Mặt trái của trí tuệ nhân tạo: Tránh phụ thuộc vào công nghệ AI

(Sóng trẻ) - Gần đây, một sinh viên trường đại học Ngoại ngữ - Tin học TP Hồ Chí Minh (HUFLIT) bị trừ 50% điểm bài tiểu luận vì sử dụng trí tuệ nhân tạo. Sự việc này gây ra những tranh cãi rằng liệu giới trẻ có đang “lạm dụng” trí tuệ nhân tạo hay không?

Cụ thể, sinh viên này đã sử dụng phần mềm dịch thuật Việt - Anh khi viết bài luận. Đến khi được trả bài, bạn mới biết mình bị trừ điểm với lý do sử dụng trí tuệ nhân tạo. Sinh viên này cũng cho biết giảng viên đã nhắc việc dùng AI sẽ bị coi là đạo văn, nhưng bạn không nghĩ rằng sử dụng phần mềm dịch thuật giảng viên cũng có thể phát hiện.

Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ hiện nay, các phần mềm trí tuệ nhân tạo ngày càng đa dạng và phát triển mạnh mẽ, điển hình là ứng dụng Chat GPT. Tuy nhiên bên cạnh những lợi ích mà AI mang lại cũng còn những vấn đề đáng lo ngại.

Chat GPT (Chat Generative Pre-training Transformer) là một chatbot được OpenAI phát triển dựa trên mô hình Transformer của Google. Đây là một trí tuệ nhân tạo hỗ trợ con người trong việc tạo ra các cuộc trò chuyện tự động và trả lời câu hỏi về đa dạng các chủ đề, lĩnh vực khác nhau. Ngoài việc mô phỏng các cuộc hội thoại, trò chuyện giống như con người, Chat GPT còn có thể dịch thuật, làm thơ, phân tích dữ liệu,...

Chỉ cần đăng nhập trên một thiết bị điện tử như smartphone hay máy tính là có thể dễ dàng sử dụng Chat GPT. Nó sở hữu hệ thống dữ liệu khổng lồ, có thể xử lý một lượng văn bản lớn, vô cùng thuận lợi cho con người trong việc nghiên cứu, tìm hiểu thông tin. Hoạt động 24/7 nên có thể hỗ trợ cho chúng ta bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, Chat GPT cũng có một số nhược điểm và những rủi ro tiềm ẩn đáng lưu ý. Với hạn chế về ngôn ngữ, Chat GPT sẽ không thể xử lý các yêu cầu quá phức tạp. Kiến thức mà Chat GPT cung cấp không thể chính xác hoàn toàn và có trường hợp sai lệch về thông tin. Ngoài ra, cần lưu ý cẩn thận khi sử dụng phần mềm này vì có thể bạn sẽ bị đánh cắp thông tin cá nhân.

Trí tuệ nhân tạo vừa thuận lợi cho con người trong việc nghiên cứu, tìm hiểu thông tin nhưng cũng có nhiều hạn chế khi chúng ta quá phụ thuộc vào chúng. Đặc biệt, giới trẻ là đối tượng dễ dàng tiếp cận tới những ứng dụng công nghệ nên chỉ cần một vài phút gõ câu hỏi, họ đã có thể hoàn thành bài tập hay giải quyết các vấn đề. Điều này lâu dài sẽ hạn chế khả năng sáng tạo, dẫn đến lười suy nghĩ, chỉ biết phụ thuộc vào internet, vào AI. Nó sẽ không thực sự thể hiện kiến thức thật của bản thân và nguy hiểm cho khả năng suy nghĩ, năng lực của thế hệ trẻ, thế hệ tương lai.

Nhìn từ góc độ giáo viên, cô Nguyễn Hồng Nhung - giáo viên Ngữ Văn trường THPT Ngô Quyền (Hải Phòng) đã bày tỏ suy nghĩ về công nghệ trí tuệ nhân tạo nói chung và ứng dụng Chat GPT nói riêng: “Trong thời đại công nghệ ngày nay thì việc sử dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là Chat GPT rất hữu hiệu để chúng mình có thể nắm bắt thông tin, tận dụng những ưu điểm của công nghệ để có thể trau dồi, bổ sung ý tưởng. Quan trọng là cách sử dụng, nếu sử dụng đúng thì Chat GPT cũng như các nền tảng khác như Google đều đóng phần quan trọng. Nó đều là công cụ hữu hiệu giúp ích cho chúng ta. Tuy nhiên thì cần tránh lạm dụng nó vì dễ biến thành một hiệu ứng tâm lý gọi là “hiệu ứng Google”, tức là người ta quá bị phụ thuộc, lạm dụng vào các công cụ tìm kiếm thông minh mà làm giảm đi khả năng ghi nhớ.”

Bạn Phương Anh - học sinh lớp 10 trường THPT Ngô Quyền (Hải Phòng) nêu trải nghiệm khi sử dụng Chat GPT: “Lúc Chat GPT mới ra mắt, tò mò nên mình cũng đã sử dụng thử, mình thấy nó thật sự rất thông minh, có thể trả lời hầu hết những câu hỏi của mình ở nhiều lĩnh vực. Mình đồng ý sử dụng công nghệ AI để hỗ trợ học tập nhưng mà không nên lạm dụng quá, dùng để tham khảo thôi thì nó cũng bổ sung thêm nhiều ý vào bài làm của mình, cũng tốt và có ích”.

Khi được hỏi về vấn đề “giới trẻ hiện nay có đang quá phụ thuộc vào trí tuệ nhân tạo?”, bạn Minh Anh - sinh viên năm nhất đã bày tỏ quan điểm: “Là một người trẻ, mình cũng thường xuyên sử dụng đến các phần mềm trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ cho việc học, làm việc. Và mình thấy rất dễ bị cuốn vào nó, dần dần tạo thành thói quen là cứ gặp một câu hỏi hay vấn đề nào đó thì việc đầu tiên là lên mạng để tra.”

“Thực sự công nghệ hiện nay rất phát triển, hầu như việc cập nhật thông tin, tra cứu, nghiên cứu đều sử dụng đến các phần mềm thông minh. Vậy nên, nếu không tự giác và biết cách sử dụng thì chúng ta rất dễ lười biếng và từ đó dần phụ thuộc suy nghĩ vào các ứng dụng AI.” - Minh Anh chia sẻ thêm.

Không thể phủ nhận Chat GPT là phần mềm sử dụng công nghệ AI gây sốt hiện nay, nó giúp ích cho con người với kho dữ liệu vô cùng rộng lớn. Tuy nhiên, hãy là người dùng thông minh, biết chọn lọc thông tin, không để phụ thuộc vào chúng và rồi trở thành “nô lệ” cho công nghệ AI.