Tiếp tục gìn giữ và lan toả di sản thế giới kéo co sau 10 năm được UNESCO ghi danh

(Sóng trẻ) - Nằm trong chuỗi hoạt động thuộc khuôn khổ lễ hội “Festival Thăng Long - Hà Nội 2025”, sáng ngày 16/11, tại đền Trấn Vũ (Long Biên, Hà Nội) diễn ra chương trình “Giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co năm 2025” của các cộng đồng kéo co tại Việt Nam và các quốc gia Hàn Quốc, Philippines, Campuchia.

Sự kiện do Sở Văn hóa và Thể thao TP Hà Nội phối hợp với UBND phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức nhân dịp kỷ niệm 10 năm (2015 - 2025) nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, đồng thời hưởng ứng kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam.

Chương trình có sự tham dự của ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND phường Long Biên; bà Nguyễn Thị Thu Hằng - Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ phường Long Biên; bà Vũ Thị Thanh - Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Long Biên; Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội di sản văn hoá Việt Nam; ông Gu Eun-mo - Chủ tịch Hội Bảo tồn Kéo co Gijisi (Hàn Quốc),... cùng 8 cộng đồng kéo co tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc chương trình, đồng chí Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND phường Long Biên nhấn mạnh: “Chương trình “Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh - Nghi lễ, trò chơi kéo co”, là một sự kiện văn hóa đặc sắc, hội tụ truyền thống dân gian, tinh thần cộng đồng và tình hữu nghị hợp tác quốc tế. Đây là dịp để chúng ta cảm nhận sự phong phú, đa dạng của văn hóa Việt Nam, đồng thời học hỏi những kinh nghiệm quý báu trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể từ bạn bè quốc tế…”.

Đối với nhân dân Long Biên nhiều năm qua, kéo co không chỉ là trò chơi dân gian, mà là nghi lễ tín ngưỡng thiêng liêng gắn với Đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ và Đức Thánh Linh Lang Đại vương - những vị thần tượng trưng cho sức mạnh, lòng nhân ái và sự che chở của thiên nhiên. Mỗi mùa lễ hội, tiếng hô “Kéo co” không chỉ là âm thanh của niềm vui, mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ông Nguyễn Mạnh Hà cũng cho biết thêm, để gìn giữ giá trị di sản, Phường Long Biên đã phục dựng nghi thức kéo co trong lễ hội truyền thống, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá di sản qua các hoạt động văn hóa, truyền thông. Ngoài ra, phường cũng phối hợp nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học, chú trọng giáo dục thế hệ trẻ, và đặc biệt là bảo vệ không gian văn hóa, cảnh quan di tích gắn với di sản như quần thể đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh - đình Ngọc Trì.

Tại chương trình, các cộng đồng kéo co đã có cơ hội được giao lưu, thi đấu và trình diễn trước đông đảo các đại biểu và khán giả. Trò chơi kéo co ở mỗi địa phương đều có những dấu ấn riêng dựa theo gốc tích ra đời cùng bản sắc văn hoá ở các khu vực đó.

Kéo co đền Trấn Vũ (Long Biên) có hình thức ngồi để tái hiện truyền thuyết giành quang gánh lấy nước, cùng ước nguyện một năm mưa thuận gió hòa; kéo co Phú Hào (Ninh Bình) là trò kéo cõi, tượng trưng cho việc giữ mốc, bảo vệ biên giới, gắn với tướng quân Trần Công Lãm; kéo co người Tày thôn Trung Đô (Lào Cai) thì có dây kéo tượng trưng cho con rồng, đội nam kéo gốc, đội nữ kéo ngọn, mang ý nghĩa kéo mây gọi mưa… Hay từ Hàn Quốc, kéo co Gijisi không trọng thắng thua, kết quả nào cũng mang về dự báo mùa màng bội thu và sự bình an cho cả vùng.

Nghi lễ và trò chơi kéo co là di sản chung không chỉ của Việt Nam mà còn của Quốc tế (Hàn Quốc, Philippines, Campuchia), đã trở thành sợi dây vô hình kết nối các quốc gia. Buổi giao lưu không chỉ là dịp để trình diễn một di sản được UNESCO công nhận, mà còn là minh chứng hùng hồn cho thấy văn hóa có sức mạnh xóa nhòa mọi biên giới.

Sự kiện “Giao lưu, trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co” là lời khẳng định mạnh mẽ: kéo co không chỉ là kéo sức, mà còn là kéo gần khoảng cách giữa các dân tộc, mở ra một tương lai tươi sáng cho việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể chung của nhân loại.