Chật vật sắm Tết sau một năm “kinh tế buồn”

(Sóng trẻ) - Làn sóng cắt giảm nhân sự và lương thưởng diễn ra mạnh mẽ khiến nhiều gia đình đau đầu tính toán chi tiêu cho dịp Tết Nguyên Đán đang cận kề.

Thị trường lao động có nhiều biến động

Theo báo cáo về thị trường lao động Việt Nam 2023 của Navigos Group, dựa trên ý kiến của hơn 4.000 ứng viên đang làm việc tại Việt Nam và hơn 550 doanh nghiệp đa dạng quốc tịch, 82.2% doanh nghiệp tham gia khảo sát bị ảnh hưởng tiêu cực từ biến động kinh tế thế giới. Các doanh nghiệp bị ảnh hưởng này trải dài trong nhiều ngành hàng, với mức độ bị ảnh hưởng khác nhau: Ngân hàng, Xây dựng/ Bất động sản, Tự động hóa/ Ô tô,… 

Để ứng phó với những biến động của thị trường, cắt giảm nhân sự là giải pháp được hơn 68.7% doanh nghiệp lựa chọn. Đa số doanh nghiệp cắt giảm dưới 25% nhân sự, nhưng cũng có một số ngành lựa chọn cắt giảm lên đến 75%. 

Từ báo cáo trên, có thể thấy tình hình thị trường lao động Việt Nam năm 2023 có nhiều thách thức, rủi ro; ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của người lao động, nhất là trong dịp Tết Nguyên Đán đang cận kề.

Đột ngột mất nguồn thu nhập chính

Sau gần 7 năm làm việc tại một công ty chuyên sản xuất vật liệu xây dựng ở Hà Nội, đến tháng 10 năm 2023, bố của Thuý Quỳnh (Hà Đông, Hà Nội) bất ngờ nằm trong danh sách nhân viên bị cắt giảm nhân sự. Mặc dù ngay sau đó, bố của bạn đã nộp hồ sơ cho rất nhiều công ty nhưng đến nay vẫn chưa tìm được công việc mới. 

Mẹ của Quỳnh là nội trợ, Quỳnh đang là sinh viên năm hai và dưới bạn còn có em trai đang học lớp 10. Vì vậy, công việc của bố là nguồn thu nhập chính của gia đình Thuý Quỳnh. “Bản thân mình cũng có đi làm trợ giảng tại một trung tâm tiếng anh nhưng tiền lương cũng chỉ đủ chi tiêu cho cá nhân chứ không thể giúp gia đình nhiều”, Quỳnh tâm sự. 

Gia đình Thuý Quỳnh chỉ còn cách “thắt lưng buộc bụng”, cắt giảm tối đa các khoản chi nhất có thể. “Mình và em trai nhịn ăn sáng và trưa, các khoản đi chơi ăn uống, tụ tập với bạn bè cũng cắt giảm toàn bộ”, Quỳnh cho biết.

Để tiết kiệm sinh hoạt phí, gia đình Thuý Quỳnh luôn nhắc nhở nhau hạn chế sử dụng nguồn điện, nguồn nước. Thay vì vào siêu thị như bình thường, mẹ bạn chọn mua đồ ở chợ hoặc tạp hoá vì giá thành rẻ hơn. Cả gia đình đều hy vọng có thể cầm cự bằng số tiền tiết kiệm đến khi bố Quỳnh có thể tìm được một công việc ổn định.

Chật vật chi tiêu trong ngày Tết

Khi được hỏi về kế hoạch chi tiêu cho những ngày Tết năm nay, Thuý Quỳnh thẳng thắn cho biết gia đình bạn đặt kế hoạch chỉ chi tiêu tầm 5.000.000 đồng, ít hơn 70% so với mọi năm.

Quỳnh chia sẻ: “ Mọi năm nhà mình dành ra 2.000.000 đồng để mua hai lẵng hoa quả (1.000.000 đồng/ lẵng) biếu gia đình nội ngoại hai bên. Nhưng năm nay chỉ có thể chi trả 1.000.000 đồng cho khoản này thôi”. 

Khoản chi tiêu khiến cho gia đình Thuý Quỳnh đau đầu nhất chính là tiền lì xì. Mọi năm, bố mẹ Thúy Quỳnh đều mừng tuổi 200.000 đồng cho mỗi cháu trong nhà. Nhưng năm nay dù tính toán thế nào cũng chỉ có thể mừng tuổi cho mỗi cháu 50.000 đồng khiến bố mẹ Thúy Quỳnh tranh cãi rất nhiều, lo lắng nếu mừng tuổi các cháu ít sẽ bị lời ra tiếng vào từ họ hàng.

Vấn đề chi tiêu ngày Tết cũng gây nhức nhối trong gia đình anh Minh Đức (Hai Bà Trưng, Hà Nội) khi tiền lương và thưởng Tết của hai vợ chồng anh đều bị cắt giảm nặng nề, làm đảo lộn dự tính của cả gia đình trong dịp Tết này.

Về việc sắm sửa đồ dùng, quần áo mới, anh Đức cho biết năm nay gia đình sẽ hạn chế chi tiền quá nhiều vào khoản này. Những vật dụng bắt buộc phải mua, vợ anh sẽ “săn” hàng giảm giá nhân dịp đại hạ giá đầu năm trên các sàn thương mại điện tử. 

Năm nay gia đình anh Đức đành gác lại dự định sửa sang nhà cửa cũng như kế hoạch đưa các con đi du lịch. Mọi năm, mâm cỗ cúng tất niên và mâm ngũ quả vợ anh thường đặt nhà hàng làm cho tươm tất nhưng năm nay gia đình quyết định tự làm mọi thứ, hy vọng tiết kiệm được nhiều nhất có thể.

Với bạn Trang Anh (Đà Nẵng), cô bạn chia sẻ không thể về quê đón Tết sum vầy với gia đình. Trang Anh cho biết thêm, năm nay công việc làm ăn của bố mẹ không được thuận lợi, còn phải lo khoản học phí và sinh hoạt phí của bạn ở Hà Nội nên không đủ khả năng chi trả vé máy bay.  “Không thể về quê nên mình định sẽ tìm một việc làm trong Tết để kiếm thêm thu nhập, đỡ đần bố mẹ chi trả sinh hoạt phí”, Trang Anh tâm sự.

Tết Nguyên đán luôn là dịp các gia đình Việt chi tiền “mạnh tay” nhất. Vì vậy, trong thời điểm kinh tế có nhiều khó khăn như hiện nay, Tết là một bài toán cân đối chi tiêu không hề đơn giản.