Nhận thức và hành động vì một môi trường sống xanh: Hạn chế rác thải nhựa

(Sóng trẻ) - Ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với môi trường sống tại Việt Nam. Vấn đề này yêu cầu sự hợp tác và nỗ lực từ mọi đối tượng trong xã hội để đối mặt và giải quyết.

Sử dụng 15 phút, 500 năm chờ phân hủy cho nhựa dùng một lần 

Theo thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, trong đó 0,28- 0,73 triệu tấn bị thải ra biển nhưng chỉ 27% trong số này được tái chế, tận dụng bởi các cơ sở, doanh nghiệp.

Không khó để bắt gặp hình ảnh chai nhựa, hộp xốp, túi nilon, ống hút nhựa, thìa nhựa,... chất đống tại các điểm tập kết rác. Bên cạnh đó, sự phát triển của cửa hàng trà sữa, cà phê mang đi và dịch vụ giao đóng gói và giao đồ ăn mang đi cũng góp phần không nhỏ vào sự phát sinh của rác thải nhựa.

Chuyển đổi xanh - Giá trị mới cho doanh nghiệp

Trước thực trạng ô nhiễm nhựa ngày càng gia tăng, làn sóng hoạt động bảo vệ môi trường đã nổi lên mạnh mẽ và sôi động trong cộng đồng người trẻ Việt Nam và các doanh nghiệp đối với các sản phẩm nhựa và rác thải nhựa.

Phong trào sống xanh, thân thiện với môi trường không phải là trào lưu nhất thời, lối sống này đang hình thành nhận thức sâu sắc rằng mỗi lựa chọn đơn giản đều có thể ảnh hưởng tới trái đất. 

Tại Hà Nội, túi vải, ông hút tre, cốc, bình nước cá nhân và hộp thủy tinh đang dần thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần trong đời sống hằng ngày. Chuỗi siêu thị Mega Market, chuỗi cửa hàng TokyoLife đã từ lâu nói không với túi nilon, thay vào đó cung cấp túi vải với giá hợp lý, hoặc những thùng hàng carton miễn phí, đồng thời khuyến khích khách hàng sử dụng nhiều lần.

Nằm trên con phố Ô Đồng Lầm (Q. Đống Đa, TP. Hà Nội), cửa hàng “cà phê ống” đã sử dụng hoàn toàn cốc tre, dây quai tre, nắp giấy nến, và ống hút tre để thay thế cho nhựa dùng một lần. 

Với các cửa hàng F&B, lợi nhuận là yếu tố vô cùng quan trọng để duy trì. Nhưng với anh Nguyễn Huỳnh (1996, TP. HCM), chủ chuỗi cửa hàng “cà phê ống”, lợi nhuận không phải là tất cả, và đó cũng không phải là mục tiêu anh Huỳnh hướng tới. 

Anh Huỳnh chia sẻ với phóng viên: “Mỗi ống tre có giá cao hơn ly giấy hay ly nhựa từ 3-5 lần, kéo theo giá đồ uống cũng nhỉnh hơn các quán phục vụ ly nhựa”. Dù giá thành có phần nhỉnh hơn, nhưng quán luôn nhận được phản hồi tốt từ khách hàng vì cảm giác mộc mạc, gần gũi và đặc biệt là ý thức về sự lựa chọn của mình đang góp phần giảm rác thải nhựa.

Khách hàng tìm đến sản phẩm không chỉ còn nhìn vào giá mà còn quan tâm đến giá trị họ nhận lại. “Rất nhiều khách hàng quay trở lại thường xuyên, giới thiệu bạn bè đến quán, vì họ cảm thấy mình đang tham gia vào một điều ý nghĩa”, anh Huỳnh bày tỏ. Chính sự độc đáo, sáng tạo và mang tới lợi ích cho môi trường đã thu hút những bạn trẻ như Cẩm Tú tới trải nghiệm.

Cẩm Tú chia sẻ: “Thường với những quán ăn hay cà phê, các cửa hàng sẽ thay thế một phần vật liệu như ống hút, cốc, hoặc túi vì sự tiện lợi và chi phí rẻ của nhựa dùng một lần. Tuy nhiên, quán đã chinh phục mình vì cửa hàng hoàn toàn không dùng nhựa dùng 1 lần”.

Nhằm khuyến khích người tiêu dùng tái sử dụng cốc tre, cửa hàng cũng đưa ra chính sách giảm giá đồ uống với những khách hàng mang cốc tre cũ tới mua hàng. Ngoài ra, cửa hàng cũng tổ chức các workshop tái chế ống tre và trưng bày những vật dụng tái chế từ ống tre như một hành động đồng hành cùng khách hàng trong hành trình duy trì lối sống xanh.

Chung tay hành động cho môi trường xanh từ những việc làm nhỏ

Không chỉ các doanh nghiệp đang dần chuyển hướng tới phát triển doanh nghiệp xanh, các bạn trẻ cũng có những hành động thiết thực nhằm duy trì một lối sống xanh bền vững, hạn chế rác thải nhựa.

Bạn Đinh Thị Lành (2004, Hưng Yên) chia sẻ rằng bạn luôn mang theo bình giữ nhiệt bên mình vì lý do an toàn sức khỏe: “Từ khi biết sức khỏe bản thân có thể ảnh hưởng từ nguy cơ nhiễm hạt vi nhựa do thói quen dùng đồ nhựa 1 lần, mình đã gần như mang theo bình cá nhân mọi lúc để đựng nước hoặc mua cà phê, trà sữa”. 

Trần Ngọc Khánh Huyền (2006), sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền đồng tình rằng việc mang theo bình nước cá nhân vừa giúp giảm thiểu rác thải ra môi trường, vừa giúp tiết kiệm chi phí: “Thay vì mỗi ngày mua nước ở máy bán hàng tự động hay ra căn tin trường, mang bình nước giúp mình tiết kiệm một phần chi phí và cũng giảm việc sử dụng chai nhựa”.

Sáng ngày 28/10/2025, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Báo cáo kết quả giám sát “việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”. Theo báo cáo của Đoàn giám sát, việc ban hành và thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Sự phối hợp đồng bộ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người dân chính là nguồn sức mạnh to lớn giúp hình thành, phát triển và duy trì lối sống xanh, hướng tới môi trường sống bền vững trong tương lai.