Phong tục đón Tết nguyên đán của một số nước châu Á
(Sóng trẻ) – Có nhiều nước trên thế giới cũng đón Tết Âm lịch giống như Việt Nam, tuy nhiên phong tục và truyền thống đón tết của mỗi nước lại có những nét đặc sắc riêng.
Không mang không khí ồn ào như những ngày tết dương lịch, một số quốc gia hiếm hoi trên thế giới đã giữ cho mình sự náo nhiệt đặc trưng mang màu sắc cổ truyền những ngày tết Âm lịch. Cùng với Việt Nam, các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Mông Cổ,… đã có những cách chào đón năm mới theo Âm lịch.
Hàn Quốc
Tại Xứ sở kim chi, một trong những nét đẹp đặc sắc đó là văn hóa Tết, đặc biệt là văn hóa Tết âm lịch cổ truyền, Tết âm lịch được tính từ thời khắc giao thừa của năm cũ âm lịch, tùy theo từng năm có thể này 29/12 năm cũ âm lịch (nếu là năm thiếu) và là này 30/12 (nếu là năm đủ).
Buổi tối trước Giao thừa, người Hàn Quốc thường tắm bằng nước nóng để tẩy trần, mặc trang phục truyền thống hanbok hoặc những bộ quần áo đẹp nhất để cử hành nghi lễ thờ tổ tiên. Đêm Giao thừa, người Hàn Quốc đốt các thanh tre trong nhà để xua đuổi tà ma. Người Hàn Quốc quan niệm đêm Giao thừa không ai được ngủ vì nếu ngủ thì sáng hôm sau sẽ bị bạc trắng cả lông mi và đầu óc kém minh mẫn khi thức dậy.
Mâm cỗ cúng đêm Giao thừa của người Hàn Quốc thường có tới 20 món, trong đó không thể thiếu món ttok-kuk (một loại phở nước được chế biết từ bò hoặc gà) và món cay kim chi. Người Hàn cho rằng, ngày Tết ăn ttok-kuk có nghĩa là “ăn” một năm khác. Mâm cỗ ngày Tết của người Hàn Quốc không thể trọn vẹn nếu thiếu món canh bánh gạo (tteokguk) – món canh mang ý nghĩa đem lại nhiều may mắn trong tương lai. Canh được làm bằng cách nấu nhiều lát bánh gạo. Ngoài ra còn có các món khác như cá khô, thịt bò khô, bánh bao hấp, hoa quả, rau, hồng khô và các loại bánh truyền thống.
Sau lễ Chesa là lễ Seba, con cháu bái lạy ông bà, cha mẹ với ý nghĩa chúc mừng năm mới và chúc may mắn. Ông bà, cha mẹ sẽ thưởng tiền hoặc vàng, ngọc hay một món quà quý nào đó tùy thuộc vào tuổi, vị trí của người con cháu trong gia đình cũng như điều kiện, hoàn cảnh của gia đình đó.
Singapore
Người Singapore rất coi trọng việc vui đón Tết âm lịch cổ truyền. Diễn ra cùng thời điểm với Tết Nguyên đán của người Việt Nam, những ngày Tết ở Singapore thường diễn ra Lễ hội mùa xuân với 3 sự kiện nổi bật: Lễ hội Hoa đăng, Lễ hội Singapore River Hongbao và Lễ hội đường phố Chingay.
Lễ hội hoa đăng hoạt động đầu tiên của tháng các hoạt động Lễ hội Chunjie, diễn ra ở khu Chinatown – trung tâm của Lễ hội Tết Âm lịch ở Singapore. Vào dịp này, với hình ảnh trang trí tương ứng là 12 con giáp trang trí khắp các con phố, người dân Singapore đi du xuân với nhiều hoạt động khác nhau như đến các đền chùa để lễ thần phần xin lộc đầu năm, vãn cảnh ở các vườn hoa,…
Lễ hội Singapore River Hongbao trở thành sự kiện văn hóa thường niên trong Lễ hội mùa xuân ở Singapore bắt đầu từ năm 1987. Sự kiện này thường được tổ chức tại Công viên Esplanade lộng lẫy với một chuỗi những hoạt động giải trí dành cho trẻ em, người lớn và cả người già, tạo nên một sân chơi lý tưởng cho cả gia đình.
Lễ hội Đường phố Chingay ở Singapore thường bắt đầu diễn ra từ ngày thứ Bảy đầu tiên của năm mới ở khu vực Vịnh Marina và kết thúc vào ngày rằm tháng Giêng cũng là kết thúc tết. Hoạt động này thu hút hàng ngàn du khách và người dân địa phương cùng tham gia diễu hành trên đường phố.
Trung Quốc
Tết cổ truyền ở Trung Quốc là những ngày lễ quan trọng nhất trong năm. Bắt đầu từ 8/12 âm lịch mọi người dân Trung Hoa trên khắp thế giới kéo nhau về quê ăn Tết để được đoàn tụ với gia đình.
Việc trao phong bao lì xì màu đỏ rất phổ biến vào dịp Tết ở Trung Quốc. Hầu hết trẻ em đang đi học đều được nhận lì xì. Những ai đã đi làm thường không được nhận tiền mừng tuổi, ngay cả khi chưa kết hôn. Trên thực tế, những người độc thân đã đi làm đều trao bao lì xì màu đỏ cho những người bé hơn mình.
Thực đơn ngày Tết của người Trung Quốc đa phần là các loại bánh. Trong đó đáng chú ý có bánh tổ (Nian Gao) được làm từ gạo nếp loại tốt, cùng với đường và một chút gừng tươi. Theo tiếng Trung, “Gao” là bánh, “Nian” là chất dính, nghĩa là bánh nếp, bánh dính, mọi người dùng món bánh này với mong ước các thành viên trong gia đình lúc nào cũng luôn kết dính, gắn bó với nhau bền vững. Một điều thú vị là phiên âm Nian Gao còn mang ý nghĩa chỉ sự thịnh vượng, tiến bộ, luôn đi lên. Đó cũng chính là mong ước của mọi người trong năm mới. Trong số các loại bánh ngọt truyền thống của Trung Quốc, Nian Gao có lẽ là loại lớn nhất, đặc biệt phổ biến trong dịp năm mới. Chiếc bánh này không thể thiếu trong mâm cỗ truyền thống của người Trung Quốc. Bánh Nian Gao cũng là món quà tặng phổ biến trong dịp năm mới.
Indonesia
Vào dịp Tết âm lịch, món Lontong Imlek rất phổ biến. Bánh lontong (bánh gạo) thường được ăn cùng với thịt gà nấu với nước dừa, rau nấu với nước dừa, trứng luộc...
Tại hầu hết các thành phố lớn như Jakarta, Surabaya, Solo và Semarang đều có Chinatowns, nơi các hoạt động đón Tết diễn ra sống động nhất, nhiều hàng hóa được bán trên đường phố vào những ngày trước Tết và các màn múa rồng, múa sư tử thường diễn ra vào dịp lễ hội này.
Mông Cổ
Ngày tết cổ truyền âm lịch ở Mông Cổ được gọi là tết Tsagaan Sar, hoặc tết Tháng Trắng. Đối với người Mông Cổ, Tsagaan Sar không chỉ là một ngày lễ cổ truyền báo hiệu kết thúc một mùa đông dài và lạnh lẽo để đón chào một mùa xuân mới, mà nó còn là thời điểm cho việc quây quần sum họp gia đình.
Vào ngày lễ này, mọi người thường tụ họp lại trong nhà của người già nhất trong vùng, trao đổi các món quà cho nhau, đặc biệt là cho trẻ em. Sau đó, họ sẽ cùng nhau ăn các món ăn truyền thống, ví dụ như món cơm và sữa đông, cơm với nho khô, thịt cừu nướng, thịt ngựa, bánh buuz, sữa ngựa lên men hoặc rượu vodka trộn sữa.
Những người phụ nữ trong gia đình thường sẽ chuẩn bị lượng lớn bánh buuz và dự trữ chúng trong tủ lạnh để dành dùng trong nhiều ngày. Món ăn truyền thống trong Tết Tsagaan Sar là các sản phẩm làm từ sữa, bánh buuz (dạng như bánh bao), thịt cừu, thịt bò, sữa dê, cơm ăn cùng với sữa đông hoặc cơm ăn cùng nho khô.