Chạm bạc Đồng Xâm - tinh hoa quê lúa

2015-04-24 23:07:03

(Sóng trẻ) - Cách thành phố Thái B́nh 20km về phía đông, làng nghề chạm bạc Đồng Xâm nằm khép ḿnh bên hữu ngạn ḍng sông Đồng Giang hiền ḥa. Đây là một địa điểm du lịch, thăm quan không thể bỏ qua.

Nằm ở phía Bắc của huyện Kiến Xương, thuộc xă Hồng Thái, làng nghề chạm bạc Đồng Xâm đă có gần 400 năm tồn tại. Buổi đầu là nghề hàn đồng, thùng chậu, đánh dao kéo, chữa khoá, làm quai và ṿi ấm tích, điếu bát... về sau chuyển sang làm đồ kim hoàn, chuyên sâu về chạm bạc và tạo nên tên tuổi của làng nghề như hiện nay.

Một góc làng nghề chạm bạc Đồng Xâm

Nghề chạm bạc không phải ở riêng Đồng Xâm với có, nhưng điểm khác biệt và nổi bật tạo nên tên tuổi cho sản phẩm chạm bạc Đồng Xâm đó là nhiệt độ nung, các kiểu thức lạ về h́ình khối, dáng vẻ sản phẩm, các đồ án trang trí tinh vi mà cân đối, lộng lẫy mà nổi rõ chủ đề chính và một số biện pháp kỹ thuật “cha truyền con nối”.

Phải mất 15 ngày để làm ra được một tác phẩm chạm bạc hoàn chỉnh. Từ những tấm đồng thô kệch trải qua các công đoạn như đục, thúc, chạm trổ và cuối cùng là dùng bễ lửa để tách khỏi khuôn rồi mạ bạc cho sáng màu và bắt mắt. Đôi bàn tay quen việc, quen nghề lúc mạnh, lúc nhẹ mà đục, thúc biến những công cụ đơn sơ như búa, chạm thành những chiếc bút lông tạo nên những tác phẩm của riêng ḿnh. Mỗi tác phẩm được tạo ra chứa đựng trong đó sự tỷ mỷ, tinh hoa và cả tâm t́ình của người nghệ nhân.

Nếu chỉ sai một nét chạm th́ôi sản phẩm phải bỏ đi hoặc làm lại từ đầu. Chính v́ì thế chạm là công đoạn đ̣i hỏi sự tập trung cao độ, sự khéo léo và kiên nhẫn. Qua những nét chạm có thể đánh giá được trình độ của người thợ chạm bạc. Do đáp ứng nhu cầu hàng lưu niệm của khách du lịch và đời sống hàng ngày, nên các sản phẩm của Đồng Xâm ngày nay với chất liệu đồng rồi mạ bạc sáng rất ưa nh́ìn và giá cả không quá cao.

Đục là công đoạn đầu tiên để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh

Sản phẩm của Đồng Xâm bao gồm 3 loại: thờ cúng, trang sức và mỹ nghệ. Nhưng nhiều hơn cả vẫn là các sản phẩm mỹ nghệ, bao gồm: cuốn thư, tranh, hoành phi, câu đối... Các sản phẩm này không chỉ được người tiêu dùng trong nước mà cả du khách nước nài ưa chuộng, bởi sự sáng tạo và tỉ mỷ trong từng nét chạm.

Sản phẩm tinh xảo, đẹp mắt của làng nghề Đồng Xâm

Từ mùng 1 - 5 tháng 4 âm lịch là khoảng thời gian sôi động của lể hội Đồng Xâm. Với những tṛò chơi dân gian, nghi lể rước, tế linh đ́ình nhằm tái hiện lại lịch sử và cũng là dịp để người dân nơi đây tưởng nhớ đến công ơn của cụ tổ nghề Nguyễn Kim Lâu.

Đặc trưng của sản phẩm Đồng Xâm là sự điêu luyện tinh tế và hoàn hảo tới mức tối đa. Có thể nói rằng tài năng và tính cẩn trọng của nghệ nhân bạc Đồng Xâm đă và đang có thể đáp ứng được mọi yêu cầu sử dụng đồ chạm bạc của những khách hàng khó tính và am tường nghệ thuật nhất.

Hoàng Mạnh

Truyền hình K32A1