Ngẫu hứng cùng Lotte Anker

2013-05-29 13:01:19

(Sóng Trẻ) - “Chơi ngẫu hứng là một công việc kết hợp, cùng làm với nhau. Đó là sự xây dựng một thứ ngôn ngữ chung, tìm cách đối thoại bằng ngôn ngữ của mình để cùng tồn tại song hành” – nghệ sĩ Đan Mạch Lotte Anker chia sẻ trong buổi tọa đàm tại Manzi Art Space tối 26/5.

Được biết đến là một trong những nghệ sĩ saxophone ngẫu hứng xuất sắc nhất trong dòng nhạc thể nghiệm/ tự do ở Bắc Âu, Lotte Anker đã quay trở lại Việt Nam sau liên hoan âm nhạc đương đại Hanoi New Music năm 2009. Theo lời mời của Đom Đom, chị đã thực hiện một dự án cộng tác với các nghệ sĩ Việt Nam và tổ chức workshop về nghệ thuật ngẫu hứng cho sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Nghệ sĩ Lotte Anker.

Trong lần cộng tác này, Lotte mang đến cho người nghe một thể loại âm nhạc hoàn toàn ngẫu hứng, đưa thính giả cùng bay bổng khám phá thế giới âm thanh rộng lớn, đa dạng của không gian âm nhạc đương đại. Sau đêm hòa nhạc “Trong khoảnh khắc” với các nhạc sĩ và nghệ sĩ ngẫu hứng Việt Nam, Lotte có buổi trò chuyện nghệ thuật tập trung vào âm nhạc ngẫu hứng đương đại và mối quan hệ của dòng nhạc mới này với công chúng.

Mở đầu buổi trò chuyện, Lotte Anker chơi một bản solo đầy ngẫu hứng. Chị lấy cảm hứng từ Hà Nội và từ chính không gian của Manzi: không gian nhỏ làm chị muốn chơi thứ nhạc yên tĩnh, khác với âm nhạc hoang dã, táo bạo, ồn ào chị hay chơi. Việc biểu diễn lâu năm cho chị những kinh nghiệm, kĩ năng nhạy bén riêng. Mỗi lần biểu diễn chị đều giữ lại những chất liệu mà mình tâm đắc, để sau đó kết hợp chúng lại, khiến những bài biểu diễn của chị vẫn có chất quen thuộc mà vẫn luôn có những nét sáng tạo mới.

Lotte phiêu với bản solo lấy cảm hứng từ Hà Nội.

Nhạc ngẫu hứng có thể được chơi bởi nhiều nghệ sĩ có nền tảng âm nhạc khác nhau (nghệ sĩ nhạc dân gian, rock, đương đại…). Trong thực hành ngẫu hứng, tất cả phải cùng nhau xây dựng ngôn ngữ, kỹ năng. Lotte chia sẻ: “Điều quan trọng nhất là phải có một tâm hồn cởi mở, sẵn sàng thực hành âm nhạc ngẫu hứng. Cũng phải học cách mở rộng đôi tai để lắng nghe bản thân mình khi chơi xung quanh những người khác, lắng nghe bạn diễn để có thể tương tác với họ, lắng nghe khán giả để đối thoại với họ. Vì chơi ngẫu hứng là không biết trước được điều gì, không có sự chuẩn bị kĩ càng, nên người chơi ngẫu hứng phải mạo hiểm và dám làm”.

Lotte chia sẻ những trải nghiệm của mình trong quá trình tìm kiếm, sáng tạo những âm thanh mới và nghệ thuật biểu diễn ngẫu hứng. Lần đầu biểu diễn với nghệ sĩ Việt Nam, chị thấy rất lạ và bối rối, không biết phải kết hợp như thế nào. Chị sử dụng thứ nhạc cụ phương Tây ồn ào, âm vang; trong khi những nghệ sĩ Việt Nam sử dụng nhạc cụ dân tộc tiếng mảnh, nhẹ, tinh tế, có những âm luyến láy đặc trưng. Sau rồi chị tìm cách mở rộng đôi tai mình, đón nhận và lắng nghe những âm thanh mới, tiếp thu và tìm ra cách đối thoại, kết hợp phù hợp nhất. “Chơi ngẫu hứng là một công việc kết hợp, cùng làm với nhau. Đó là sự xây dựng một thứ ngôn ngữ chung, tìm cách đối thoại bằng ngôn ngữ của mình để cùng tồn tại song hành”.

Phần biểu diễn ngẫu hứng của nhóm sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Buổi trò chuyện còn có sự tham gia biểu diễn của lớp sinh viên Nhạc viện được Lotte Anker hướng dẫn kết hợp âm nhạc dân tộc với nghệ thuật biểu diễn ngẫu hứng. Các bạn đã làm nên một bản hòa tấu của các nhạc cụ truyền thống có, hiện đại có – bản hòa tấu của đàn tranh, sáo, guitar, accordion và nhạc điện tử – một sự kết hợp ngẫu hứng tưởng như không thể nhưng lại vô cùng hòa quyện và độc đáo.

Ngọc Lan