Nhọc nhằn muối mặn người diêm dân

(Sóng trẻ) - Nghệ An những ngày tiết trời nắng gắt là thời điểm vàng của nghề làm muối. Hàng ngày “cõng” nắng, thu nhập bấp bênh, cuộc sống vất vả là vậy nhưng những diêm dân nơi đây vẫn lạc quan, quyết tâm bám trụ giữ nghề truyền thống của cha ông.

Quỳnh Nghĩa là một xã ven biển thuộc huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ở đây, người dân làm muối từ lâu đời, số ít làm nghề đánh cá. Các công đoạn làm muối đều được làm thủ công nên có chất lượng tốt, sử dụng chủ yếu cho nghề chế biến hải sản và tiêu dùng trong nước. Năm 2019, HTX Nghĩa Phú (Quỳnh Nghĩa, Quỳnh Lưu) được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là “Làng nghề”.

anh1.jpg
Con sông Hàu bao đời nay giúp người dân đưa nước từ biển vào. Để làm ra những hạt muối, diêm dân phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp, vất vả

Đất là một trong những yếu tố quan trọng làm nên độ mặn của muối, đòi hỏi người làm muối phải cào, xới xáo và phơi đều mỏng dưới nắng để thẩm thấu nước biển.

anh2.jpg
Sau một ngày nắng trên ruộng, đất sẽ được dồn lại, chuyển vào các ô khuông giát. Lúc này, diêm dân sẽ san đất bằng, giẫm chặt và đổ nước biển lên để lắng lọc

Nước biển sau khi thẩm thấu qua lớp đất, để dưới ánh nắng mặt trời sẽ cho ra một hợp chất, gọi là nước chạt, có độ mặn nhất định. Nước chạt sẽ tiếp tục được phơi nắng qua các ô nại. Tốc độ nước bay hơi sẽ phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và nền sân phơi.

anh3.jpg
Các ô nại và khuông đựng nước chạt. Bề mặt ô nại càng rộng, nền sân hấp hơi nhiệt tốt hay trời càng nắng sẽ giúp sự bay hơi diễn ra nhanh hơn
anh4.jpg
Qua một chiều nắng lớn, hạt muối được kết tinh và có thể cạo muối thu hoạch
anh5.jpg
Muối sau khi được thu hoạch được chất lên xe đẩy vào kho

Để đảm bảo quy trình làm muối, diêm dân phải dậy từ 3-4 giờ sáng để vãi cát vơi trên sân đất nện và lấy nước chạt phơi trên ruộng muối cho đến lúc mặt trời lên. Buổi chiều từ 2 giờ hơn, họ lại tiếp tục ra ruộng muối để thu cát và lọc nước, làm xong những việc đó thì vừa hết nắng và bắt đầu thu hoạch muối trên sân bê tông.

anh6.jpg

Làm muối là nghề “cõng nắng”. Trời càng nắng, muối thu hoạch được càng nhiều. Ngược lại, nếu trời mưa thì coi như người diêm dân “mất trắng”. Vì vậy, người dân tận dụng những thời điểm nắng nóng gay gắt nhất để ra đồng. Dưới cái nắng 39- 40 độ của xứ Nghệ, mặc sự bỏng rát từ những đợt gió Lào thổi qua, người làm muối vẫn cần mẫn làm việc trên ruộng. Khắc nghiệt của thời tiết không khiến họ mệt mỏi. Ở họ, đó là sự lạc quan, tin tưởng một ngày thu hoạch tốt.

anh7.jpg
Bác Thân (60 tuổi), với đôi chân trần, chiếc mũ cối, bác ra ruộng từ lúc 3 giờ chiều để làm đất. Bác vui vẻ vì trời nắng to, muối thu về sẽ nhiều

Trong năm, người dân chỉ làm vào những ngày có nắng, đặc biệt trong 4 tháng mùa hè. Trung bình tổng sản lượng mỗi năm bà con chỉ sản xuất được khoảng 4000 tấn muối. Giá muối giao động từ 900 – 1.000 đồng/kg. Thu nhập của diêm dân không đủ để nuôi gia đình. Đời sống người dân vẫn còn rất nhiều khó khăn. Vào những thời điểm trái mùa vụ, một vài người làm thêm các công việc khác như làm thuê, đánh cá, phụ hồ,.. Dù còn nhiều vất vả, thế nhưng trong tâm trí mỗi người dân nơi đây, muối không chỉ đơn thuần là một nghề. Với những người diêm dân, nghề muối là điều quý giá nhất mà cha ông để lại và sứ mệnh của họ là bám trụ và giữ gìn.

anh8.jpg
Bà Tĩnh (72 tuổi), ra đồng từ khi trời còn tối, bà kể “Sáng nào 3 giờ tôi cũng đã dậy, sửa soạn để ra đồng. Nhà tôi làm muối từ 6 đời, tôi quen với việc mỗi sáng sớm dậy để làm đất, phơi nước trên sân cho đến lúc mặt trời lên. Sau đó lại về nghỉ ngơi để bắt đầu cho công việc vào buổi chiều, khi trời nắng nhất. Mỗi ngày làm chỉ được 60.000 – 70.000 đồng. Chỉ mong nghề được quan tâm nhiều hơn chứ có sức là tôi vẫn phải làm để con cháu không quên nghề.”
anh9.jpg
Bác Bình, gắn bó với nghề muối từ lâu đời. Đối với bác, đây là nghề gia truyền của gia đình được 400 năm. Mỗi ngày, bác cùng vợ làm từ 3h sáng đến 7h tối mới về đến nhà, chỉ tranh thủ nghỉ được vào giữa trưa.”Nhiều khi mệt quá mà thu nhập không đủ nuôi gia đình, tôi cũng buồn và nản lòng. Nhưng nghĩ lại nếu bỏ nghề muối thì tôi không biết có thể làm gì tốt hơn.”
anh10.jpg
“Trời nắng chang chang, nhiều khi cũng mệt lắm. Chơ mà nắng mới có cái để ăn, mưa là chịu. Nói là khổ nhưng nghề cha ông để lại, mình không giữ thì ai làm.”- Cô Liễu – một người làm muối lâu đời tâm sự

Ngày hè của những đứa trẻ làng muối, thay vì đi chơi, thả diều như bạn bè cùng trang lứa, các em lại thích  được ra đồng muối. Có nhiều em từ khi lên 9 đã theo bố mẹ học cách thu hoạch muối, dẫm đất. Ký ức tuổi thơ của các em là những ô nại trắng tinh khiết, nụ cười hân hoan hãnh diện trước những thành quả mình làm ra.

anh11.jpg
Trọng Tú (14 tuổi) cùng em gái ra ruộng phụ bố mẹ thu hoạch muối. Theo bố mẹ làm muối từ khi lên 9, Tú chia sẻ “Em thích thu hoạch muối hơn ở nhà. Công việc cũng hơi vất vả vì đứng dưới nắng lâu nhưng dần rồi em thấy quen. Em cũng có thể chỉ em gái cách làm nữa.”
anh12.jpg

Sự nhọc nhằn mặn chát vị muối biển đã in sâu hình ảnh những người diêm dân lạc quan, chịu thương, chịu khó và kiên cường. Hoàng hôn buông xuống, những chiếc xe kút kít lẳng lặng tiếp nối nhau cùng bà con chở muối vào kho.

Cùng chuyên mục

Đừng bỏ lỡ
Mời độc giả tham dự Tọa đàm trực tuyến "Đi và viết khi ta còn trẻ"

Mời độc giả tham dự Tọa đàm trực tuyến "Đi và viết khi ta còn trẻ"

Tin nổi bật1 tuần trước

(Sóng trẻ) - 14h30 ngày 05/12/2024, Trang tin điện tử Sóng trẻ sẽ tổ chức Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Đi và viết khi ta còn trẻ”.

Sôi nổi các hoạt động chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Sôi nổi các hoạt động chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Tin nổi bật3 tuần trước

(Sóng trẻ) - Nhiều trường học trên cả nước đã tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm hướng tới Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, tạo không khí thi đua phấn khởi cho học sinh, sinh viên và đội ngũ nhà giáo.

Kỷ niệm 94 năm ngày thành lập mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam

Kỷ niệm 94 năm ngày thành lập mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam

Tin nổi bật3 tuần trước

(Sóng trẻ) - 94 năm qua, Mặt trận Thống nhất Việt Nam đã trở thành biểu tượng của sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, góp phần quan trọng trong sự nghiệp giải phóng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

XEM THÊM TIN

SỰ KIỆN NỔI BẬT

TIN ẢNH

XEM NHIỀU NHẤT

TIN NỔI BẬT

DIỄN ĐÀN