Chùa Thánh Chúa - “Đài Sen” giữa lòng Sư phạm

2014-10-25 15:04:27

(Sóng trẻ) - Trường Đại học Sư phạm là một trong số ít những trường Đại học ở Việt Nam cũng như trên thế giới có một ngôi chùa tọa lạc. Âm thanh giảng đường và tiếng chuông, tiếng mõ nhiều khi hòa vào nhau để tạo nên một chất liệu yên bình, một thoáng tĩnh tại mà không phải không gian nào cũng có được.

Chùa Thánh Chúa tọa lạc trong khuôn viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội, bên cạnh là Đại học Quốc Gia Hà Nội thuộc phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội là một ngôi chùa có lịch sử lâu đời. Chùa Thánh Chùa có lịch sử từ đời nhà Lý và có mối liên hệ mật thiết với chùa Hà cũng ở Cầu Giấy, Hà Nội. Trụ trì chùa hiện nay là Ni sư Thích Nữ Đàm Văn, đã gần 100 tuổi.

Tam quan chùa Thánh Chúa

Một khóa lễ ở chùa Thánh Chúa

Sách Đại Việt sử ký toàn thư, kỷ nhà Lý – Lý Thánh Tôn, có chép rằng : “Vào năm Quý Mão (1064), vua Lý Thánh Tôn bấy giờ xuân thì đã nhiều, tuổi 40, mà chưa có con trai nối dõi, vua sai chi hậu nội nhân Nguyễn Bông làm lễ cầu tự ở chùa Thánh Chúa, sau đó Ỷ lan phu nhân có mang, sinh hoàng tử Càn Đức, tức Lý Nhân Tôn”.

Chùa Thánh Chúa còn gắn với huyền tích về vua Lê Thánh Tông, vị minh quân lỗi lạc, một nhà văn hóa lớn. Nhiều tài liệu lịch sử để lại cho thấy vua Lê Thánh Tông đã từng lánh nạn tại chùa Thánh Chúa khi triều đình nhà Lê có biến. Cũng vì vậy mà trong dân gian có câu:

Ngàn năm nay có mấy chùa

Có chùa Thánh Chúa hai vua tôn thờ

Chùa Thánh Chúa thờ Phật, thờ Mẫu và thờ Nguyên Phi Ý Lan, người đã có công tu bổ chùa vào thời nhà Lý. Chuyện kể rằng, vào những năm tháng cuối đời Nguyên Phi Ỷ Lan rất quan tâm đến Phật Pháp và cho xây hàng trăm ngôi chùa ở Thăng Long trong đó có chùa Thánh Chúa. Nhiều vị vua nhà Lý cũng đã về chùa Thánh Chúa để nghiên cứu đạo Phật, khi đó Phật giáo là Quốc giáo của Đại Việt.

Gian thờ Nguyên Phi Ỷ Lan

Vào năm 1959, Bác Hồ về thăm trường Đại học Sư phạm Hà Nội, khi thấy Hội trường được xây trước của Tam quan chùa Thánh Chúa, Bác đã đề nghị dỡ bỏ. Vào dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, chính quyền và người dân địa phương đã tiến hành trùng tu chùa Thánh Chúa, công trình điện thờ Nguyên Phi Ỷ Lan là một trong những công trình chào mừng đại lễ. Chùa đã được xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa.

Bánh xe chánh pháp, biểu tượng của Phật giáo

Chùa Thánh Chúa khang trang, rộng rãi, là một trong số ít những ngôi chùa ở nội thành Hà Nội vẫn có vườn cây, ao cá mang đậm chất của những ngôi chùa trong những làng quê Việt. Kiến trúc chùa bao gồm có Tam quan, trên Tam quan có treo khánh và chuông, sân chùa có một tấm bia Thánh Chúa tự. Nhà bái đường, hành lang và hậu đường, hậu đường bên trái thờ Tổ, bên phải thờ Mẫu và thờ Nguyên phi Ỷ Lan. Chùa có cấu trúc chữ Đinh, tiền đường 7 gian đầu hồi bít đốc, bộ vì nóc kiểu “chồng giường giá chiêng”. Trong chùa có nhiều pho tượng quý có giá trị văn hóa và lịch sử.

Sân chùa có tấm bia Thánh Chúa Tự dưới bóng cây cổ thụ

Chùa Thánh Chúa vẫn giữ được vườn cây, ao chùa

Lễ hội chùa được các ni sư, chính quyền địa phương và người dân tổ chức vào ngày 21 tháng 1 âm lịch hằng năm. Chùa Thánh Chùa là một trong ngôi chùa được khá nhiều các bạn trẻ, đặc biệt là sinh viên ở trường Đại học Sư phạm và các trường Đại học tìm đến như tìm về những thoáng yên tĩnh sau những giờ học tập căng thẳng. Một học giả nước nài khi đến đây đã thốt lên rằng Chùa Thánh Chúa là “Một hòn ngọc giữa trung tâm văn hóa”, cũng có thể hiểu đó là “Đài Sen” giữa lòng Sư phạm.

Lê Quang Đức