Vỉa hè - không gian văn hóa của người Hà Nội

(Sóng trẻ) - Những quán trà đá, cà phê vỉa hè, những gánh hàng rong bán hoa quả đến những người đạp xích lô,... tạo nên một bức tranh Hà Nội bình dị mà gần gũi. Đó chính là những “chủ nhân” của nét đẹp văn hóa hè phố Hà Nội.

Ở Hà Nội, vỉa hè không đơn thuần là không gian vật lý với chức năng dành cho người đi bộ mà còn là không gian tích hợp nhiều yếu tố văn hóa khác. Vỉa hè phản ánh đời sống sinh hoạt sôi động, nhộn nhịp của người dân sinh sống và làm việc tại nơi đây.

Chia sẻ về linh hồn của Thủ đô Hà Nội, bà Nguyễn Thị An (68 tuổi, Lò Đúc) cho hay: “Vỉa hè là cuộc sống của người Hà Nội. Sống ở đất Thủ đô mà không có vỉa hè, bia hơi, trà đá, bún, bánh ăn quà, không tụ tập vui chơi, mua bán trên vỉa hè thì không khí Hà Nội không còn thú vị nữa”.

Anh Đỗ Mạnh Hùng (hiện đang làm việc ở Hà Nội) giữ thói quen vỉa hè uống trà đá với bạn bè sau giờ làm việc trong nhiều năm chia sẻ: “Ngồi uống trà đá ở đây chỉ là cái thú nói chuyện dông dài, nói có người nghe và nói tới chủ đề nào là có người bàn tán cùng ngay. Trong không gian của vỉa hè, chúng tôi dễ dàng bắt chuyện với nhau hơn”.

Sôi động nhất của văn hóa vỉa hè là các hoạt động liên quan đến ẩm thực. Điều này góp phần tạo dựng và duy trì, định hình “văn hóa bệt” ở Hà Nội. Người dân yêu thích ăn uống ở vỉa hè vì sự tiện lợi, giá cả hợp lý, được tận mắt quan sát quá trình làm đồ ăn và tận hưởng không khí phố phường xung quanh,... 

Bạn Đặng Việt Huy (sinh viên năm 3, Đại học Bách khoa Hà Nội) bày tỏ niềm thích thú về văn hóa ẩm thực vỉa hè cùng bạn bè: “Ăn uống ở vỉa hè với chúng mình như một thói quen tận hưởng không khí của Hà Nội. Sau giờ học hay lúc rảnh rỗi, nhóm mình hay tụ tập ăn bánh tráng trộn, nem chua rán, uống trà chanh,... vừa ăn vừa nói chuyện. Mỗi quán ăn đều gắn với kỷ niệm của chúng mình, đặc biệt là những ngày ôn thi hay sinh nhật bạn bè”.

Văn hóa vỉa hè không chỉ có ý nghĩa với người Hà Nội mà còn gây ấn tượng với khách du lịch. Chính khách du lịch cũng góp phần tạo nên văn hóa vỉa hè thật chân thực và sống động. “Các góc phố Hà Nội luôn tạo ra cảm giác gần gũi, thân thiện và cởi mở, tươi vui nhưng lại rất phong cách”, anh Hoàng Đức Trung (34 tuổi, TP. HCM), người thường xuyên ra Hà Nội công tác chia sẻ về văn hóa ẩm thực đặc biệt này.

Các hoạt động buôn bán trên vỉa hè không chỉ là kí ức đẹp của mỗi người dân Thủ đô, mà hoạt động này còn nuôi sống một bộ phận những lao động nghèo. Những người bán hàng rong trên vỉa hè cho biết, họ đều vui vẻ kiếm sống được qua ngày.

Chị Nguyễn Thu Hương (58 tuổi), người bán đồ lưu niệm dạo trên quận Hoàn Kiếm chia sẻ: “Chúng tôi là người từ tỉnh lên Hà Nội. Ngày ngày, chúng tôi lượn khắp phố cổ, kiếm thu nhập từ việc bán hàng rong, dù không quá cao nhưng không quá tệ. Có ngày kiếm được 200.000 đồng đến 300.000 đồng đủ để nuôi sống bản thân ở trọ”.

Trong những năm gần đây, nhiều tuyến phố đã được tu sửa, vỉa hè được lát mới, các lực lượng chức năng đang tiến hành lập lại trật tự đô thị, đồng nghĩa với việc nhiều hàng quán vỉa hè bị dẹp bỏ. Hoạt động trên nhằm mục đích đảm bảo an toàn giao thông và mỹ quan đô thị, nhưng cũng đặt ra không ít trăn trở về một phần tạo nên bản sắc văn hóa Hà Nội có khả năng bị mai một. 

Để gìn giữ nét văn hóa vỉa hè này, người dân cùng các cơ quan quản lý cần có cái nhìn cởi mở, đồng thời xây dựng chính sách quy hoạch phù hợp nhằm tạo điều kiện cho một Hà Nội văn minh, trật tự.