Mối lo ngại khi TikToker Việt “bất chấp” để câu view

(Sóng trẻ) - Lăng nhục cơ thể, danh dự của người khác, những tài khoản chuyên demo văn hoá phẩm người lớn, bóp méo, dung tục chuyện 18+,… là những biến tướng đáng lo ngại về những nội dung video trên TikTok.

Tiktok hiện nay đang là một trong những nền tảng mạng xã hội thu hút số lượng người dùng nhất, đặc biệt là giới trẻ thông qua những video ngắn với nội dung mới lạ, hấp dẫn. Theo thống kê tại Việt Nam có đến gần 70% người sử dụng có độ tuổi từ 16 – 24. Nhiều người có thể dành hàng giờ để tạo ra một video ngắn trên TikTok, thậm chí bỏ hơn nửa ngày chỉ để lướt xem hết những video của một hot TikToker nào đó. Tuy vậy, lợi dụng độ "hot" của nền tảng này, một số người dùng đã sáng tạo những video có phần thiếu hiểu biết, thậm chí là phản cảm và đi ngược lại với đạo đức.

Đa dạng phương thức để câu view

Tuy là một mạng xã hội mang tính giải trí cao nhưng vẫn có nhiều ý kiến trái chiều từ cộng đồng cho rằng TikTok nguy hiểm và gây hại cho người sử dụng. Mặt trái những clip vui nhộn và hấp dẫn là hàng loạt video liên quan đến các vấn đề nhạy cảm: ma túy, tình dục, bạo hành,… Nhiều trào lưu “làm mưa làm gió” nhưng không phải mang tính tích cực mà gây độc hại lớn cho người xem đặc biệt là trẻ nhỏ.

Bấy lâu nay, ranh giới giữa vui đùa và sự kém duyên là vô cùng mong manh. Việc TikTok là một nền tảng giải trí không đồng nghĩa với việc ta có quyền đem người khác ra cười chê trên mạng xã hội. Clip của một TikToker đã gây phẫn nộ khi cậu bạn đã liệt những cô nàng có vòng 1 khiêm tốn vào top 3 kiểu con gái không nên yêu.

Không chỉ nằm ở việc thể hiện sự thiếu tôn trọng, clip còn là biểu hiện cho hình thức body shaming người khác được "đội lốt" dưới dạng một sản phẩm làm ra chỉ để… cho vui.

Mới đây, một TikToker sở hữu tài khoản với 873,0k lượt follower đã thường xuyên đăng video hướng dẫn học sinh gian lận mọi hình thức: dạy học sinh cách che cam khi học online mà thầy cô không biết, giới thiệu trang web chỉ cần viết đề bài ra có ngay đáp án, cách gian lận trong những kì thi online,… Cô nàng này đã gây tranh cãi rất nhiều trên mạng xã hội, và đã đáp trả với thái độ vô cùng phẫn nộ. Điều này thực sự ảnh hưởng lớn tới thế hệ học sinh, sinh viên đang còn ngồi trên ghế nhà trường.

Cụ thể hơn, khi dịch covid bùng phát, nhiều trường học trên cả nước đã phải áp dụng việc thi bằng hình thức trực tuyến. Thế là H.P.N đã dạy cho học sinh cách hack mã nguồn siêu đơn giản, copy paste làm sao ra để ra được đáp án nhanh chóng. Nhiều học sinh đã vô cùng thích thú với tiktoker này và yêu cầu ra nhiều video thú vị hơn.

Thời buổi hiện đại, người Việt cũng đã dần trở nên cởi mở hơn với chuyện 18+. Tuy vậy, một số TikToker đã mang vấn đề này đi xa hơn, thậm chí là vượt ra khỏi chuẩn mực đạo đức. Chẳng hạn, một chàng TikToker mượn nội dung trong những motip quen thuộc của những bộ phim 18+ để tạo nên một video đầy phản cảm dưới hình thức để cho vui.

Đặc biệt, xu hướng sex joke (trò đùa liên quan đến tình dục) trên TikTok đang trở nên thịnh hành, thu hút lượng lớn người xem. Những video này thường có thời lượng rất ngắn nhưng lại mang về hàng ngàn lượt tương tác, thậm chí có clip còn đạt triệu view sau thời gian đăng tải.

Với số lượng kênh tăng lên chóng mặt, môi trường TikTok dần trở thành mạng xã hội hấp dẫn cho đại đa số người trẻ hiện nay. Tuy nhiên, khao khát “kiếm view” cùng với xu hướng kiếm tiền với nội dung ''bẩn'' dựa vào nền tảng công nghệ này đang đầu độc hàng triệu người, kéo theo nhiều hệ lụy và thách thức.

Cạm bẫy vô hình

Đằng sau sự hấp dẫn và vui nhộn mà TikTok mang lại thì nó cũng chứa đựng những mặt trái vô cùng nguy hiểm. Với hàng loạt video có nội liên quan đến các vấn đề nhạy cảm trong xã hội như ma túy, tình dục, bạo hành động vật,… biến tướng trở thành "thức ăn độc hại" cho giới trẻ.

Với việc dành hàng giờ để “lướt” TikTok, nhiều người trẻ đã lãng phí thời gian của mình trên mạng xã hội này. Rất nhiều người trẻ bị thu hút bởi những video có nội dung xấu liên quan tới các vấn đề tình dục, bạo lực, mê tín dị đoan,… Họ “nghiện” xem và cuốn bản thân mình vào vòng xoáy của những clip Tiktok mang những tư tưởng và thông điệp vô bổ, đồi trụy. 

Bạn Công Vỹ - sinh viên trường Đại học Y Hà Nội chia sẻ: “Mỗi lần mình vào TikTok thấy những clip ở trên mạng xã hội này rất hay, có nhiều nội dung khác nhau khá là thu hút người xem. Nhiều lúc, mình chỉ nghĩ là xem 5 phút thôi nhưng thường phải một tiếng sau mới thoát ra được, việc này làm mất nhiều thời gian nhưng mình vẫn không thể bỏ được.”

Không những thế, sự xuất hiện của những content mang tư tưởng lệch lạc về văn hóa đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của người dùng. Họ có thể lướt qua, được lựa chọn giữa việc tin hoặc không tin, làm theo hoặc từ chối. Nhưng bằng một cách nào đó những clip mang nội dung phản cảm vẫn trở lên viral trên TikTok.

Hiện nay có nhiều clip chứa nội dung 18+, những video cổ xúy cho các hành động như loạn luân, ngoại tình… đang thu hút rất nhiều lượt xem. Việc xem quá nhiều nội dung như thế sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, khiến người xem luôn xuất hiện những hình ảnh phản cảm. Suy nghĩ đến những hành động tiêu cực, những việc làm lệch lạc với luân thường đạo lý, gây nguy hiểm cho xã hội.

Bên cạnh những clip chứa nội dung mang tính mê tín dị đoan cũng thu hút rất nhiều người xem với hệ luỵ không thể lường trước. Nhiều người đã tin, và làm theo. Thậm chí dễ bị ám ảnh bởi những lời đồn, những thông tin mà các TikToker đó chỉ định, gây ra tâm lý hoang mang lo sợ. Đây cũng là nguyên nhân gây ra hàng loạt bất ổn tinh thần và xuất hiện các bệnh lý như tâm thần phân liệt, thần kinh, tự kỷ, rối loạn âu lo…

Những video với tung hô, tán thưởng các hành vi bạo lực, ngông cuồng, lời nói tục tĩu… sẽ khiến cho các bạn trẻ nảy sinh xu hướng bắt chước, làm theo, dẫn đến những suy nghĩ, hành động lệch với chuẩn mực đạo đức thông thường. Trên thực tế, nhiều vụ ẩu đả, đâm thuê chém mướn, bạo lực học đường để “tạo đẳng cấp”, “khẳng định tên tuổi” hoặc câu “like”, câu “view” một phần đã bắt nguồn từ các “giang hồ mạng”. Điều đó mang tới những hệ lụy tiêu cực, ảnh hưởng xấu và làm lệch lạc lối sống của một bộ phận không nhỏ các bạn trẻ, thậm chí các em còn ở lứa tuổi thiếu nhi cũng “bắt trend” theo những câu nói, hành vi, trang phục, kiểu tóc... của “người hùng trên thế giới ảo”.

Có lẽ bản thân người tạo ra ứng dụng cũng không thể ngờ rằng TikTok đã và đang trở thành “vùng đất” của hàng loạt những văn hoá phẩm độc hại khi người sử dụng bất chấp tất cả để câu view.  Với những biến tướng trong việc xây dựng nội dung cho video giải trí rất dễ để châm ngòi cho “trào lưu văn hoá độc hại” xuất hiện tràn lan, trở thành cạm bẫy vô hình cho những người trẻ.

Bài trừ content bẩn, thay đổi TikTok

Có thể thấy, những content độc hại đều xuất phát từ ý định câu view, kiếm fame của một bộ phận TikToker, thậm chí là trục lợi khi nền tảng này có thể hái ra tiền bằng lượt tương tác của người xem.

Để có thể ngăn chặn, điều đơn giản nhất chúng ta có thể làm chính là nhấn nút "Báo cáo" khi nhận thấy một video thể hiện trò đùa kệch cỡm, hay một hành động thiếu văn minh. TikTok hiện nay kiểm soát rất chặt chẽ những nội dung vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng. Người dùng cần phải quyết liệt hơn để loại bỏ virus tư tưởng độc hại. 

Quan trọng hơn hết là đến từ nhận thức của mỗi người dùng. Cần phải đủ tỉnh táo để phân biệt giữa tốt - xấu nhằm đấu tranh loại bỏ những video mang tư tưởng độc hại, đồng thời thúc đẩy cho việc xem Tiktok có chọn lọc.

Bên cạnh những video với nội dung phản cảm, trên TikTok cũng có không ít những nội dung lành mạnh, sáng tạo. Đặc biệt trong mùa dịch COVID-19, nhiều kênh nội dung lành mạnh trên Tiktok đã đóng vai trò tích cực với các bạn trẻ qua những chủ đề về lifestyle, hướng nghiệp, đồ họa, học tiếng Anh…

Trao đổi về vấn đề này, hot TikToker Nguyễn Hải Yến – bạn trẻ sở hữu kênh TikTok nổi tiếng với những video mang nội dung tích cực, chia sẻ về lối sống lành mạnh cho biết: “Hiện nay có nhiều bạn trẻ lợi dụng TikTok để câu view với hàng loạt những video phản cảm. Điều này đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới mạng xã hội này. Khi mình làm ra một video cần chú ý đến nội dung và phải chịu trách nghiệm với nó. Quan trọng nhất là phải biết giới hạn về nội dung và ý nghĩa nó truyền tải tới mọi người. Như vậy mới có thể phát triển lâu dài.”

“Mình nghĩ có cung ắt có cầu, nếu người dùng lựa chọn xem những video phản cảm thì quả thực rất khó để bài trừ. Cần có sự chung tay hạn chế những nội dung này để trả lại sự trong sạch cho nền tảng này.”, bạn Hải Yến chia sẻ.

Lý giải về về nguyên nhân các nội dung độc hại có lượng người xem khủng, chuyên gia tâm lý Hoàng Thục Hiền nhận định: “Việc hiện nay nhiều người làm video đăng tải lên TikTok với nội dung phản cảm xuất phát điểm từ câu chuyện muốn câu view thu hút. Ngoài ra, họ đánh vào tâm lý “Tâm lý người trẻ thường tò mò, thích khám phá nên dễ bị cuốn vào các dạng thông tin này.

Muốn khắc phục điều này, đòi hỏi khán giả trẻ phải tự ý thức bản thân và nâng cao nhận thức trong việc lựa chọn thông tin. Đánh mạnh trong việc xử lí vi phạm, có thể phạt hành chính thật nặng, thậm chí là xóa kênh vĩnh viễn nếu nghiêm trọng. Bên cạnh đó, vai trò của bố mẹ, phụ huynh rất quan trọng, cần định hướng con cái xem những video tốt, tránh sa vào những video thiếu chuẩn mực rồi làm theo.”

TikTok là con dao hai lưỡi, một mặt khiến cho đời sống tinh thần trở nên thú vị, mặt khác lại khiến tư tưởng, đạo đức con người dễ xuống cấp chỉ bằng một vài clip ngắn vỏn vẹn 15 giây. Tuy nhiên, bằng sự khôn ngoan của mình, người dùng vẫn còn có thể xem TikTok một cách có chọn lọc và biết đấu tranh để loại bỏ những content bẩn. Việc xem TikTok có chọn lọc sẽ góp phần tạo nên một không gian mạng văn minh và gắn kết mọi người một cách tích cực nhất có thể.

Quan điểm bạn đọc thế nào về vấn đề những hệ luỵ vô hình trong vấn đề câu view của TikToker Việt hiện nay. Quý độc giả có thể tham gia bình luận, đóng góp ý kiến của mình qua địa chỉ:

[email protected]