Người trẻ kiến tạo thói quen thiện nguyện mỗi ngày

(Sóng trẻ) - “Quan niệm “phải giàu mới làm thiện nguyện” đang lùi xa. Giữa nhịp sống hối hả, người trẻ chọn cho đi theo cách riêng: lặng lẽ mà bền bỉ, giản đơn mà lan tỏa. Dù hành trình và cách tiếp cận khác nhau, họ chung một giao điểm: xem thiện nguyện là một phần nhịp thở, chứ không phải một cuộc vận động.

Với thế hệ trẻ thành đạt, thiện nguyện không còn là cảm hứng nhất thời mà là một cấu phần trong tư duy vận hành doanh nghiệp và lối sống cá nhân. Điều này được thể hiện rõ qua hành trình của anh Nguyễn Ngọc Linh (31 tuổi, CEO một công ty phát hành sách). Anh bắt đầu xây dựng quỹ thiện nguyện cá nhân ngay từ những ngày đầu lập nghiệp.

Đặt trách nhiệm xã hội vào hệ thống vận hành
"Nếu đợi đến khi thực sự dư dả mới cho đi, có lẽ sẽ chẳng bao giờ bắt đầu." anh Linh chia sẻ. Đối với anh, để thiện nguyện đạt được tính bền vững, nó phải thoát khỏi sự phụ thuộc vào cảm xúc.

"Tôi coi nó như một khoản chi phí cố định trong vận hành doanh nghiệp. Tính bền vững và minh bạch là điều quan trọng nhất, vì vậy công ty tự động trích một phần trăm lợi nhuận mỗi tháng vào quỹ." Đây là cách anh Linh đảm bảo rằng hành động tử tế diễn ra đều đặn, không bị ngắt quãng.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, anh Linh cũng đặt ra những vấn đề đáng suy ngẫm về tính hiệu quả và sự minh bạch trong thiện nguyện.

Anh bày tỏ sự băn khoăn: “Tôi thấy giới trẻ rất năng động và sáng tạo trong việc kêu gọi. Nhưng đôi khi, tôi băn khoăn về sự dàn trải và thiếu mục tiêu dài hạn. Việc làm từ thiện dễ bị cá nhân hóa thành câu chuyện cảm xúc mà quên đi hiệu quả thực tế. Nếu mình chỉ cho đi nhất thời mà không xây dựng được khả năng tự chủ cho người nhận, thì sự giúp đỡ đó chỉ là liều thuốc giảm đau chứ không phải giải pháp căn cơ.”

Anh cũng thẳng thắn về trách nhiệm của người cho, đặc biệt là người có điều kiện: “Cái ranh giới giữa việc làm từ thiện để giúp đỡ thực sự và để tạo hình ảnh cá nhân rất mong manh. Trách nhiệm của chúng tôi không phải là khoe khoang sự hào phóng, mà là đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách minh bạch và mang lại tác động bền vững.” Dù thừa nhận quỹ của mình có giới hạn về quy mô, anh Linh chọn cách làm thiện nguyện thực tế, cá nhân hóa, tập trung và làm tốt nhất trong khả năng.

Lấy sức trẻ làm hành trang cho thiện nguyện
Nếu anh Linh chọn cách tiếp cận hệ thống, thì bạn Hoàng Thị Nga Phương (21 tuổi, cựu Đội trưởng đội SVTN Nghệ An tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền) lại đại diện cho năng lượng dấn thân, coi thiện nguyện là một phần hơi thở của tuổi trẻ. Bắt đầu từ cấp 3, Phương đã chứng minh rằng: “Thiện nguyện mỗi ngày không phải chỉ là những chuyến đi xa, mà bắt đầu từ những hành động nhỏ.”

Trong môi trường sinh viên, nhóm của Phương không có quỹ cố định lớn. "Điều chúng tôi có là thời gian, sức trẻ và sự sáng tạo. Chúng tôi kêu gọi sách cũ, dùng các hoạt động gắn với sinh viên như chạy bộ gây quỹ. Đó là cách chúng tôi chứng minh rằng: Không cần phải có tiền, chỉ cần có lòng và sự bền bỉ." Cô tin rằng sự kiên trì và nhiệt huyết là nguồn lực vô tận của tuổi trẻ.

Tuy nhiên, hành trình dẫn dắt các hoạt động tập thể cũng khiến Phương phải đối diện với "mặt trái" của thiện nguyện cộng đồng.

Phương không ngại thẳng thắn chia sẻ về góc nhìn đối với một bộ phận người trẻ làm thiện nguyện: “Tôi thấy một số bạn tham gia vì muốn có ảnh đẹp, có thành tích, hoặc chỉ là cảm hứng nhất thời. Khi các bạn làm từ thiện theo phong trào, nó dễ dẫn đến sự hời hợt và thiếu trách nhiệm với công việc hậu cần, hoặc làm tổn thương đến phẩm giá của người nhận.”

Cô nhấn mạnh sự khác biệt giữa cảm hứng và thói quen: “Áp lực duy trì động lực tình nguyện viên rất lớn. Có những đêm thức trắng để kêu gọi, những lần hoạt động bị hoãn. Nhưng đó là lúc tôi nhận ra mình cần phải có một mục đích sâu sắc hơn là cảm xúc để biến nó thành một thói quen. Thiện nguyện không phải là để chứng minh mình tử tế, mà là một trách nhiệm cộng đồng mà mình chủ động gánh vác.” Cô tin rằng sự bền bỉ mới là thước đo giá trị thật của một người làm thiện nguyện.

Hai hành trình khác biệt, một bên là sự tính toán của tư duy trưởng thành và trách nhiệm xã hội, một bên là sự trong trẻo, tràn đầy năng lượng của người trẻ đang đi tìm giá trị bản thân thông qua cộng đồng. Điều này phản chiếu một diện mạo mới của giới trẻ hôm nay: không chờ đợi để trở thành người có điều kiện mới làm điều tử tế, mà chọn bắt đầu từ chính điều họ có - tiền bạc, sức trẻ, thời gian hay một niềm tin đơn giản.

Thiện nguyện không còn là câu chuyện của “những người có điều kiện” hay “những chuyến đi xa”, mà đã trở thành một thói quen sống tự nhiên, gần gũi, và bền bỉ, được kiến tạo và duy trì mỗi ngày bởi thế hệ trẻ chủ động này.