thể chạm đến ngóc ngách mọi lớp học của các em nhỏ. Cộng thêm với việc có quá ít các bài nghiên cứu được dịch và truyền tải đến cho nên phụ huynh đơn giản chỉ biết rằng nó tốt. Nhưng có lẽ tốt như thế nào thì không phải ai cũng nắm rõ được. Trước thực trạng này, đội ngũ nhân viên HCCKT đã miệt mài biên dịch, biên soạn rất nhiều các bài viết, bài dịch về lợi ích của cờ vua với trẻ em, lợi ích của cờ vua với giáo dục trên mạng internet trong suốt 4 năm qua.

Khung cảnh một cuộc thi do HCCKT tổ chức – Khi bố mẹ thử sức đấu trí với chính con trẻ

Vậy bạn đã tiên liệu được những khó khăn gì trong quá trình chạy dự án này và cho đến nay dự án đang trong giai đoạn nào? Những hiệu ứng và phản hồi bước đầu của công chúng về dự án ra sao?

LNL: Việc thay đổi suy nghĩ của mọi người để nâng cao nhận thức về vấn đề này quả là một việc không dễ chút nào. Dự án mới chỉ đang trong giai đoạn khởi đầu, mọi thứ còn ở phía trước nhưng có lẽ cũng có nhiều may mắn. Tuy mới bắt đầu nhưng phản hồi của công chúng khá tốt, đặc biệt là những người làm trong ngành giáo dục, các thầy cô đã có nhiều năm nghiên cứu về giáo dục và các lợi ích mang lại đều rất ủng hộ. Mình nghĩ rằng một việc tốt cho cộng đồng và hợp với lòng người thì sẽ tiếp thêm động lực khiến mình cố gắng hoàn thiện dự án.

Với sứ mệnh mang lợi ích thiết thực của cờ vua vào giáo dục nhằm tạo nên những nền tảng phát triển cho trẻ em một cách tốt nhất, “Học cờ cùng kiện tướng” đang dần từng bước hiện thực hóa dự án cộng đồng này. Có khi nào bạn cảm thấy mình khá mạo hiểm và quá sức khi theo đuổi nó hay không?

Câu hỏi của bạn rất hay! Nhưng mình không nghĩ rằng, bất cứ ai khi làm những công việc cho cộng đồng lại tính toán rằng mình sẽ thắng hay thua. Câu hỏi duy nhất được đặt ra ở đây là: Mình có làm hay không làm? Và rất đơn giản, nếu đã biết đấy là việc mình phải làm…thì mình nên làm ngay. Đây không phải việc của một ngày, cũng không phải việc mình mình có thể làm được. Nếu đã như vậy thì chúng ta nên sớm bắt đầu! Và có một cái hay khi làm cho cộng đồng đó là không có khái niệm thất bại, chỉ là chúng ta đã làm được nhiều hay ít mà thôi.

Là một người trẻ thành công, bạn có chia sẻ gì dành cho các bạn trẻ đang đứng trước những thử thách khi thực hiện những dự án thiết thực vì cộng đồng nói chung?

Linh cũng chỉ mới bắt đầu, nên không biết phải chia sẻ với các bạn những gì. Nhưng Linh nghĩ rằng, ai cũng chỉ sống một đời sống nên nếu đã muốn làm gì đó có ích cho xã hội thì nên bắt đầu ngay! Càng sớm càng tốt! Chúng ta là thanh niên mà, “dám nghĩ, dám làm…dám thất bại”! Tuy nhiên, để việc giúp đỡ cộng đồng thêm hiệu quả, các bạn cũng nên có kế hoạch và lộ trình rõ ràng. Xin tặng các bạn 01 câu nói rất nổi tiếng trong cờ vua mà tất cả các bạn nhỏ của Học Cờ Cùng Kiện Tướng đều thuộc nằm lòng “Thà có một kế hoạch tồi còn hơn không có kế hoạch”.

Cảm ơn bạn vì những chia sẻ rất thú vị. Chúc dự án của bạn thành công.

Khánh Linh

Lớp: Báo mạng điện tử K31

Lương Nhật Linh, từng là một trong những vận động viên cờ vua trẻ tiêu biểu của Việt Nam.

Thành tích: Huy chương Bạc Quốc gia U11. Huy chương Bạc U14 Châu Á. 3 lần vô địch giải trẻ quốc gia, 1 lần vô địch giải trẻ xuất sắc cùng hàng loạt HCV, HCB tại các giải cờ vua trẻ Đông Nam Á từ 2003 – 2007.

Hiện nay, Nhật Linh là Kiện tướng FIDE (Kiện tướng của Liên đoàn Cờ vua thế giới).

Công việc hiện tại: Giám đốc thương hiệu công ty “Học cờ cùng kiện tướng”, công ty hoạt động với sứ mệnh tổ chức các lớp học cờ vua dành cho các em nhỏ với các huấn luyện viên là các kiện tướng quốc gia, kiện tướng fide, kiện tướng quốc tế, đại kiện tướng và đặc biệt là đội ngũ HLV từ chương trình “Train The Chess Trainer” của HCCKT; kết hợp hoạt động thiện nguyện và thực hiện các dự án cờ vua vì cộng đồng.