Đổi mới để thích ứng và phát triển công tác đào tạo báo chí trong kỷ nguyên số

(Sóng trẻ) - Sáng ngày 9/6, Viện Báo chí - Truyền thông, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức thành công Hội thảo khoa học với chủ đề “Đào tạo báo chí - truyền thông thích ứng chuyển đổi số”. Hội thảo mang đến cho sinh viên nhiều góc nhìn toàn diện trong bối cảnh ngành báo chí - truyền thông đang phải đối mặt với những thách thức và cơ hội to lớn từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đặc biệt là sự phát triển của trí tuệ AI. 

Hội thảo có sự tham dự của TS. Đinh Thị Xuân Hòa - Phó Viện trưởng Viện Báo chí - Truyền thông; TS. Lê Thu Hà - Phó Viện trưởng Viện Báo chí - Truyền thông; Nhà báo Nguyễn Thu Hà - Trưởng Ban Chuyên đề - Khoa giáo - Đài THVN; Nhà báo Nguyễn Trần Anh Thu, Đài Tiếng nói Việt Nam; ThS. Nhà báo Ngô Việt Anh - Giám đốc Trung tâm Phát triển truyền thông, Báo Nhân Dân; Nhà báo Dư Khánh Kiên - Phó Tổng Biên tập Báo Lai Châu cùng đông đảo cán bộ, giảng viên, nghiên cứu sinh, học viên cao học, sinh viên của Viện Báo chí - Truyền thông. 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Lê Thu Hà, Phó Viện trưởng Viện Báo chí – Truyền thông, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thích ứng và đổi mới công tác đào tạo báo chí trong bối cảnh chuyển đổi số. TS. Lê Thu Hà khẳng định: "Sự phát triển của báo chí trực tuyến, podcast, video ngắn, livestream và các hình thức tương tác nội dung mới đã làm thay đổi thói quen tiêu dùng thông tin của công chúng. Trong bối cảnh đó, ngành báo chí phải đối mặt với nhiều thách thức to lớn. Đối với các cơ sở đào tạo báo chí, thách thức còn lớn hơn. Chúng ta phải đào tạo ra những nhà báo không chỉ có khả năng thích nghi với môi trường số mà còn đủ năng lực dẫn dắt sinh viên thích ứng với thực tế mới, đồng thời duy trì các giá trị cốt lõi của nghề báo như tính xác thực, công bằng, minh bạch và nhân văn".

Tại đây, bài phát biểu đề dẫn của TS. Đinh Thị Xuân Hòa, Phó Viện trưởng Viện Báo chí – Truyền thông, đã đi sâu vào luận giải những vấn đề học thuật và thực tiễn cốt lõi. TS. Đinh Thị Xuân Hòa chỉ ra rằng: "Hội thảo cần thảo luận về các mô hình đào tạo báo chí số hiệu quả, tiếp cận từ lý thuyết đến thực tiễn thông qua học tập trải nghiệm, dự án và phương pháp kết hợp. Chúng ta có thể học hỏi gì từ các mô hình phòng tin tức mô phỏng Virtual Newsroom sử dụng AI của HKUST (Hong Kong University of Science and Technology - Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông) hay chương trình phân tích big data bằng Python của Stanford?"

Bên cạnh đó, các nhà báo đang hoạt động tại các cơ quan báo chí, giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã trình ra tham luận liên quan đến chủ đề chính của hội thảo. Các tham luận lần lượt là "Kỹ năng nghề nghiệp của nhà báo chính luận trong môi trường truyền thông số" của Nhà báo Nguyễn Thu Hà - Trưởng Ban Chuyên đề - Khoa giáo - Đài THVN; "Đào tạo trí tuệ nhân tạo trong đào tạo báo chí truyền thông" của TS. Lương Đông Sơn, giảng viên Viện Báo chí - Truyền thông; "Gợi mở một số giải pháp đổi mới hoạt đào tạo báo chí - truyền thông thích ứng chuyển đổi số: góc nhìn từ thực tiễn tác nghiệp ở lĩnh vực báo phát thanh" của Nhà báo Nguyễn Trần Anh Thu, Đài Tiếng nói Việt Nam; "Một số vấn đề đào tạo nhân lực thích ứng nhu cầu chuyển đổi số báo chí hiện nay" của ThS. Nhà báo Ngô Việt Anh - Giám đốc Trung tâm Phát triển truyền thông, Báo Nhân Dân; "Thích ứng chuyển đổi số tại báo Lai Châu" của Nhà báo Dư Khánh Kiên - Phó Tổng Biên tập Báo Lai Châu.

Trong các tham luận và phần thảo luận, các đại biểu đặc biệt quan tâm đến việc làm thế nào để đào tạo kỹ năng kiểm chứng thông tin khi deepfake trở nên phổ biến, và những công cụ, kỹ năng liên ngành cần thiết để đối phó với tin giả do AI tạo ra. Vấn đề về việc tích hợp đạo đức AI vào chương trình đào tạo để sinh viên có thể sử dụng AI một cách có trách nhiệm cũng được đặt ra và trao đổi.

Sau phần trình bày của các tham luận, các sinh viên cũng có sự trao đổi, đặt câu hỏi tới các nhà báo. Những câu hỏi liên quan tới vấn đề kỹ năng và cách tận dụng trí tuệ AI một cách thông minh. Nhiều sinh viên cũng tỏ ra thích thú với những chia sẻ của các nhà báo. Bạn Ngọc Dung (Lớp Truyền hình Chất lượng cao K43) cho rằng bản thân đã học được nhiều kiến thức bổ ích: "Mình học hỏi được kỹ năng dẫn truyền hình chính luận, kỹ năng thu thập thông tin của nhà báo và đặc biệt nhất là kỹ năng sử dụng AI. Bên cạnh đó, mình học được rằng trong quá trình sử dụng AI, người dùng cần sự thông minh và tình táo, tránh lệ thuộc vào nó".

Kết thúc Hội thảo, TS. Đinh Thị Xuân Hòa đã tổng kết những nội dung chính và đánh giá cao chất lượng của các bài tham luận cũng như phần thảo luận. Mặt khác, TS Xuân Hòa cũng đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng khung chương trình tích hợp, đổi mới mạnh mẽ phương pháp giảng dạy theo hướng thực hành và trải nghiệm qua dự án thực tế, mô phỏng môi trường tòa soạn số.