Tài xỉu: Cạm bẫy chốn học đường

(Sóng trẻ) - Hiện nay, vấn đề tệ nạn xã hội trong học sinh đang ngày càng trở nên nhức nhối. Không chỉ thể hiện ở cách ứng xử sa sút, mà còn ở những hành vi như bạo lực học đường, tụ tập ăn nhậu, sử dụng chất kích thích hay tham gia cờ bạc. Và giờ là tài xỉu, một “ngón nghề” mới đang trở thành thú vui của nhiều “môn đệ” còn chưa đủ tuổi trưởng thành.

Dễ chơi, dễ nghiện

Tài xỉu hay còn gọi là Sic-bo, là một trò cá cược cờ bạc thịnh hành ở các sòng bạc lớn, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tài xỉu có hai cách chơi phổ biến. Ở cách chơi thứ nhất, các nhà cái đưa ra con số dự đoán cho trận đấu, người chơi sẽ đặt cược một con số cụ thể trong trận đấu - cao hay thấp hơn con số nhà cái đã đưa ra. Cách chơi thứ hai diễn ra theo hình thức sử dụng 3 viên xúc xắc (hay còn gọi là xí ngầu). Sau khi tung xúc xắc lên và cộng điểm của 3 mặt xúc xắc lại, nếu tổng điểm xúc xắc là 4 đến 10 điểm thì cửa xỉu thắng, nếu từ 11 đến 17 điểm thì đồng nghĩa cửa tài thắng. Nhìn chung, hình thức bộ môn này khá đơn giản.

Gần đây, trò chơi này phổ biến hơn với hình thức trực tuyến (online). Sau khi tìm hiểu, phóng viên được biết, “cf68”, “go68”, “68gamebai” là những ứng dụng phổ biến với lượt tải về nhiều nhất. Người chơi chỉ việc nộp tiền và thực hiện mọi giao dịch đặt cược ngay trên điện thoại. Có nhiều mức đặt cược, từ nhỏ tới lớn. Số tiền nhận được sau khi thắng gần như gấp đôi số tiền cược. 

Trò đỏ đen luôn có sức hấp dẫn khó cưỡng với mọi lứa tuổi. Và với những bạn trẻ còn thiếu trải nghiệm, ham thử thách và muốn kiếm tiền dễ dàng, sự hấp dẫn ấy nhanh chóng trở thành cái bẫy khó thoát.

Nam sinh N.Q.T. (18 tuổi) - học sinh một trường chuyên ở Quảng Bình cho biết: “Mình được bạn giới thiệu và bắt đầu chơi từ 3 tháng trước. Tính đến nay, mình đã lỗ 4 triệu đồng”. Vì chỉ mới là học sinh cấp 3, chưa làm ra tiền, nên T phải vay mượn bạn bè, lấy tiền tiết kiệm, thậm chí bán chiếc máy tính Casio 580fx để có tiền bù lỗ.

Bạn cùng lớp của T. - L.G.L., là tay chơi “lâu năm” hơn. Gia nhập trò đỏ đen này từ hai năm trước, L. tự tin: “Cho đến bây giờ, mình kiếm lời khá nhiều, chỉ có 1 lần duy nhất mình bị nợ 3 triệu đồng”.

Nhưng để có được “khoản lời” ấy, tổng số tiền L. từng giao dịch lên đến 1 tỷ đồng, con số đủ khiến người lớn giật mình. Với các em học sinh, đây chẳng khác nào “đào hố chôn mình bằng trò đỏ đen”.

Giới trẻ thường bị cuốn vào tài xỉu bởi tâm lý hiếu thắng, thích thử thách và muốn kiếm tiền nhanh. Càng thắng, càng muốn cược lớn hơn; càng thua, càng muốn “gỡ”. Cứ thế, vòng xoáy thua - gỡ - thua tiếp đẩy người chơi đến bờ vực nghiện ngập.

Trường hợp của V.C.C. - học sinh chuyên Toán, Trường THPT Chuyên Võ Nguyên Giáp (Quảng Bình) là một minh chứng đau lòng. Từng là học sinh giỏi suốt hai năm liền, nhưng kể từ khi dính vào tài xỉu, C. bỏ bê học hành, kết quả sa sút nghiêm trọng. “Em nợ cả trăm triệu đồng. Bố mẹ phải bán đất để trả nợ cho em. Giờ em không dám nghĩ đến việc thi đại học nữa, chỉ muốn đi làm trả lại cho bố mẹ”, C. chia sẻ.

Từ trò chơi “dễ chơi”, tài xỉu trở thành con đường dẫn nhiều bạn trẻ đến nghiện cờ bạc, nợ nần, thậm chí đánh mất tương lai.

Đằng sau những canh bạc…

Đằng sau những giây phút hồi hộp của “ván tài - ván xỉu” là cả một hệ thống tinh vi được dựng nên để hút tiền người chơi. Bề ngoài, mọi thứ tưởng như ngẫu nhiên, nhưng thực chất, nhà cái luôn nắm phần “chuôi dao”, còn người chơi chỉ là kẻ cầm vào “lưỡi dao” - biết chắc sẽ đứt tay nhưng vẫn lao tới.

Duy (sinh năm 1994) - một lập trình viên từng tham gia thiết kế game cá cược online tiết lộ: “Hệ thống có thể can thiệp vào tỉ lệ thắng - thua, thanh toán, thậm chí cả xác suất xuất hiện của các mặt xúc xắc. Khi người chơi bắt đầu thua, thuật toán sẽ cho họ thắng lại vài ván nhỏ để nuôi hy vọng gỡ. Nhưng cuối cùng, xác suất thắng vẫn luôn nghiêng về nhà cái”.

Theo Duy, đây là “chiến thuật tâm lý học” được lập trình sẵn: thắng - thua xen kẽ để giữ chân con bạc càng lâu càng tốt. “Không có trò đỏ đen nào mà nhà cái chịu lỗ cả”, anh khẳng định.

Thua trắng tiền bạc chỉ là một phần. Cái giá lớn hơn là sự lệch lạc về nhận thức. Khi thắng vài ván đầu, người chơi dễ ảo tưởng mình “thông minh hơn hệ thống”, nhưng càng chơi lâu, càng đánh mất khả năng kiểm soát. Từ vui thành nghiện, từ giải trí thành nợ nần.

ThS. Nguyễn Minh Quang - chuyên gia tâm lý học hành vi (Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội) nhận định: “Trò đỏ đen đánh mạnh vào cơ chế tiết dopamine trong não người chơi. Mỗi lần thắng, não tiết ra dopamine tạo cảm giác hưng phấn, khiến họ muốn tiếp tục. Dần dần, họ cần ‘liều mạnh’ hơn để đạt cảm giác đó và đây chính là cơ chế của nghiện”.

Luật pháp Việt Nam quy định rõ: theo Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015, người tham gia đánh bạc trái phép, dù trực tiếp hay qua mạng, đều có thể bị phạt tiền từ 20 đến 100 triệu đồng, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, tăng lên đến 7 năm nếu có tính chất chuyên nghiệp hoặc tổ chức qua internet.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại hơn là độ tuổi tham gia ngày càng trẻ hóa. Bà Nguyễn Hồng Tâm, giáo viên chủ nhiệm lớp Toán 2, Trường THPT Chuyên Võ Nguyên Giáp (Quảng Bình), cho rằng: “Học sinh bị cuốn vào cờ bạc online vì tò mò, thiếu định hướng và quản lý. Gia đình cần gần gũi, giám sát việc sử dụng điện thoại, còn nhà trường phải tăng cường giáo dục kỹ năng sống, tuyên truyền về hậu quả của cờ bạc trực tuyến.”

Thực tế cho thấy, trong trò chơi “may rủi” này, không ai thực sự là người thắng cuộc. Những đồng tiền ảo và cảm giác “làm giàu nhanh” chỉ khiến người trẻ đánh mất thời gian, lòng tin và cả tương lai. Khi ranh giới giữa giải trí và sa ngã trở nên mong manh, việc nâng cao nhận thức, kiểm soát môi trường mạng và giáo dục kỹ năng tài chính sớm cho học sinh trở thành điều cấp thiết hơn bao giờ hết.