Rối nước Đồng Ngư - mang làn điệu Quan họ đi khắp mọi miền.
(Sóng trẻ) - Rối nước Đồng Ngư (xã Ngũ Thái, Thuận Thành) hiện là một trong 14 phường rối dân gian trong cả nước. Với nét độc đáo riêng chính là sự kết hợp những làn điệu Quan họ trong các tích trò đã tạo nên sự khác biệt chỉ nơi đây mới có.
Rối nước Đồng Ngư có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời với truyền thống và bản sắc độc đáo riêng. Đây là loại hình nghệ thuật ẩn chứa nhiều nét đẹp văn hóa phản ánh chân thực đời sống giản dị của người dân vùng đồng bằng Bắc Bộ nói chung và người dân Kinh Bắc nói riêng.
Nét đặc trưng và độc nhất của rối nước Đồng Ngư là kết hợp nhuần nhuyễn, hài hoà giữa làn điệu dân ca Quan họ đằm thắm cùng kĩ thuật múa rối điêu luyện. Sự ăn ý giữa người nghệ nhân điều khiển con rối sau tấm mành thuỷ đình với nghệ nhân Quan họ là yếutố quan trọng tạo nên thành công của buổi biểu diễn.
Trên nền âm thanh ngọt ngào của những làn điệu Dân ca Quan họ, những con rối sẽ thỏa sức tung tẩy và thăng hoa. Đó là những đổi mới cơ bản để rối nước Đồng Ngư có thêm đất diễn, thu hút khán giả và tiếp tục gìn giữ, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa độc đáo của quê hương.
Bác Pha, người có hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề chia sẻ: “ Các tích trò cổ chủ yếu được dựng dựa theo lời quan họ, mỗi màn biểu diễn gần một tiếng đồng hồ và với khoảng 10 tích trò. Ở Bắc Ninh khác hoàn toàn nơi khác là có hát quan họ kết hợp; sau màn Tễu, lúc nào cũng sẽ là Mời trầu và kết thúc là bài Giã bạn”.
Tạo hình con rối là khâu qua trọng, đặc biệt là việc tạo tác nên nhưng con rối có khả năng biểu đạt cao.
Nhưng để có thể khiến các con rối uyển chuyển trên sân khấu nước thì chính là nhờ sự khéo léo, kĩ thuật điêu luyện của người nghệ nhân múa rối. Lan toả được tới đông đảo người biết đến múa rối nước nói chung và rối nước Đồng Ngư nói riêng.
Phải là những người thực sự yêu và đam mê với nghề mới có thể gắn bó, mang lại những màn biểu diễn đặc sắc cho khán giả. Bởi không phải ai cũng chịu được sự vất vả khi phải ngâm mình dưới nước, vừa khéo léo điều khiển những con rối.
Phường rối nước Luy Lâu, Đồng Ngư đã đi biểu diễn khắp nơi, mang theo bản sắc quê hương đến mọi miền, quảng bá và lan tỏa dân ca Quan họ Bắc Ninh.
Biểu diễn múa rối nước giờ đây không nhất thiết phải có ao, hồ mà sân khấu thuỷ đình được lắp đặt ngay trên cạn rồi bơm nước vào và có thể tháo dỡ, di chuyển đến bất cứ nơi đâu. Đó là cách mà những nghệ nhân ở làng rối nước Đồng Ngư đã sáng tạo để đưa nghệ thuật múa rối nước ngày càng đến gần hơn với khán giả.
Nguồn: Ảnh: Ngân Nguyễn